اسب تروای موساد؛ چگونه حزب‌الله قربانی یکی از بزرگ‌ترین عملیات‌های نفوذ اسرائیل شد؟

به گزارش اکوایران، دو سال پیش و در اولین پیشنهاد فروش به حزب‌الله، به نظر می‌رسید خط جدید پیجرهای آپولو دقیقاً همان‌چیزی است که این گروه شبه‌نظامی مشهور به مخفی‌کاری با شبکه‌ای گسترده از رزمندگان نیاز دارد.

عملیات نفوذ تاریخی

به نوشته واشنگتن‌پست، پیجر AR924 کمی حجیم اما مستحکم بود و برای شرایط میدان نبرد طراحی شده بود. این دستگاه طراحی ضدآب تایوانی داشت و باتری بزرگی که می‌توانست ماه‌ها بدون شارژ کار کند. مهم‌تر از همه، به نظر نمی‌رسید که هیچ خطری از سوی جاسوسی سرویس‌های اطلاعاتی اسرائیل وجود داشته باشد. رهبران حزب‌الله آن‌قدر تحت تأثیر قرار گرفتند که ۵۰۰۰ عدد از این دستگاه‌ها را خریداری کرده و در ماه فوریه میان رزمندگان رده‌متوسط و کارکنان پشتیبانی توزیع کردند.

هیچ‌یک از کاربران پیجرها نمی‌دانستند که در حال استفاده از بمبی هوشمند و ساخته‌شده توسط اسرائیل هستند. حتی پس از آنکه هزاران عدد از این دستگاه‌ها در لبنان و سوریه منفجر شدند، تعداد کمی از افراد به ویژگی مخرب‌ترین این پیجرها پی بردند: روشی دومرحله‌ای برای رمزگشایی پیام‌ها که باعث می‌شد اکثر کاربران هنگام انفجار، پیجر را با هر دو دست نگه دارند.

به گفته مقامات اسرائیلی، آمریکایی و خاورمیانه‌ای، زمانی که سرویس اطلاعاتی موساد در ۱۷ سپتامبر، دستگاه‌ها را به صورت از راه دور منفجر کرد، حدود ۳۰۰۰ نفر از افسران و اعضای حزب‌الله که بیشترشان از نیروهای پشتیبانی بودند، به همراه تعداد نامعلومی از غیرنظامیان کشته یا مجروح شدند.

به عنوان یک عملیات جاسوسی، این حادثه بی‌نظیر بوده و یکی از موفق‌ترین و خلاقانه‌ترین نفوذهای یک سرویس اطلاعاتی در تاریخ اخیر به شمار می‌رود. اما جزئیات کلیدی عملیات، از جمله نحوه برنامه‌ریزی و اجرای آن و جنجال‌های ایجادشده در داخل دستگاه امنیتی اسرائیل و میان متحدان، تازه در حال افشاشدن است.

این گزارش که جزئیات جدیدی از عملیات را فاش می‌سازد، از مصاحبه با مقامات امنیتی اسرائیلی، عرب و آمریکایی، سیاستمداران و دیپلمات‌های مطلع از این وقایع و همچنین مقامات لبنانی و افرادی نزدیک به حزب‌الله گردآوری شده است.

آن‌ها طرحی را توصیف کردند که سال‌ها در دفتر مرکزی موساد برنامه‌ریزی شده و نهایتاً شامل مجموعه‌ای از عوامل و هم‌دستان ناآگاه در چندین کشور بوده است. روایت واشنگتن‌پست افشا می‌کند که این حمله نه تنها رهبری حزب‌الله را شدیداً تضعیف کرد، بلکه اسرائیل را ترغیب کرد تا حسن نصرالله، رهبر اصلی حزب‌الله را هدف قرار دهد؛ امری که خطر وقوع جنگ گسترده‌تر در خاورمیانه را افزایش داد.

رهبران سیاسی اسرائیل متقاعد شدند که حزب‌الله در وضعیت ضعیفی قرار گرفته و می‌توان با حملات هوایی سیستماتیک و در نهایت حمله زمینی، این گروه را به طور کامل شکست داد. اما در حالی که برخی از مقامات از موفقیت این طرح شگفت‌زده شده بودند، نگرانی‌ها درباره پیامدهای وسیع‌تر این حمله همچنان باقی بود.

