محاسبات پیچیده تهران و تل‌آویو در آستانه انتخابات آمریکا/ حمله پیش‌دستانه چقدر محتمل است؟/ سناریوهای جنگی بی‌بی برای بایدن و نتانیاهو

به گزارش اکوایران، شاید مهم ترین سوال در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده در 5 نوامبر این باشد: کدام یک اول به دیگری حمله می‌کند: اسرائیل یا ایران؟

اردک لنگ؛ دوره زمانی بسیار خطرناک 

ایسام نمان، سیاستمدار و وزیر ارتباطات سابق لبنان، برای میدل‌ایست مانیتور نوشت: دو هفته باقی مانده تا انتخاب رئیس جمهور جدید ایالات متحده، دوره زمانی بسیار خطرناکی است، زیرا رئیس جمهوری که دوره او در شرف پایان است، به تعبیر رایج آمریکایی‌ها، به یک اردک لنگ تبدیل می‌شود که قادر به تصمیم گیری در مورد جنگ و صلح نیست، چراکه می‌تواند پیامدهای نامطلوبی برای کشور یا نامزد حزب آن‌ها داشته باشد و باعث شود که حزب او جایزه بزرگ، یعنی حداقل چهار سال ریاست جمهوری را از دست بدهد.

علاوه بر این، شرایط و چالش‌های سیاسی، استراتژیک و حتی شخصی پیش روی سردمداران اسرائیل و ایران وجود دارد که ممکن است آن‌ها را مجبور به اتخاذ تصمیم‌های استثنایی و بسیار خطرناک کند، آن هم در بیست روز باقی مانده تا انتخاب رئیس جمهوری در آمریکا که ممکن است از نظر رویکردها و مواضع، برعکس رئیس جمهور فعلی عمل کند. این امر منجر به تغییرات و تحولات خطرناکی در داخل ایالات متحده و همچنین در جهان خواهد شد.

در میان این حقایق و احتمالات، می‌توان پاسخی محتمل اما نه قطعی به مبرم‌ترین سؤال کنونی را پیش‌بینی کرد: چه کسی اول حمله خواهد کرد، اسرائیل یا ایران؟ سؤال دیگری نیز ممکن است از این سؤال ناشی شود: آیا امکان ندارد که اسرائیل و ایران «گزینه» مبادله حملات قبل از 5 نوامبر را کنار بگذارند؟ بنیامین نتانیاهو جنجالی‌ترین بازیگر در میان رهبرانی است که زمام قدرت را در خاورمیانه در دست دارند. بنابراین برای پیش‌بینی واکنش‌ها و تصمیم‌گیری‌های وی، آگاهی از حقایق، داده‌ها و شرایط زیر ضروری است. نتانیاهو در زندگی و رفتار سیاسی خود تحت تأثیر سه انگیزه اصلی قرار دارد.

محاسبات نتانیاهو

اول، این است که به عنوان رئیس کابینه ائتلافی خود در قدرت باقی بماند، کابینه‌ای که شامل دو صهیونیست نژادپرست افراطی، بزالل اسموتریچ (وزیر دارایی) و ایتامار بن گویر (وزیر امنیت ملی) است که هر گونه آتش بس یا توافق با فلسطینی‌ها و جناح‌های مقاومت آن‌ها.را رد می‌کنند. آن‌ها تهدید کرده‌اند که اگر نتانیاهو مسیر توافق را انتخاب کند، استعفا خواهند داد که منجر به سقوط کابینه خواهد شد. با سقوط کابینه، به احتمال زیاد زندگی سیاسی نتانیاهو به پایان خواهد رسید و او به دلیل ارتکاب اقدامات مجرمانه قبلی که مستلزم احکام شدید است، به دادگاه برده خواهد شد.

دوم، اعتقاد محکم او به [تفاسیر افراطی متوهمانه] از آیات کتاب مقدس است مانند «هر جایی که پا بگذاری مال تو خواهد بود» یا «این سرزمین را به نسل تو دادم، از رود مصر تا رود بزرگ، رود فرات» که آیاتی است که به کسانی که به آن‌ها ایمان دارند دستور می‌دهد برای رسیدن به آن تلاش کنند.

سوم، اعتقاد راسخ او به این است که ایران تهدیدی وجودی برای اسرائیل است که پس از تبدیل شدن به یک «کشور آستانه هسته‌ای»، اسرائیل و حتی آمریکا قادر به مهار آن نخواهند بود.

جاه‌طلبی نتانیاهو برای تثبیت خود به عنوان بزرگترین پادشاه تاریخ اسرائیل به دلیل موفقیتش در خلاصی از یک خطر وجودی، او را تشویق می‌کند تا از فرصت نفوذ و تأثیرگذاری گسترده یهودیان آمریکایی در طول انتخابات ریاست جمهوری استفاده کند و قبل از 5 نوامبر جنگی را علیه ایران آغاز کند، یعنی زمانی که بایدن نمی‌تواند یا نمی‌خواهد او را از این کار باز دارد.

پس از مکالمه تلفنی طولانی بایدن و نتانیاهو در چهارشنبه گذشته، وب سایت اسرائیلی والا به نقل از یک مقام ارشد آمریکایی نوشت که اختلافات آمریکا و اسرائیل در مورد پاسخ به ایران برطرف شده و به نظر می‌رسد واشنگتن به اسرائیل توصیه کرده است علیه تأسیسات هسته‌ای یا تأسیسات نفت و گاز ایران اقدامی نکند.

