در حالی که در هفته‌های گذشته اظهارنظرهایی از سوی مدیران وزارتخانه‌های نفت و نیرو مبنی بر افزایش تعرفه برق و گاز حداقل برای پرمصرف‌ها مطرح می‌شود، تحرکات برخی افراد نشان می‌دهد عده‌ای از میان طیف اصولگرا با افزایش قیمت حامل‌های انرژی مخالف هستند. 

۲۰ آبان نشستی با عنوان «نیمه پنهان، یارانه پنهان» در دانشگاه امام صادق برگزار شد. تلاش اعضای این نشست زیرسوال بردن استدلال‌ها در شکل‌گیری مفهوم یارانه پنهان و به تبع آن افزایش قیمت حامل‌های انرژی بود. ابراهیم رئیس در جریان رقابت‌های انتخاباتی از مفهوم یارانه پنهان استفادع کرده بود. 

 

حسن سبحانی استاد اقتصاد دانشگاه تهران از سخنرانان نشست «نیمه پنهان، یارانه پنهان»  صحت گزارش‌های تفریق بودجه و دیوان محاسبات در مورد رقم یارانه انرژی را مورد پرسش قرار داده است. سبحانی داوطلب کاندیداتوری سیزدهمین دور انتخابات ریاست جمهوری بود و وعده داده بود در دولتش بنزین ارزان می‌ماند. 

دیگر سخنران این نشست یاسر جبرائیلی بود که با عنوان رئیس مرکز ارزیابی و نظارت راهبردی اجرای سیاست‌های کلی نظام شناخته می‌شود. جبرائیلی اصرار داشت هدف از افزایش قیمت حامل‌های انرژی رفع کسری بودجه است، پس به جای این کار باید سراغ گرفتن مالیات از ثروتمندان رفت. او نحوه محاسبه یارانه پنهان را ظلم به مردم توصیف کرده است. 

او تلاش کرد در زمین توییتر این بازی را ادامه بدهد. کاری که با بازنشر چکیده‌ی مقاله‌ای که ۹۳ با عنوان بررسی علل تورم در اقتصاد ایران نوشته شده انجام داد. در بخشی از این چکیده نویسندگان از متغیر رشد قیمت انرژی به عنوان متغیری که تاثیری مثبت و حتمی بر تورم دارد یاد کرده‌اند. 

انتشار این توییت با واکنش از سوی کاربرانی که فارغ‌التحصیلان اقتصاد بوده‌اند مواجه شد. مهم‌ترین استدلال مخالفان در این بود که آنچه در مقاله مذکور که به قلم محسن مهرآرا نوشته شده، دیده می‌شود یک «هم‌بستگی» است نه یک «علیت». برای مثال حسین جوشقانی دکترای اقتصاد از دانشگاه شیکاگو در قسمت نظرات نوشته است: « این مقاله صرفاً یک هم‌بستگی را تخمین زده است و هیچ رابطه‌ی علی را «شناسایی» نکرده است. و متاسفانه سیاست‌گذار را دچار اشتباه می‌کند.» 

دیگر استدلال مطرح شده در این است که مقالات پرشماری وجود دارند که دلیل افزایش قیمت ارز و انرژی را در پول می‌دانند. 

حلقه دیگر جریان ضد یارانه پنهان محمد امینی رعیا مدیر اندیشکده اقتصاد مقاومتی است. او چندی پیش در نامه‌ای به مسعود میرکاظمی رئیس سازمان برنامه و بودجه محاسبات در مورد یارانه انرژی را فاقد اعتبار خوانده بود. بخشی از پیشنهاد امینی رعایا در این نامه این بوده که تعرفه مشترکان پرمصرف بیشتر از قیمت تمام شده گرفته شود. 

سعید جلیلی در جریان رقابت‌های سیزدهمین دور از انتخابات ریاست جمهوری از طرحی به نام «وان» صحبت می‌کرد که به انرژی مربوط بود. این طرح مبتنی بر محاسبه مصرف کل انرژی کشور و تقسیم آن برجمعیت و در نهایت توزیع سهم هر کس از این مقدار به هر کد ملی بود. در بخشی از این طرح عنوان می‌شود که اگر کسی به انرژی بیشتری نیاز دارد آن را از سایر مصرف‌کنندگان می‌خرد و دولت اجازه فروش انرژی اضافه را ندارد. 

این طرح با انتقادهایی روبرو شد از جمله اینکه باعث ایجاد بازار سفته‌بازی و ثانویه می‌شود، در بلند مدت بازار انرژی را به تصاحب ثروتمندان در می‌آورد و قشر ضعیف بازنده آن هستند. 

 

 

طبق قانون هدفمندکردن یارانه‌ها مصوب دی ماه ۸۸ دولت مکلف است قیمت حامل‌های انرژی از جمله بنزین، نفت گاز، نفت سفید، نفت کوره و سایر حامل‌های انرژی را طی برنامه پنج ساله توسعه به شکلی تعیین کند که کمتر از ۹۰ درصد فوب خلیج فارس نباشد. همچنین طبق این قانون میانگین قیمت فروش داخلی گاز طبیعی در پایان برنامه پنجم توسعه نباید کمتر از ۷۵ درصد قیمت صادراتی گاز باشد. قانون هدفمند کردن یارانه‌ها از دولت می‌خواهد قیمت برق در پایان برنامه پنجم معادل قیمت تمام شده آن باشد. 

 

شخص ابراهیم رئیسی تاکنون اظهار نظر مشخصی در خصوص دیدگاهش در خصوص قیمت حامل‌های انرژی نکرده است. او فقط در جریان رقابت‌های انتخاباتی عنوان کرده بود که یارانه‌ها که بخشی از آن به شکل پنهان است باید به شکل عادلانه توزیع شود. اما طبق چیزی که پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری منتشر کرده است ۳ آبان ماه یکی از موضوعات ستاد هماهنگی اقتصادی دولت موضوع «انرژی» بوده است. این جلسه‌ایست که سعید جلیلی در کنار مجید کریمی که از او با عنوان دبیر کارگروه اقتصادی دولت سایه یاد می‌شود نیز در آن حضور داشتند.