به گزارش اکوایران، دولت‌های غربی بلاروس را به سازماندهی بحران مهاجران در مرز لهستان متهم کرده‌اند. در شرایطی که به تازگی رهبران اتحادیه اروپا دولت بلاروس را مورد انتقاد شدید قرار داده بودند، با اتفاقات اخیر به نظر می‌رسد تنش در روابط طرفین وارد مرحله جدیدی شده است. نیویورک‌تایمز با انتشار گزارشی موضوع مناقشه جدید میان اتحادیه اروپا و بلاروس مورد بررسی قرار داده است.

ایجاد بحران عامدانه برای اروپا

در روزهای اخیر لهستان سربازان خود را در مرزهای شرقی اتحادیه اروپا با بلاروس مستقر جمع کرده تا از هجوم پناهجویان خاورمیانه‌ای که در آنجا تجمع کرده‌اند جلوگیری کند. مقامات غربی رهبر بلاروس را متهم به تلاشی عمدی برای ایجاد یک بحران جدید مهاجران در اروپا می کنند. حضور این پناهجویان در پشت حصاری از سیم‌های خاردار که دو کشور را از هم جدا می‌کند، رویارویی درازمدت میان بلاروس، جمهوری سرکوب‌گر  از بقایای شوروی سابق، و اتحادیه اروپا -که لهستان را نیز شامل می‌شود- تشدید کرده است.

11

به اعتقاد مقامات غربی، الکساندر لوکاشنکو، رئیس‌جمهور بلاروس، اجازه ورورد هزاران پناهجو از خاورمیانه را به کشورش داده تا از آن‌جا به سوی سمت لهستان و اتحادیه اروپا روانه شوند؛ استراتژی‌ای که به باور ان‌ها در طول هفته جاری شدت گرفته است. اروپایی‌ها مدعیند که لوکاشنکو درصدد تلافی تحریم‌هایی است که پس از پیروزی در انتخابات مورد مناقشه در سال 2020 علیه دولت او اعمال شده است.

تداعی‌گر بحران مهاجران 2015

شدت گرفتن تنش‌ها، باعث نگرانی اروپایی‌ها شده که تصاویر ناامید این مهاجران، برای آن‌ها تداعی کننده بحران پناهجویان در سال 2015 است. در عین حال، رویارویی اروپا با بلاروس -متحد نزدیک روسیه- نگرانی‌های امنیتی جدیدی را نیز ایجاد کرده است.

12

رهبران اتحادیه در تلاشند تا میان حفاظت از مرزهای اتحادیه و جلوگیری از بدتر شدن بحران انسانی در میان مهاجرانی که در حاشیه یک جنگل در هوای سرد تجمع کرده‌اند، نوعی تعادل ایجاد کنند. روز سه شنبه، مقامات لهستانی اعلام کردند دست‌کم  3000 نفر که در انتظار ورود به اتحادیه اروپا هستند،  در نزدیکی گذرگاه مرزی کوزنیکا در نزدیکی شهر گرودنو بلاروس جمع شدند. به گفته مقامات لهستانی، در واکنش به این مسئله، لهستان نیز نیروهای خود را در این منطقه به بیش از 17000 سرباز، مرزبان و پلیس افزایش داده است.

مقاومت در برابر اقدامات تهاجمی

آندژی دودا، رئیس‌جمهور لهستان، با شرح عملیاتی که در طی آن نیروهای امنیتی بلاروس هزاران مهاجر را در جنگل نزدیک مرز سازماندهی کرده‌اند، گفت: «این یک اقدامی است که توسط رژیم بلاروس علیه لهستان و اتحادیه اروپا انجام شده است. این‌ها اقداماتی تهاجمی هستند که باید در برابر آن‌ها مقاومت کنیم». لهستان از سفر روزنامه‌نگاران، سازمان‌های امدادرسان و مقامات اتحادیه اروپا به منطقه مرزی جلوگیری کرده و این مسئله بررسی گزارش‌ها از ماجرا را دشوار می‌کند. مقامات لهستانی اعلام کردند که تاکنون هشت نفر در تلاش برای عبور از مرز کشته شده‌اند.

14

هم‌چنین گروه‌های حقوق بشر، نظیر عفو بین‌الملل و بنیاد حقوق‌بشر هلسینکی، دولت لهستان را متهم کرده‌اند که به‌طور غیرقانونی مهاجرانی را که از مرز عبور کرده‌اند، به داخل خاک بلاروس بازگردانده‌اند.

تقدم مسائل امنیتی بر حقوق بشر

دولت لهستان اخیراً قانونی تصویب کرده که قائل به تقدم قوانین داخلی بر قوانی اتحادیه اروپاست؛ امری که توسط گروه‌های حقوق بشر و کمیسیون اروپا مورد انتقاد قرار گرفته است. برای سال‌ها، حزب حاکم ملی‌گرا مهاجرت از خاورمیانه را تهدیدی برای فرهنگ و حاکمیت لهستان می‌دانست.