یکی از مقامات سیاسی اسرائیل در نشستی با مقامات موساد، با اشاره به انفجار پیجرها به شکلی طنزگونه این نگرانی‌ها را بیان کرد: «ما نمی‌توانیم تصمیمی استراتژیک همچون تشدید تنش در لبنان را بگیریم در حالی که به یک اسباب‌بازی متکی هستیم».

طراحی موساد، مونتاژ اسرائیل

به گفته مقامات اسرائیلی، خاورمیانه‌ای و آمریکایی که با این وقایع آشنا هستند، ایده عملیات پیجر در سال ۲۰۲۲ شکل گرفت. بخش‌هایی از این طرح بیش از یک سال قبل از حمله ۷ اکتبر حماس در حال اجرا بود. آن زمان، مرز شمالی اراضی اشغالی با لبنان نسبتاً در آرامش به سر می‌برد.

از میان شش گروه مقاومت که سلاح‌هایشان را به سمت اسرائیل نشانه رفته‌اند، حزب‌الله قوی‌ترین آن‌هاست. مقامات اسرائیلی با نگرانی فزاینده شاهد افزودن سلاح‌های جدید به زرادخانه حزب‌الله بوده‌اند؛ زرادخانه‌ای که پیش از آن نیز قادر به هدف‌گیری شهرهای اسرائیلی با ده‌ها هزار موشک دقیق بود.

موساد که مسئول مقابله با تهدیدات خارجی علیه اسرائیل است، سال‌ها تلاش کرده تا با نظارت الکترونیکی و عوامل انسانی به درون حزب‌الله نفوذ کند. با گذشت زمان، رهبران حزب‌الله از آسیب‌پذیری خود در برابر جاسوسی و هک‌های اسرائیل نگران شده و بیم آن داشتند که حتی تلفن‌های همراه عادیشان نیز به دستگاه‌های شنود و ردیابی تحت کنترل اسرائیل تبدیل شوند.

ایده ایجاد نوعی اسب تروجان ارتباطاتی از همین‌جا شکل گرفت. حزب‌الله به دنبال شبکه‌های الکترونیکی غیرقابل‌نفوذ برای ارسال پیام‌ها بود و موساد با ترفندی هوشمندانه دستگاه‌هایی را طراحی کرد که برای این کار مناسب بودند. تجهیزاتی که موساد طراحی کرده و در اسرائیل مونتاژ کرده بود، به حزب‌الله فروخته شدند.

بی‌سیم‌های بمب‌گذاری‌شده

نخستین قسمت این طرح، بی‌سیم‌های بمب‌گذاری‌شده، در سال ۲۰۱۵ توسط موساد به لبنان قاچاق شد. این رادیوهای دوطرفه سیار دارای باتری‌های بزرگ‌تر، مواد منفجره پنهان و یک سیستم انتقالی بودند که به اسرائیل دسترسی کاملی به ارتباطات حزب‌الله می‌داد.

اسرائیلی‌ها طی ۹ سال به شنود ارتباطات حزب‌الله ادامه دادند، در حالی که گزینه تبدیل بی‌سیم‌ها به بمب را برای آینده و در زمان بحرانی نگه داشتند. اما سپس فرصت جدیدی پیش آمد و محصول جدید و درخشان دیگری ظاهر شد؛ پیجرهای کوچکی که به یک بمب قدرتمند مجهز بودند. حزب‌الله به طور غیرمستقیم هزینه بمب‌های کوچکی را که بسیاری از اعضای آن را کشت یا مجروح کرد، به اسرائیل پرداخت.

نفوذ پیجرهای آپولو

از آنجا که رهبران حزب‌الله به احتمال خرابکاری هوشیار بودند، پیجرها نمی‌توانستند منشأ اسرائیلی یا آمریکایی داشته باشند. بنابراین در سال ۲۰۲۳، گروه شروع به دریافت پیشنهادات فروش عمده پیجرهای برند تایوانی آپولو کرد. این یک برند شناخته‌شده با توزیع جهانی بود و هیچ ارتباط آشکاری با منافع اسرائیلی یا یهودی نداشت.

پیشنهاد فروش از سوی یکی از مسئولان بازاریابی مورد اعتماد حزب‌الله که با برند آپولو ارتباط داشت، ارائه شد. این مقام بازاریابی که هویت و ملیتش فاش نشده، یک زن بود و از نمایندگان فروش سابق خاورمیانه شرکت تایوانی به شمار می‌رفت. او شرکت خود را تأسیس کرده و مجوز فروش خط تولید پیجرهای آپولو را به دست آورده بود. در سال ۲۰۲۳، او یکی از محصولات فروشی خود، مدل مقاوم و قابل اعتماد AR924 را به حزب‌الله پیشنهاد کرد.

