زاکانی مسئولیت کلنگی که زد را نپذیرفت

سرانجام شهردار تهران برای پاسخ به 2 سوال اعضای شورای شهر تهران به صحن علنی شورای شهر دعوت شد . پیش از حضور شهردار  مهدی چمران توضیح داد: پاسخ شهردار را در دستور جلسه گذاستیم اما قبل اعلام، حوادث مهمی در کشور رخ داد و در توافق با دوستان قرار شد پاسخ شهردار در زمان مناسب باشد.

وی با تأکید بر اینکه شهردار تهران از همان ابتدا آماده پاسخگویی بود؛ اما بنا به دلایلی اعلام آن به تعویق افتاد، به اعضای شورا توصیه کرد که رعایت قانون و ادب در پاسخ رعایت شود.

رئیس شورای شهر تهران گفت: برخی از اعضا بعد از سخنانشان به خبرنگاران اشاره می‌کنند اما قبل از آن باید هوای خدا را داشت، بنابراین در درجه اول خدا را مدنظر قرار دهید و بدانید هیچ کاری از دید الهی پوشیده نیست.

علیرضا زاکانی، شهردار تهران،  هم در این جلسه  در پاسخ به سئوال خانم سوده نجفی، عضو شورا، درباره علت تأخیر در اجرای پروژه ساخت ۲۰۰ هزار واحد مسکونی، تأکید کرد که شهرداری تهران مسئولیت آغاز و اجرای این پروژه‌ها را بر عهده ندارد و تنها به عنوان تسهیل‌گر عمل می‌کند. 

او ضمن اشاره به رویکرد شهرداری تهران در حل مسائل مسکن، گفت: شهرداری به سایر دستگاه‌ها کمک کرده تا وظایف خود را در این زمینه به بهترین شکل انجام دهند.

زاکانی در آغاز سخنانش گفت: یکی از وظایف مهمی که شهرداری تهران بر عهده گرفته، تسهیل شرایط برای ساخت مسکن در تهران و کمک به دستگاه‌های دولتی و سایر نهادهای مرتبط با حوزه مسکن است. 

زاکانی خاطرنشان کرد که شهرداری تهران دو سال پیش قرارگاه جهادی مسکن را تأسیس کرد تا شرایط مناسب‌تری برای تسهیل و تسریع در ساخت مسکن فراهم شود و افزود: با وجود اینکه مسئولیت اصلی اجرای پروژه‌های مسکن بر عهده وزارت راه و شهرسازی است، اما شهرداری تهران با امضای بیش از ۵۷۶ هزار تفاهم‌نامه و عملیاتی‌سازی نزدیک به ۳۰۰ هزار واحد مسکونی، در این راستا همکاری‌های گسترده‌ای انجام داده است.

او همچنین با اشاره به سابقه مشکلات ناشی از سیاست‌های دهه‌های گذشته که منجر به افزایش قیمت مسکن و کاهش ساخت و ساز در تهران شده است، گفت: سیاست‌های ناکارآمد دولت‌های پیشین از دهه ۷۰ به بعد، شهر تهران را با مشکلات زیادی مواجه کرده است، از جمله کاهش تعداد پروانه‌های صادره و افزایش سرسام‌آور قیمت مسکن. امروز میانگین قیمت هر مترمربع مسکن در تهران به حدود ۸۸ میلیون تومان رسیده که این افزایش قیمت موجب فشار مضاعف به مستأجران و قشرهای ضعیف جامعه شده است.

زاکانی با تأکید بر اینکه شهرداری تهران در قبال مردم خود را مسئول می‌داند؛ افزود: سیاست شهرداری، ارزان‌سازی و تسهیل دسترسی مردم به مسکن است. برخلاف دیدگاهی که بر گران کردن تهران به‌منظور کاهش جمعیت و مهاجرت از شهر تکیه دارد، شهرداری تهران تلاش کرده با فراهم کردن امکانات و شرایط لازم، هزینه‌ها را برای مردم کاهش دهد.

شهردار تهران در ادامه به نقش شهرداری در صدور پروانه‌های ساخت اشاره کرد و تصریح کرد که شهرداری تهران، در کنار تسهیل امور ساخت مسکن، افزایش تعداد پروانه‌های صادره را نیز در دستور کار خود قرار داده است. 