15

اکنون، نمایش حمایت از لهستان توسط کشورهای اتحادیه اروپا و مقامات ارشد آن‌ها حاکی از آن است که نگرانی‌های امنیتی اروپا  بر مسائل حقوق بشری تقدم یافته است. ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو، درگفت‌وگو با دودا بر تعهد به «همبستگی» در این ائتلاف تاکید کرده است است. پیتر استانو، سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا  نیز  گفته لوکاشنکو مانند یک گانگستر رفتار می‌کند و تحریم‌های جدیدی علیه بلاروس در راه است.

حرکت سازمان‌دهی شده

اما به نظر نمی رسد که لوکاشنکو، مستبدی که از سال 1994 بر کشورش حکومت می‌کند، آماده تغییر مسیر باشد. دولت او ایجاد بحران پناهجویان را رد می‌کند، اما او ماه‌هاست که مکررا تهدید کرده که قادر به انجام این کار است. او در ماه می خطاب به به غرب هشدار داد: «ما جریان مواد مخدر و مهاجران را به سمت شما متوقف کرده‌ایم. حالا باید خودتان جلوی آن را بگیرید». به گفته آنا آلبوث، از فعالان حقوق بشر در لهستان، تا همین اواخر، مهاجران در طول مرزها پراکنده بودند، اما اکنون مقامات بلاروس آن‌ها را در گذرگاه کوزنیکا جمع‌آوری می‌‌کنند.

16

روز دوشنبه وزارت دفاع لهستان ویدئویی منتشر کرد که انبوهی از مردمی را نشان می‌داد که سعی می‌کنند با چوب‌های بلند حصار مرزی را در هم بشکنند.به گفته مقامات اروپایی، جدول زمانی پروازی فرودگاه مینسک از 31 اکتبر حاکی از آن است که دست‌کم 47 پرواز در طول هفته از مکان های خاورمیانه برنامه‌ریزی شده، در حالی که در برنامه قبلی آن بیش از 23 پرواز در هفته نبود.

از جمله مسیرهای اضافه شده، یک مسیر روزانه جدید از دمشق است. آژانس‌های مسافرتی در منطقه کردستان عراق هم بسته‌هایی را ارائه می‌دهند که شامل ویزا به بلاروس و بلیط هواپیما از طریق ترکیه یا امارات متحده عربی با قیمت حدود 3000 دلار است.

تشدید بن‌بست با لوکاشنکو؛ پوتین حامی سرسخت دیکتاتور

بن‌بست اتحادیه اروپا با لوکاشنکو از زمانی تشدید شده که او اعتراضات خیابانی علیه تقلب در انتخابات را در سال گذشته را سرکوب کرد. لوکاشنکو مدعی است که غرب با حمایت از مخالفان در تلاش است تا او را سرنگون کند و به همین بهانه هزاران نفر از مخالفان و روزنامه نگاران را زندانی کرده است و بسیاری دیگر مجبور به ترک خاک کشور شده‌اند.

17

از سوی دیگر، ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه به عنوان مهم ترین حامی آقای لوکاشنکو ظاهر شده است. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه پوتین، غرب را به دلیل دامن زدن به بحران مهاجرت مقصر دانسته و گفته اتحادیه اروپا باید در مهار این مسئله به بلاروس کمک کند –همان‌طور که این اتحادیه در سال 2016 کمک مالی به ترکیه ارسال کرد تا این کار را انجام دهد. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین هم به خبرنگاران گفته: «ما مشاهده می‌کنیم که بلاروسی‌ها بسیار مسئولانه عمل می‌کنند».

رسواسازی وطن‌فروشان

مقامات لهستانی گفتند که علاوه بر آن‌هایی که در مرز مستقر هستند، بیش از 10000 مهاجر دیگر نیز در سایر نقاط بلاروس هستند که امیدوارند به اتحادیه اروپا برسند. روز دوشنبه، پیوتر مولر، سخنگوی دولت لهستان، گفته که مرزهای این کشور «به صورت سازمان یافته مورد حمله قرار گرفته‌اند«.

این بن‌بست در لحظه‌ای به خصوص در روابط لهستان با اتحادیه اروپا و در سیاست داخلی این کشور اتفاق می‌افتد. نزاع طولانی مدت دولت محافظه‌کار لهستان با کمیسیون اروپا بر سر استقلال قوه قضائیه لهستان در هفته‌های اخیر شدت گرفته و این کمیسیون از پرداخت سهم 41 میلیارد دلاری این کشور از صندوق کرونای اتحادیه اروپا خودداری کرده است.

در داخل کشور، حزب حاکم « قانون و عدالت» لهستان،، تصویر کشوری را که توسط مهاجران محاصره شده، به نمایش گذاشته تا اعتبار ملی‌گرایانه خود را به نمایش بگذارد و منتقدانش را در زمان بحران ملی به عنوان وطن‌فروشان معرفی کند. هم مخالفان و هم گروه‌های ملی‌گرا که از دولت حمایت می‌کنند، قرار است روز پنجشنبه، روز استقلال لهستان، در مرکز پایتخت تجمع کنند.