یک مقام اسرائیلی مطلع از جزئیات عملیات گفت: «او تنها کسی بود که با حزب‌الله ارتباط داشت و به آن‌ها توضیح داد چرا پیجر بزرگ‌تر با باتری قوی‌تر بهتر از مدل اصلی است». یکی از نقاط قوت اصلی پیجر AR924 این بود که «می‌توان آن را با کابل شارژ کرد و باتری آن دوام بیشتری داشت».

اما حقیقت این بود که تولید واقعی این دستگاه‌ها به خارج سپرده شده بود و مسئول بازاریابی از جزئیات این عملیات هیچ اطلاعی نداشت و نمی‌دانست که پیجرها در واقع در اسرائیل و تحت نظارت موساد مونتاژ می‌شدند.

پیجرهای موساد که هر کدام کمتر از سه اونس وزن داشتند، دارای ویژگی خاصی بودند: یک بسته باتری که مقدار کمی ماده منفجره قدرتمند را پنهان می‌کرد. مقامات مطلع از این طرح گفتند که بخش بمب آنقدر ماهرانه پنهان شده بود که حتی در صورت بازکردن دستگاه نیز تقریباً نمی‌شد آن را تشخیص داد.

همچنین دسترسی از راه دور موساد به این دستگاه‌ها نامرئی بود. سیگنالی الکترونیکی از سوی سرویس اطلاعاتی اسرائیل می‌توانست هزاران دستگاه را به طور همزمان منفجر کند. اما برای اطمینان از حداکثر آسیب، انفجار می‌توانست از طریق یک روش خاص دومرحله‌ای که برای مشاهده پیام‌های رمزنگاری‌شده ضروری بود، فعال شود. یکی از مقامات گفت: «برای خواندن پیام، باید دو دکمه را فشار می‌دادید». در عمل، این به معنای استفاده از هر دو دست بود.

در انفجار بعدی، تقریباً با اطمینان می‌شد گفت که کاربر دستان خود را از دست می‌داد و در نتیجه دیگر قادر به جنگیدن نبود.

پیام رمزنگاری‌شده

بیشتر مقامات عالی‌رتبه اسرائیل تا تاریخ ۱۲ سپتامبر از این توانایی اطلاعی نداشتند. در آن روز، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل مشاوران اطلاعاتی خود را برای نشستی جهت بررسی اقدام احتمالی علیه حزب‌الله فراخواند.

طبق خلاصه‌ای از این جلسه که هفته‌ها بعد توسط مقامات مطلع از این رویداد ارائه شد، مقامات موساد برای اولین‌بار جزئیاتی از یکی از مخفی‌ترین عملیات‌های این سازمان را ارائه کردند. تا آن زمان، اسرائیلی‌ها پیجرهای بمب‌گذاری‌شده را به دست هزاران نفر از عوامل حزب‌الله سپرده بودند.

مقامات اطلاعاتی همچنین در مورد نگرانی‌های طولانی‌مدت صحبت کردند: با توجه به بحران رو به افزایش در جنوب لبنان، خطر کشف‌شدن مواد منفجره وجود داشت. سال‌ها برنامه‌ریزی دقیق و فریبکاری ممکن بود سریعاً از بین برود.

در میان نهادهای امنیتی اسرائیل بحثی شدید درگرفت. همه، از جمله نتانیاهو، به این واقعیت اذعان داشتند که انفجار هزاران پیجر می‌تواند آسیب بی‌سابقه‌ای به حزب‌الله وارد کند، اما همچنین می‌توانست واکنشی شدید از سوی رهبران بازمانده حزب‌الله، شامل حملات موشکی عظیم و حتی ورود ایران به درگیری‌ها را به دنبال داشته باشد.

یکی از مقامات اسرائیلی گفت: «واضح بود که خطراتی وجود داشت». برخی از مقامات ارشد نیروهای دفاعی اسرائیل درباره احتمال تشدید کامل درگیری با حزب‌الله هشدار دادند؛ در شرایطی که نیروهای اسرائیلی عملیات‌های خود را علیه حماس در غزه ادامه می‌دادند. اما دیگران، به ویژه موساد، فرصت را برای بر هم زدن وضعیت موجود با اقدامی «شدیدتر» مناسب دیدند.