زاکانی گفت: از سال ۱۳۹۱ تا ۱۴۰۰، تعداد پروانه‌های ساخت و ساز در تهران به‌طرز قابل‌توجهی کاهش یافته و از ۳۱ هزار پروانه در سال به حدود ۵ هزار پروانه رسیده است که این نشان‌دهنده بحران جدی در حوزه ساخت و ساز تهران است. 

او تأکید کرد: شهرداری توانسته با اصلاح سیاست‌ها و تسهیل فرآیندها، تعداد پروانه‌های صادر شده را افزایش دهد و این موضوع به‌عنوان یکی از دستاوردهای مهم دوره ششم مدیریت شهری تهران محسوب می‌شود.

زاکانی در ادامه با اشاره به ساخت ۲۸۵ هزار واحد مسکونی در قالب ۳۴۴ پروژه، این اقدامات را مدالی افتخار برای مدیریت شهری عنوان کرد و افزود: این پروژه‌ها در مرحله عملیات قرار دارند و ما با استفاده از ظرفیت کمیسیون ماده ۵، مجوزهای لازم برای این پروژه‌ها را صادر کرده‌ایم. همچنین با همکاری دستگاه‌های مختلف، فرآیندهای اداری را تسریع کردیم تا این پروژه‌ها بدون تأخیر و با سرعت بیشتری پیش بروند.

او همچنین ضمن اشاره به مسئولیت‌های وزارت راه و شهرسازی در طرح‌های ملی مسکن، افزود: شهرداری تهران به‌عنوان تسهیل‌گر، مراحل اداری و صدور مجوزها را برای بخش‌هایی از این پروژه‌ها به سرانجام رسانده است و این دستاورد به عنوان افتخاری برای مدیریت شهری و دوره ششم شورای اسلامی شهر تهران محسوب می‌شود.

رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران نیز در این جلسه به ارائه آمارهای زاکانی واکنش نشان داد و با اشاره به اختلاف‌های معنادار میان آمارهای ارائه‌شده، گفت: از آقای زاکانی خواهشمندم به آمارنامه‌های رسمی بیشتر توجه کنند و از کسانی که آمارهای نادرست به ایشان ارائه داده‌اند، توضیح بخواهند.  

عباسی ضمن قدردانی از طرح سئوالات توسط خانم نجفی، تاکید کرد که جلسات شورا فرصتی برای گفتگوی شفاف و بررسی دقیق موضوعات شهری هستند.

در ادامه رئیس کمیته سلامت شورای شهر تهران با طرح سوال از شهردار تهران درباره سرانجام ساخت ۲۰۰ هزار واحد مسکونی در پایتخت، گفت: وعده‌های شما در خصوص مسکن توقعاتی ایجاد کرده است، شما با وعده‌های خلاف واقع، انتظاراتی برای شهروندان به وجود آوردید که باعث بی‌اعتمادی شهروندان تهرانی به مجموعه مدیریت شهری شده و می‌شود.

سوده نجفی، عضو هیئت رئیسه شورای شهر پس از استماع پاسخ شهردار تهران گفت: مهمترین اقدام قرارگاه جهادی مسکن که در بهمن ۱۴۰۰ راه اندازی شد، انعقاد تفاهم نامه‌ها برای ساخت ۵۵۰ هزار واحد مسکونی بوده است که شهردار تهران نیز در ۲۰ خرداد سال قبل اعلام کردند. آقای زاکانی شما در یک مراسم رسمی در رسانه ملی در حضور معاون اول رئیس جمهور دولت شهید رئیسی از آیین کلنگ زنی ۲۰۰ هزار واحد مسکونی رونمایی کردید و وعده ساخته شدن آن را در قالب ایجاد و احداث محلات الگو به مردم دادید.

