کارآفرینی که از دغدغه اجتماعی خود تجارتی بزرگ ساخت

آنتونی تان برای ثروتمند شدن نیازی به شروع یک کسب‌وکار نداشت؛ او در یکی از ثروتمندترین خانواده‌های مالزی به دنیا آمده بود و پدرش رئیس شرکت چندملیتی خودروی «تان چونگ موتور» بود که در دهه 1950 توسط پدربزرگ او ایجاد شده است.

تان باوجودی که نیاز مالی نداشت ولی فکر می‌کرد ماموریت دارد چیزی ایجاد کند که نیرویی برای خیر باشد. او اکنون موسس و مدیرعامل غول چندملیتی حمل‌ونقل، اپلیکیشن گرب (Grab) است، که پس از عرضه عمومی سهام آن در دسامبر 2021، درآمد این شرکت در 2023 به 2 میلیارد دلار رسید.

«گرب» امروز علاوه بر سرویس حمل‌ونقل، خدمات تحویل غذا و مواد غذایی و خدمات مالی چون پرداخت و بانکداری دیجیتال را نیز ارائه می‌دهد. این شرکت تا سال 2023 به 35 میلیون مشتری خدمات داده است و 13 میلیون شغل پیمانکاری مستقل در هشت کشور آسیای جنوب شرقی ایجاد کرده است.

شروع کسب‌وکار با ایده استارت آپی دوران دانشگاه

در سال 2009، تان تحصیلات خود را در مدرسه کسب‌وکار هاروارد آغاز کرد. او در همین دوران با «تان هویی لینگ» ملاقات کرد که بعدها باهمکاری هم Grab را تاسیس کردند. آنها که هردو در مالزی بزرگ شده بودند به دوستان نزدیک دانشگاهی تبدیل شدند.

در یکی از روزهای سال 2011 آنها گفت‌وگویی درباره «سیستم تاکسی مالزی» داشتند که آن زمان به ناامنی، به خصوص برای زنان معروف بود. آنها تصمیم گرفتند به این چالش وارد شوند. به گفته تان، آنها تصمیم گرفتند که شرایطی ایجاد کنند که زنان بتوانند در امنیت به هرکجا نیاز دارند بروند و خدمت کردن به آسیای جنوب شرقی را موهبتی برای خود می‌دیدند.

آنها طرح تجاری تهیه کردند که در یک مسابقه استارت آپی دانشگاه شرکت کرد. ایده آنها مقام دوم را بدست آورد و 25 هزار دلار جایزه را دریافت کرد که به عنوان سرمایه اولیه پروژه‌ای استفاده شد که به «گرب» تبدیل شد؛ اپلیکیشنی که سرمایه بازار آن به 14 میلیارد دلار می‌رسد.

دشواری ابتدای کار

اما مسیر تان در زمان شروع «گرب» ابدا آسان نبود. او پانزده تا 20 ساعت در روز را بدون حتی یک روز تعطیل کار می‌کرد.

باوجودی که تان با مخالفت شدید پدرش برای اجرای این طرح مواجه شد با اینحال روی ایده خود تاکید کرد چراکه ایمان داشت می‌تواند چیزی تولید کند که مشکلات اجتماعی واقعی را حل کند.

تان پس از آن با ایده خود نزد مادرش رفت که در نهایت به اولین سرمایه گذار گرب تبدیل شد. او تمام موجودی بانکی خود را نیز برای شروع شرکت در سال 2012 گذاشت که در ابتدا مای تکسی (MyTeksi) نام داشت.

سال‌های اول ابدا جذاب نبود. تان و همکارش اساسا خود را موظف کرده بودند زیرساخت جدیدی برای سیستم تاکسی رانی مالزی ایجاد کنند ولی پول عامل محدودکننده بزرگی بود.

دفتر اول آنها اتاق کوچکی در شهر کوالالامپور بود که به آب‌وهوای گرم و مرطوب شهرت دارد. این دفتر فاقد تهویه و حتی اینترنت وای فای بود و آنها مجبور بودند از تلفن همراه خود استفاده کنند. آوردن رانندگان به پلتفرم هم بدون پول کافی دشوار بود و آنها باید خلاق می بودند.

تلاش برای قانع کردن رانندگان برای پیوستن به «گرب»

برای همراه کردن رانندگان در روزهای اول تان خود به کشورهای آسیای جنوب شرقی سفر می‌کرد و تلاش می‌کرد رانندگان تاکسی را ترغیب کند گرب را امتحان کنند.

تان متوجه شد که رانندگان در شهر هوشی مین ویتنام در یک پمپ بنزین قهوه می‌خورند. بنابراین ساعت 4 صبح به آنجا رفت و درحالی که آنها را به قهوه مهمان می‌کرد برای پیوستن به Grab ترغیب‌شان کرد. برای او این تنها راه بود و شهرهایی زیادی بود که باید به آنها سفر می‌کرد. صبح خیلی زود پیش از شروع شیفت به ایستگاه‌های تاکسی می‌رفت و با آنها وقت می‌گذراند تا مشکلات شان را درک کند. درحالی که در مرحله رشد و مقیاس بندی بودند، او در هفته به دو تا سه شهر سفر می‌کرد.

افزایش تسلط «گرب» و تبدیل شدن به ابر اپلیکشن آسیای جنوب شرقی

در سال 2018، پس از یک جنگ طولانی و مالیاتی، شرکت اوبر موافقت کرد تجارت آسیای جنوب شرقی خود را در ازای 27.5 درصد سهم در «گرب» به آن بفروشد. و به عنوان بخشی از قرارداد، دارا خسروشاهی، مدیرعامل این شرکت به هیات مدیره «گرب» پیوست. این قرارداد تسلط گرب را در منطقه افزایش داد.

آنچه که به عنوان یک رویا برای رفع مشکل امنیت در سیستم تاکسی مالزی آغاز شد، اکنون به ابر اپلیکیشن غالب در آسیای جنوب شرقی تبدیل شده است، اما این تسلط بسیار بحث برانگیز بوده است چراکه این شرکت با اتهامات ضد انحصاری از سوی منتقدان و ناظران مواجه شده است.

با اینحال، هیچ بحثی وجود ندارد که «گرب» شیوه زندگی روزمره مردم منطقه را متحول کرده است و دهک‌های پایین درآمدی را با دسترسی به چیزهایی چون برنامه‌های تامین مالی خرد توانمند کرده است تا بتوانند از عهده خرید برآیند. آنها با خرید یک گوشی هوشمند می‌توانند شروع به کسب درآمد به عنوان راننده کنند.

آنتونی تان معتقد است این چیزی است که آنها را متمایز می‌کند؛ فهمیدن اینکه مشکل مردم چیست.