به گفته مقامات آمریکایی، ایالات متحده از پیجرهای بمب‌گذاری‌شده یا بحث داخلی اسرائیل درباره فعال‌سازی آن‌ها مطلع نشده بود.

در نهایت، نتانیاهو موافقت کرد که دستگاه‌ها زمانی فعال شوند که بیشترین آسیب ممکن را به بار آورند. در هفته‌های بعد، موساد برای انفجار پیجرها و بی‌سیم‌های حزب‌الله آماده شد.

ترور حسن نصرالله

در همین حین، بحث محافل عالی امنیتی اسرائیل درباره حزب‌الله به موضوعی بسیار حیاتی‌تر گسترش یافت: ترور حسن نصرالله.

مقامات اسرائیلی سال‌ها از محل استقرار نصرالله در لبنان مطلع بودند و حرکات او را به دقت ردیابی می‌کردند. با این حال، اسرائیلی‌ها از اجرای ترور خودداری کرده بودند، زیرا اطمینان داشتند که ترور نصرالله به جنگ تمام‌عیار با حزب‌الله و شاید با ایران منجر می‌شود.

دیپلمات‌های آمریکایی از نصرالله خواسته بودند تا با آتش‌بسی جداگانه با اسرائیل، بدون ارتباط با درگیری‌های غزه موافقت کند؛ به امید اینکه توافق بتواند به عقب‌نشینی نیروهای حزب‌الله از پایگاه‌های جنوبی لبنان منجر شود.

به گفته مقامات آمریکایی و خاورمیانه‌ای، مقامات ارشد اسرائیلی حمایت خود را از پیشنهاد آتش‌بس اعلام کردند، اما نصرالله موافقت نکرد و اصرار داشت که ابتدا باید در غزه آتش‌بس برقرار شود. برخی از مقامات ارشد سیاسی و نظامی اسرائیل همچنان درباره هدف قرار دادن نصرالله تردید داشته و از پیامدهای احتمالی این اقدام در منطقه می‌ترسیدند.

در ۱۷ سپتامبر و در حالی که بحث در بالاترین سطوح امنیتی اسرائیل درباره ترور نصرالله ادامه داشت، هزاران پیجر برند آپولو به طور همزمان در سراسر لبنان و سوریه زنگ خورده یا لرزیدند. جمله‌ای کوتاه به زبان عربی روی صفحه‌نمایش ظاهر شد: «شما یک پیام رمزگذاری‌شده دریافت کرده‌اید».

اعضای حزب‌الله طبق دستورالعمل‌ها عمل کردند و برای بررسی پیام‌های رمزی، دو دکمه را فشار دادند. در خانه‌ها، مغازه‌ها، ماشین‌ها و پیاده‌روها، پیجرها در دستان رزمندگان منفجر شدند. کمتر از یک دقیقه بعد، هزاران پیجر دیگر نیز با فرمان از راه دور منفجر شدند؛ فارغ از اینکه کاربر دستگاه خود را لمس کرده بود یا نه.

موج دوم حملات

روز بعد، در ۱۸ سپتامبر، صدها بی‌سیم نیز به همین شکل منفجر شدند و کاربران و افرادی که در نزدیکی آن‌ها بودند را کشته یا زخمی کردند.

این اولین ضربه از یک سری حملات بود که قلب یکی از سرسخت‌ترین دشمنان اسرائیل را هدف گرفت. در حالی که حزب‌الله از این حملات ضربه خورده بود، اسرائیل دوباره حمله کرد و مقر، انبارها و مراکز لجستیکی حزب‌الله را با بمب‌های دو هزار پوندی هدف قرار داد.

بزرگ‌ترین سری حملات هوایی در ۲۷ سپتامبر، ۱۰ روز پس از انفجار پیجرها انجام گرفت. این حمله که یک مرکز فرماندهی زیرزمینی در بیروت را هدف قرار داد، به دستور نتانیاهو و در زمانی که او برای سخنرانی در سازمان ملل به نیویورک سفر کرده بود، انجام شد.

روز بعد، در ۲۸ سپتامبر، حزب‌الله آنچه را که بیشتر دنیا از قبل می‌دانست، تأیید کرد: حسن نصرالله، رهبر سرسخت این گروه و دشمن قسم‌خورده اسرائیل ترور شده است.