وی افزود: شما به کرات در مصاحبه‌های خود تأکید داشتید که سالانه ۱۸۰ هزار واحد مسکونی ساخته خواهد شد. اگر می‌توانید سالانه ۱۸۰ هزار واحد مسکونی بسازید باید امروز با گذشت ۳ سال از عمر مدیریتی شما ۵۴۰ هزار واحد مسکونی ساخته می‌شد؛ چرا ساخته نشده است؟

نجفی همچنین تصریح کرد: آقای زاکانی همانگونه که در آموزه‎های دینی تأکید شده، انتظار می‎رفت شما به مصاحبه‎ها و وعده‎هایی‌که درباره مسکن کارکنان دادید عمل و برای تأمین مسکن کارکنان شهرداری تهران اقدام می‎کردید. چرا که  به فرموده امیرالمومنین (ع)؛ « الکریمُ إذا وَعَدَ وَفی ».

عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه تعدادی از این ۲۰۰ هزار واحد مسکونی قابلیت ساخت و ساز ندارند، خاطرنشان کرد: تعدادی از آنها مثل پروژه بادران و اسلام آباد معارض ملکی دارند و نیازمند حل و فصل مشکلات حقوقی هستند و پروژه‎هایی مثل ده‎ونک و شهرک شهید ‎محلاتی، مصوبات موضِعی بوده که حتی امکان تشکیل پرونده برای آنها وجود ندارد. برخی از مالکان زمین‎هایی که کلنگ‎زنی کردید هم با مراجعه به اعضای شورای اسلامی شهر تهران اعلام کردند که آمادگی ساخت ندارند.

نجفی با بیان اینکه در پروژه معروف به تره بار واقع در منطقه ۱۹ هم که با حضور خبرنگاران و مسئولین کلنگ‎زنی شد، پس از گذشت ۳ سال هنوز اقدامی خاصی انجام نشده و در بازدیدها به دپوی انباشت زباله تبدیل شده است؛ گفت: انعقاد تفاهم‌نامه بیش از ۶۰۰ هزار واحد با نهادها و سازمان‌های مختلف هم بر اساس اعلام یکی از معاونان شهردار بوده که بر اساس گفته‌ها، حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار واحد در مرحله ساخت است و مدیر عامل سازمان نوسازی شهر تهران هم در ۱۹ شهریور ۱۴۰۳ در حاشیه بازدید خبرنگاران از عملیات اجرایی ۲۰۰ هزار واحد مسکونی اشاره کردند که از ۲۸۵ هزار واحد مسکونی دارای قابلیت اجرا، ۸۵ هزار واحد در مرحله اجرا و ۲۰۰ هزار واحد در مرحله اخذ پروانه و آغاز عملیات اجرا هستند که بر اساس اعلام گزارشات، تنها حدود ۷۰ هزار واحد دارای پروانه هستند که البته این آمار بایستی صحت سنجی شود.

وی با بیان اینکه بنده طی مکاتباتی با جنابعالی و آقای صارمی درخواست ارائه آمار دقیق از املاک مطروحه در قرارگاه جهادی مسکن را داشتم؛ ادامه داد: آقای شهردار با چه مجوزی بدون پروانه کلنگ‎زنی کردید؟ مگر مسئولیت شهرداری صدور پروانه نیست و چگونه متعهد شده‎اید که بدون اخذ پروانه، اجازه تجهیزکارگاه و گودبرداری را بدون ارجاع به سازمان نظام مهندسی داشته باشید؟ پروژه هایی که بدون پروانه ساختمانی کلنگ‎زنی کردید امروز در چه وضعیتی هستند؟ اظهارات ضد و نقیض در آمار صدورپروانه و وضعیت پروژه‎ها نشان از تناقض بزرگ دارد. شما در مصاحبه‌ای که با خبرنگاران در حاشیه جلسه علنی شورا در آخرین حضوری که در صحن شورا داشتید اشاره کردید که هیچ واحدی بدون پروانه نیست و گزارشات رسمی گویای این است که اظهارات شما خلاف واقع است و بدون پروانه کلنگ‎زنی کردید.