دونالد ترامپ، نامزد جمهوری خواهان، در جریان جنگ غزه از نتانیاهو خواسته بود تا به تاسیسات هسته‌ای ایران ضربه بزند.

هفته گذشته، ادعا شد کابینه امنیتی اسرائیل رای گیری در مورد تاریخ حمله مورد انتظار به ایران را به تعویق انداخته و رسانه‌ها به نقل از یک منبع امنیتی گفتند که به نظر می‌رسد رای‌گیری به تاریخی نزدیک به حمله موکول شود. برخی دیگر از رسانه‌ها با اشاره به بیانیه یوآو گالانت، وزیر دفاع، به احتمال آغاز جنگ توسط نتانیاهو قبل از 5 نوامبر اشاره کردند که ادعا کرد: «پاسخ اسرائیل به حمله ایران مرگبار، دقیق و مهمتر از همه غافلگیر کننده خواهد بود و تا زمانی که نتایج را نبینند، متوجه نخواهند شد که چه اتفاقی افتاده است.» برخی اظهارات وی را به معنای تهدید به استفاده از سلاح هسته‌ای تفسیر کردند.

محاسبات ایران

اما ایران چطور؟ چگونه به حمله مورد انتظار اسرائیل پاسخ خواهد داد؟ شاید با در نظر گرفتن حقایق و داده‌های زیر بتوان این را پیش بینی کرد.

اولاً از مواضع و اظهارات مقامات بلندپایه ایران به خوبی مشخص می‌شود که تهران آماده پاسخگویی به هرگونه حمله اسرائیل در راستای معادله تناسب و ضرورت است و گفته است حمله آن در شکل و تخریب بیش از سطح حمله اسرائیل خواهد بود.

مقامات ایران معتقدند که تل‌آویو به ویژه پس از پاسخ تکان‌دهنده ایران به آن در ابتدای اکتبر متوجه شده که تهران توانایی پاسخگویی دقیق و دردناک را دارد. این ممکن است اسرائیل را وادار کند که واکنش علیه ایران را متوقف کند یا پاسخ خود را تا زمانی که مشارکت ایالات متحده ممکن و تضمین‌شده باشد، به تعویق بیاندازد.

تهران متوجه است که هر حمله یا اقدامی از سوی تل آویو در واقع بر اساس تصمیم مشترک با واشنگتن انجام می‌شود، حتی اگر اجرای آن در بیشتر موارد توسط اسرائیل انجام شود.

ما اکنون شاهد افزایش فراخوان‌ها برای نیاز به تغییر دکترین هسته‌ای ایران هستیم که دلیل آن دو چالش است: اسرائیل به طور علنی برای دستیابی به آنچه «نظم جدید خاورمیانه» می‌خواند تلاش می‌کند، تا تسلط خود را بر منطقه تضمین کند. دوم، امکان استفاده اسرائیل از سلاح هسته‌ای در درگیری با ایران است که تهران را ملزم به داشتن سلاح هسته‌ای می‌کند، زیرا تنها چیزی که می‌تواند 9 کشور هسته‌ای و اسرائیل را متقاعد کند که از آن استفاده نکنند، آگاهی آن‌ها از مجهز بودن ایران است.

در حالی که تهران معتقد است تل آویو حمله خود را قبل از 5 نوامبر آغاز نخواهد کرد، اما این احتمال را به طور کامل رد نکرده و خود را برای پاسخ به هر حمله‌ای آماده کرده است.

چه کسی اول جلو می‌آید؟

با توجه به این حقایق، شرایط و چالش‌ها: آیا اسرائیل اولین حمله کننده خواهد بود؟ یا ایران با حمله‌ای پیشدستانه، جلوی آن را خواهد گرفت؟

در این وضعیت شکننده پاسخ قطعی وجود ندارد، اما به ادعای نویسنده میدلیست مانیتور، نتانیاهو با در نظر گرفتن احتمالات زیر اقدام خواهد کرد:

اگر به او تضمین داده شود که دولت بایدن در مورد حمله او سکوت خواهد کرد و در عین حال تعداد زیادی بمب سنگین را که به استحکامات ایران نفوذ می‌کند در اختیار اسرائیل قرار می‌دهد، قبل از 5 نوامبر حمله خواهد کرد. اما اگر او نتواند تأییدیه سیاسی و تجهیزات نظامی فوق را از بایدن دریافت کند، ممکن است فعلاً به اقدامی که بر سایت‌های مهم نظامی و اقتصادی متمرکز است، بسنده کند.

اگر نتانیاهو متوجه شود که نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که متحدش، دونالد ترامپ، پیروز خواهد شد، در اقدام علیه ایران با استفاده از تسلیحات غیرمتعارف تاکتیکی تردید نخواهد کرد، خواه این بمب برنامه هسته‌ای ایران را مختل کند یا فقط به تاسیسات نظامی و اقتصادی آسیب جدی وارد کند. به نظر می‌رسد نتانیاهو و اسرائیل نیز باید منتظر غافلگیری‌هایی از سوی ایران باشند.