به گزارش اکوایران، سه منبع خلیج فارس به رویترز خبر دادند که کشورهای منطقه به واشنگتن فشار می‌آورند تا از حمله اسرائیل به تأسیسات نفتی ایران جلوگیری کند، زیرا نگرانند که در صورت تشدید درگیری‌ها، تأسیسات نفتی خودشان نیز هدف آتش قرار گیرند.

این سه منبع نزدیک به محافل دولتی افزودند که به منظور جلوگیری از گرفتارشدن در تبادل آتش احتمالی ایران و اسرائیل، کشورهای خلیج فارس از جمله عربستان سعودی، امارات متحده عربی و قطر همچنین اجازه استفاده جنگنده‌های اسرائیلی از فراز حریم هوایی خود برای هرگونه حمله به ایران را نمی‌دهند و این موضوع را به واشنگتن نیز اطلاع داده‌اند.

اسرائیل اعلام کرده که ایران باید بهای حمله موشکی هفته گذشته‌اش را بپردازد، در حالی که تهران گفته هرگونه تلافی‌جویی با ویرانی وسیع اسرائیل مواجه خواهد شد. این تهدیدها نگرانی در مورد جنگی وسیع‌تر در منطقه که ممکن است ایالات متحده را درگیر کند، افزایش می‌دهد.

درخواست کشورهای خلیج فارس از آمریکا پس از آن صورت می‌گیرد که تهران تلاش داشت در بحبوحه نگرانی‌های فزاینده در مورد حمله احتمالی اسرائیل به تأسیسات نفتی ایران، همسایگان سنی خود در خلیج فارس را متقاعد سازد که از نفوذ خود بر واشنگتن استفاده کنند.

به گفته یک مقام ارشد ایرانی و یک دیپلمات ایرانی، در طول جلسات این هفته، تهران به ریاض هشدار داد که اگر سعودی‌ها به حملات اسرائیل کمک کند، ایران نمی‌تواند امنیت تأسیسات نفتی عربستان را تضمین کند.

علی شیهابی، تحلیلگر سعودی نزدیک به دربار سلطنتی عربستان گفت: «ایرانی‌ها بیان کرده‌اند اگر کشورهای خلیج فارس حریم هوایی خود را به روی جنگنده‌های اسرائیلی باز کنند، یک اقدام جنگی تلقی خواهد شد». این دیپلمات گفت که تهران پیامی روشن به ریاض ارسال کرده که همپیمانانش در کشورهایی مانند عراق یا یمن ممکن است در صورت وجود هرگونه حمایت منطقه‌ای از اسرائیل علیه ایران، پاسخ دهند.

منابع ایرانی و عربی خبر دادند که حملات احتمالی اسرائیل محور گفتگوهای روز چهارشنبه محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی و عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران بود که برای جلب حمایت، به کشورهای مختلف خلیج فارس سفر کرد.

به گفته یک منبع خلیج فارس نزدیک به محافل دولتی، بازدید عراقچی در کنار ارتباطات سعودی-آمریکایی در سطح دفاعی، بخشی از تلاشی هماهنگ برای رسیدگی به بحران موجود است. یک منبع آگاه در واشنگتن تأیید کرد که مقامات خلیج فارس با همتایان آمریکایی خود در تماس بوده تا نگرانی خود را درباره دامنه احتمالی تلافی‌جویی اسرائیل را ابراز کنند.

جاناتان پانتیکوف، معاون سابق اطلاعات ملی ایالات متحده در خاورمیانه و عضو کنونی اندیشکده شورای آتلانتیک گفت: «نگرانی‌های کشورهای خلیج فارس احتمالاً یک نقطه کلیدی در گفتگو با همتایان اسرائیلیشان خواهد بود تا این رژیم را متقاعد سازند که پاسخش را به دقت تنظیم کند».

خطر بیخ گوش نفت

سازمان کشورهای صادرکننده نفت اوپک که به طور غیررسمی تحت رهبری عربستان سعودی است، ظرفیت کافی برای جبران هرگونه کاهش تأمین نفت ایران در صورت حمله اسرائیل به تأسیسات نفتی این کشور را دارد. اما بخش زیادی از آن ظرفیت مازاد در منطقه خلیج فارس است، بنابراین اگر تأسیسات نفتی در عربستان سعودی یا امارات متحده عربی نیز هدف قرار گیرند، جهان با مشکل تأمین نفت مواجه می‌شود.