نجفی ادامه داد: در گزارش تیرماه سازمان نوسازی اشاره شده که ۸ پروژه از ۲۰۰ هزار واحد مسکونی در وضعیت صدور پروانه می‎باشند که ۷۰۶۹۱ واحد مسکونی تولید می‎کند. در گزارش مهرماه نیز تعداد پروژه‎ها به ۹ پروژه و تعداد واحد‎های مسکونی نیز به ۷۱۷۵۵ واحد رسیده است. یعنی در حدود ۳ ماه یک پروژه و ۱۰۶۴واحد مسکونی اضافه شده است. این تناقض هایی است که در حرف و عمل دیده می‎شود. وعده‌های شما در خصوص مسکن توقعاتی ایجاد کرده است، شما با وعده‌های خلاف واقع، انتظاراتی برای شهروندان به وجود آوردید که باعث بی‌اعتمادی شهروندان تهرانی به مجموعه مدیریت شهری شده و می‌شود.

وی با بیان اینکه پروژه باغ آذری که در اسفند ۱۴۰۰ بدون صدور پروانه ساختمانی در آن زمان کلنگ‎زنی کردید، امروز هنوز در مرحله اسکلت است؛ گفت: اعتبار این پروژه قرار بود که از محل واریز و برداشت‎ها داده شود که اعتبار آن توسط شورا اختصاص داده شده؛ اما امروز بعد از ۳ سال هنوز به سرانجام و بهره برداری نرسیده است. همچنین پروژه اسلام آباد که محله الگو بوده اعتبار برای آن در نظر گرفته شده اما بعد از ۳ سال به بهره برداری نرسیده است و علیرغم برگزاری ۵ جلسه فنی هنوز جلسه کمیته راهبری شهرک نیایش اسلام آباد را برگزار نکردید و هیچ اقدامی در اسلام آباد نداشتید.

نجفی با بیان اینکه این موضوع را شهروندان در طوماری که به اعضای شورای اسلامی شهر تهران ارسال کردند، بیان داشتند؛ گفت: آیا اظهارات مردم عزیز که ناظران واقعی و حقیقی عملکرد مدیریت شهری هستند را هم منکر می‎شوید؟ گزارش شهریور و مهرماه ۱۴۰۳ سازمان نوسازی نشان می‎دهد که شما در این پروژه‎ها که کلنگ‎زنی کردید عملکرد خوبی نداشتید و بر اساس گزارش رسمی کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر تهران از سال ۱۴۰۰ ، ۱۹ هزار و ۱۳۰ پروانه صادر شده که این میزان برای ۱۴۴ هزار و ۲۴  واحد مسکونی می‌شود، یعنی اینکه آقای شهردار در ۳ سال مدیریت شما ۱۴۴۰۲۴ واحد مسکونی مجوز گرفته است. امروز شما چگونه ۲۰۰ هزار واحد کلنگ‌زنی می‌کنید؟ قطعا مشخص است که نمی‌توانید و وعده خلاف واقع می‌دهید.

وی در ادامه سئوال خود از شهردار تهران که با بیان ادعایی خطاب به زاکانی شهردار تهران اظهار کرد: شما با دو مرتبه لحاظ نمودن پروانه‌های صادره، یعنی شمارش پروانه شهرسازی و پروانه شروع عملیات ساختمانی آمارسازی کردید و با ارائه آمار غیرواقعی از پروانه‎های صادره در صدد ارائه عملکرد موفق خود در این حوزه بوده‎اید.

نجفی گفت: آمارهای پروانه در دوران شما حدودا با پروانه‌های سال ۱۳۹۹ برابری می‎کند. قطعا همه می‌دانند که در ایام شیوع ویروس کرونا خیلی از واحدهای تولیدی، اقتصادی و عمرانی با چالش مواجه بود و حوزه مسکن نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. چرا شما آمار خودتان را با دوران شیوع ویروس کرونا مقایسه می‌کنید؟ چرا آمار قبل از آن هم مقایسه نمی‎کنید تا مشخص شود چه عملکردی در حوزه صدورپروانه ساختمانی داشته‎اید؟ آمار پروانه‎‌های صادر شده در سال‌های  ۹۵ تا ۹۸ بیش از تعداد پروانه‌های صادر شده در دوره مدیریتی شما از سال ۱۴۰۰ تا کنون می‎باشد.

وی ادامه داد: آقای شهردار همکاران ، آیا قانون ملاک عمل است و ما قانون را قبول داریم یا خیر؟ آیا واحدهای کلنگ‎زنی شده به طور کامل پروانه شروع عملیات ساخت داشته است یا خیر؟ در دومین جلسه قرارگاه در ۴ اسفند ۱۴۰۰ در بند ۵ مصوب کردید که دستورالعمل امکان آغاز عملیات اجرایی همزمان با صدور پروانه در پروژه‌های مسکونی قرارگاه جهادی تهیه و ابلاغ شود. این دستورالعمل کجاست؟ کی و چگونه تدوین و اجرا شده است؟ چه کسی متولی تهیه آن بوده؟ اصلا چرا باید قرارگاه مصوبه‎ای داشته باشد که قانون را نقض و اقدام به تهیه چنین دستورالعملی کند؟ شما حتی کار غیرقانونی که در قرارگاه مصوب کردید را اجرا نکردید. متأسفانه به نظر می‎رسد که برخی از مصوبات این قرارگاه ایجاد رانت کرده است. اطلاع دارید که به شهروندان برای ساخت یک زمین ۲۰۰ متری اجازه نمی‌دهند که کوچکترین اقدام عمرانی بدون اخذ پروانه ساختمانی یا همان مجوز ساخت، انجام شود؟ اما شما در این قرارگاه به برخی‌ها، اجازه ساخت هزاران مترمربع بنای بدون پروانه دادید.

وی ادامه داد: آیا همه شهروندان می‎توانند از این امکان استفاده کنند؟ ذات قرارگاه جهادی مسکن ساخت «مسکن ارزان قیمت» برای اشخاص بی‎بضاعت بوده که به آنها واگذار شود. شما برای برخی از این پروژه‎ها در کمیسیون ماده ۵ و ۷ مصوبه اخذ کردید. حال که به مرحله اجرا رسیده گزارشاتی به دست ما رسیده که بعضی از این پروژه‎ها را شما در قالب بدهی هایتان به بانک‎ها، در حال واگذاری هستید. برخی از پروژه‌ها که در قالب گزارش قرارگاه جهادی مسکن ارائه شده، در حالیست که افراد از قرار گرفتن پروژه هایشان در قرارگاه ابراز بی‎اطلاعی می‎کردند و بین آنان و شهرداری تنها یکبار صحبت شده و تفاهمی نیز صورت نگرفته؛ اما امروز در گزارشات ارسالی قرارگاه جهادی مسکن نام این پروژه دیده می‎شود.

نجفی خطاب به شهردار تهران گفت: آقای زاکانی، شما با راه اندازی این قرارگاه می‎خواستید زمان صدور پروانه را کاهش بدید. شورا در ۲۰ مهر ۱۴۰۰ مصوبه‎ای با عنوان «الزام شهرداری به اصلاح فرآیندها و سامانه شهرسازی با رویکرد کاهش زمان صدور پروانه و گواهی‌های ساختمانی» داشته و شما ملزم به اجرای آن بودید، چرا با گذشت بیش از سه سال دراین خصوص اقدام نکرده اید؟ در بند «ج» ماده یکم این مصوبه صراحتا کاهش موثر زمان صدور پروانه و گواهی‌های ساختمانی قید شده است. در ماده سوم این مصوبه تأکید شده است که شهرداری باید لایحه‎ای به این منظور به شورای اسلامی شهر تهران ارائه کند؛ اما متاسفانه بعد از گذشت ۳ سال هنوز مشکل باقی مانده و ما شاهد تشکیل یک قرارگاه با تصمیمات عجیب هستیم و ای کاش شما به جای تشکیل این قرارگاه به مصوبه شورا و اظهارات خودتان و معاون شهرسازی عمل می‎کردید که هم مردم تهران از این موضوع انتفاع می‎بردند و هم بدون پروانه پروژه‎ای شروع به کار نمی‎کرد. این موضوع را نیز برخی از اعضا نیز تذکر دادند؛ اما متاسفانه این فرآیند هنوز اصلاح نشده است.