عربستان سعودی از زمان حمله سال ۲۰۱۹ حوثی‌ها به میدان نفتی آرامکو که بیش از ۵ درصد از تأمین نفت جهانی را متوقف کرد، نسبت به حملات احتمالی ایران علیه خاکش محتاط است.

طی سال‌های اخیر، ریاض به دنبال نزدیکی با تهران بوده، اما هنوز مشکل اعتماد وجود دارد. بحرین، کویت، قطر، عربستان سعودی و امارات متحده عربی همگی میزبان تأسیسات نظامی یا نیروهای آمریکایی هستند.

به گفته یک منبع دیگر خلیج فارس، نگرانی‌ها درباره تأسیسات نفتی و احتمال درگیری منطقه‌ای وسیع‌تر نیز محور اصلی گفتگو بین مقامات اماراتی و همتایان آمریکاییشان بود. در سال ۲۰۲۲، حوثی‌های یمن مسئولیت حمله موشکی و پهپادی به کامیون‌های سوخت‌گیری نفت نزدیک پالایشگاه متعلق به شرکت نفت دولتی را گردن گرفتند.

این منبع خاطرنشان کرد: «کشورهای خلیج فارس اجازه نمی‌دهند اسرائیل از حریم هوایی آن‌ها استفاده کند. آن‌ها اجازه نخواهند داد موشک‌های اسرائیلی از آنجا عبور کرده و همچنین امیدوارند که اسرائیلی‌ها به تأسیسات نفتی ایران حمله نکنند».

این سه منبع خلیج فارس تأکید کردند که اسرائیل می‌تواند حملات خود را از طریق اردن یا عراق انجام دهد، اما استفاده از حریم هوایی عربستان، امارات متحده عربی یا قطر خارج از دستورکار و از نظر استراتژیک غیرضروری است.

تحلیلگران همچنین به این نکته اشاره کردند که اسرائیل گزینه‌های دیگری نیز دارد؛ از جمله سوخت‌گیری در هوا که به جنگنده‌های آن اجازه می‌دهد از سمت دریای سرخ، به اقیانوس هند پرواز کرده، سپس وارد خلیج فارس شوند و سپس بازگردند.

در میانه جنگ موشکی

این سه منبع بیان کردند که عربستان سعودی به عنوان یک صادرکننده نفت اصلی به همراه همسایگان نفتیش، یعنی امارات متحده عربی، قطر، کویت، عمان و بحرین علاقه زیادی به کاهش تنش‌ها دارد.

منبع دوم گفت: «ما در میانه یک جنگ موشکی خواهیم بود. نگرانی جدی وجود دارد، به ویژه اگر حمله اسرائیل تأسیسات نفتی ایران را هدف قرار دهد».

این سه منبع افزودند که حمله اسرائیل به زیرساخت‌های نفتی ایران تأثیری جهانی، به ویژه برای چین خواهد داشت که بزرگ‌ترین مشتری نفت ایران است و همچنین در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری ۵ نوامبر آمریکا، برای کامالا هریس نیز دردسر درست می‌کند.

منبع اول هشدار داد: «اگر قیمت نفت به ۱۲۰ دلار در هر بشکه افزایش یابد، این هم به اقتصاد ایالات متحده و هم به شانس انتخاباتی هریس آسیب خواهد زد. بنابراین آن‌ها (آمریکایی‌ها) اجازه نخواهند داد که جنگ نفتی شکل بگیرد».

منابع خلیج فارس گفتند که با وجود سیستم‌های پیشرفته موشکی و دفاعی پاتریوت، حفظ امنیت تمامی تأسیسات نفتی همچنان یک چالش بوده، بنابراین رویکرد اصلی همچنان دیپلماتیک باقی می‌ماند: فهماندن به ایران که کشورهای خلیج فارس تهدیدی به شمار نمی‌آیند.

برنارد هیکل، استاد مطالعات خاور نزدیک در دانشگاه پرینستون خاطرنشان کرد که ریاض آسیب‌پذیر است «با توجه به فاصله کم عربستان از ایران، تهران به راحتی می‌تواند به تأسیساتش حمله کنند».