عضو شورای شهر تهران ادامه داد: نکته قابل توجه اینکه سرانه‌های خدماتی ۷ گانه در این پرژه‌ها چه وضعیتی دارند؟ برخی از سطوح و کاربری‌های خدماتی به مسکونی تغییر یافته که این موضوع علاوه بر ایجاد رانت، شهروندان را با چالش‎هایی مواجه می‌کند. گرچه معتقدم عملکرد کمیسیون ماده ۵ در این دوره مدیریت شهری نیازمند رصد و ارزیابی توسط شورایعالی شهرسازی و معماری است و سقف جمعیتی در آستانه عبور از میزان تعیین شده در طرح جامع شهر تهران است.

نجفی با بیان اینکه شما پهنه‌های خدماتی را به پهنه‌های مسکونی تغییر می‌دهید و از عرصه‌های ذخیره تأمین سرانه‌های شهری استفاده می‌کنید که این کار باعث کاهش کیفیت زیست‌پذیری شهروندان خواهد شد، با طرح سوالی اظهار کرد: در خصوص بازچرخانی آب، تاب آوری، زیست پذیری شهر، هوشمندسازی، الکترونیکی و غیرحضوری نمودن خدمات، فرآیندها و فعالیت ها چه کرده‌اید؟

وی تاکید کرد: مردم تهران به سرانه‎های خدماتی مطلوب نیاز دارند. ما فضای عمومی در شهر کم داریم. کیفیت زندگی در تهران چه وضعیتی دارد؟ برخی از این پروژه‎ها که در اراضی شهرداری برای ارائه خدمات بود را به اراضی ساخت مسکن تبدیل کردید، بدون اینکه برای آنها سرانه مناسب و مطلوبی در نظر گرفته شود و آقای زاکانی عملکرد شما برای تامین سرانه‎های خدمات شامل فضای سبز، فضای فرهنگی، فضای درمانی، فضای مذهبی، فضای ورزشی، پارکینگ و تجهیزات شهری قابل قبول نمی باشد. بر اساس مصوبه شورایعالی شهرسازی و معماری ایران این ۲۰۰ هزار واحد مسکونی به ۱۰۱۴ هکتار فضای خدماتی و سرانه نیاز دارد. در این خصوص گزارش کامل، جامع و البته صادقانه ارائه فرمایید و عمده پروژه‎های شما در مناطق ۲۱ و ۲۲ است که این مناطق مشکل جدی سرانه آموزشی دارد و در شورا میز خیرین تشکیل شده که در این سه سال اقدامی در این راستا انجام نشده است.

رئیس کمیته سلامت شورای شهر تهران با بیان اینکه ما در حال حاضر در منطقه ۲۲ شاهد مشکلات هستیم و تأمین آب برای این منطقه می‌تواند یکی از مشکلات جدی در آینده باشد، ادامه داد: استفاده بیش از حد از سفره‎های زیر زمینی آب سبب فرونشست در شهرهای پایین دست مثل رباط‎کریم، نسیم‎شهر و بهارستان خواهد شد و علت اینکه ما به مصوبات قرارگاه جهادی تأمین مسکن انتقاد داریم این است که زمین‎های خارج از محدوده را به شهر اضافه می‎کند که در گزارشات اشاره شده که شما در تفاهم نامه‎ای این کار را می‎خواهید انجام دهید که البته امیدوارم شورایعالی شهرسازی و معماری برخورد کاملا کارشناسانه داشته باشد.

بطور کلی باید عرض کنم که متاسفانه ما شاهد یک تراکم فروشی هوشمندانه به اسم تولید مسکن هستیم.

وی تأکید کرد: مشکل بنده با برخی از روندهای غیرقانونی و غیرکارشناسی در دوره حضور شما به عنوان شهردار تهران است که در سال‌های آتی مشکلاتی را برای شهر و شهروندان به وجود خواهد آورد. ما به دنبال توسعه اصولی و علمی شهر در همه زمینه ها هستیم و نه صرفا افزایش تراکم آن هم به صورت غیر فنی و غیرمنطقی. شهروندان سال‌ها بعد متوجه اقدامات شما خواهند شد و خواهند دید که چه آسیبی به شهر با افزایش جمعیت و کاهش سرانه های خدماتی وارد می‎شود. آیا با بهره برداری از این پروژه‌ها مشکل مسکن شهر تهران حل خواهد شد؟ باید تاریخ و مردم شهر تهران قضاوت کند.