به گزارش اکوایران، امیر سعید ایروانی، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان ملل متحد نامه‌ای به دبیر کل و رییس شورای امنیت سازمان ملل متحد نوشت.

امیر سعید ایروانی در این نامه در پاسخ به مکاتبه مشترک مورخ ۶ دسامبر ۲۰۲۴ نمایندگان دائم فرانسه، آلمان و بریتانیا (تروئیکا) به دبیرکل سازمان ملل متحد که در آن نامه، تروئیکا بار دیگر از نقض مداوم تعهدات خود چشم‌پوشی کرده و به‌طور بی‌اساس جمهوری اسلامی ایران را به عدم پایبندی به تعهدات خود تحت برجام و ادعای نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت متهم کرده است اعلام کرد:

۱. جمهوری اسلامی ایران به‌طور قاطع ادعاهای مطرح‌شده در نامه تروئیکا مبنی بر عدم پایبندی تهران به تعهدات خود ذیل برجام را رد می‌کند. هرگونه ادعا در مورد اجرای تعهدات ایران تحت برجام، هنگامی که خارج از چارچوب خروج کامل ایالات متحده مورد بحث قرار گیرد، اساساً اشتباه است. چنین ادعایی تلاش‌های مداوم ایران برای حفظ توافق مزبور علی‌رغم تحریکات و نقض‌های مداوم ایالات متحده و تروئیکاو اتحادیه اروپا را نادیده گرفته و آن را به ادعایی دلبخواهی و فاقد اعتبار تبدیل می‌کند.

۲. همان‌طور که در نامه ایران مورخ ۲ دسامبر ۲۰۲۴ مورد تأکید قرار گرفت، ریشه وضعیت کنونی برجام، خروج یک‌جانبه ایالات متحده در مه ۲۰۱۸ و ناتوانی متعاقب تروئیکا و اتحادیه اروپا در عمل به تعهدات خود تحت برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است. ایالات متحده با خروج از این توافق که نقض آشکار تعهدات خود بود، نه تنها اساس برجام را تضعیف کرد، بلکه تحریم‌های غیرقانونی و فلج‌کننده‌ای را بر ایران اعمال نمود؛ تحریم‌هایی که آشکارا با توافق و قطعنامه ۲۲۳۱مغایرت داشت. تروئیکا در حالی که ادعای پایبندی به تعهدات خود را دارد، در اتخاذ اقدامات مؤثر برای کاهش اثرات این تحریم‌های غیرقانونی و تضمین بهره‌مندی ایران از منافع تضمین‌شده ذیل این توافق، ناکام مانده است.

۳. ارجاع تروئیکا به گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، زمینه کامل را منعکس نکرده و درک نادرستی از پایبندی ایران ارائه می‌دهد. همکاری ایران با آژانس همواره سازگار و شفاف بوده است، حتی در شرایط فشارهای خارجی نظیر تحریم‌های یک‌جانبه ایالات متحده و عدم اقدام تروئیکا که چالش‌های بی‌سابقه‌ای ایجاد کرده است. ایران تاکنون تحت شدیدترین اقدامات راستی‌آزمایی و نظارت آژانس قرار داشته است. اقدامات جبرانی ایران برگشت‌پذیر بوده و مستقیماً با اصل تقابل در برجام مرتبط بوده است. بنابراین، ادعای «عدم پایبندی» ایران در حالی که از ناکامی‌های خود تروئیکا در عمل به تعهداتشان چشم‌پوشی می‌کنند، غیرصادقانه و ریاکارانه است.

۴. استناد تروئیکا به سازوکار حل اختلاف برجام با اشاره به نامه مورخ ۱۴ ژانویه ۲۰۲۰ در واکنش به اقدامات جبرانی ایران از مه ۲۰۱۹ به بعد، بی‌ربط است. این اقدام که شکایات مشروع ایران ذیل بند ۳۶ را نادیده گرفته است، نه به‌عنوان اقدامی در چارچوب حسن نیت، بلکه به‌عنوان یک مانور سیاسی با هدف منحرف نمودن توجه از عدم پایبندی خودشان تلقی می‌گردد. تصمیم ایران برای توقف اجرای تعهدات خود، در واکنش به خروج یک‌جانبه ایالات متحده از برجام و اعمال مجدد تحریم‌های غیرقانونی آن، پاسخی قانونی و مشروع بر اساس حقوق ایران تحت بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام بوده است. بنابراین، تلاش تروئیکا برای توجیه امتناع از عمل به تعهدات مربوط به روز انتقال به‌عنوان واکنشی به اقدامات جبرانی قانونی ایران، کاملاً غیرمنطقی و غیرقابل‌قبول است.

۵. امتناع تروئیکا از لغو تحریم‌ها در روز موسوم به «انتقال» (اکتبر ۲۰۲۳) و اعمال تحریم‌های جدید در سال ۲۰۲۴ با بهانه‌های نامرتبط، نقض آشکار تعهدات آن‌ها ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است. ادعای اینکه این تحریم‌ها «کاملاً جدا از برجام» هستند، از لحاظ قانونی بی‌اساس و غیرواقعی است. قطعنامه ۲۲۳۱ به‌صراحت از همه اعضای برجام می‌خواهد که از اقداماتی که اهداف توافق را تضعیف می‌کند خودداری کنند.

۶. ادعای تروئیکا مبنی بر اینکه ایران «فرصت‌ها را در سال ۲۰۲۲ از دست داد» نادرست بوده و واقعیت مذاکرات را نادیده می‌گیرد. ایران با حسن نیت در مذاکرات وین شرکت کرده و انعطاف‌پذیری قابل‌توجهی برای دستیابی به یک توافق متوازن نشان داده است.

۷. ایران همچنان به تعهدات خود تحت پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای پایبند است که حق انکارناپذیر همه اعضا برای توسعه، تحقیق، تولید و استفاده از انرژی هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز را تضمین می‌کند.هرگونه تهدید به اجرای «مکانیسم ماشه» نه تنها سازنده نیست، بلکه با واکنش قاطع ایران مواجه خواهد شد.

۸. ایران متعهد به تعامل با حسن نیت و بررسی همه مسیرهای دیپلماتیک برای پرداختن به چالش‌های مشترک است. با این حال، تروئیکا باید به این واقعیت اذعان کند که دیپلماسی معنادار مستلزم تقابل واقعی و احترام به تعهدات است.

در پایان این نامه آمده است: موجب امتنان خواهد بود چنانچه مکاتبه حاضر به‌عنوان سند رسمی شورای امنیت ثبت و توزیع گردد.

مکانیسم ماشه چیست؟

مکانیسم ماشه (Snapback Mechanism) به یکی از سازوکارهای حقوقی در قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل اشاره دارد که پس از توافق هسته‌ای ایران (برجام) در سال 2015 تصویب شد. این مکانیسم به کشورهای شرکت‌کننده در برجام اجازه می‌دهد که در صورت تخطی ایران از تعهدات هسته‌ای خود، تحریم‌های پیشین سازمان ملل را که به موجب برجام لغو شده بودند، به سرعت و بدون نیاز به رأی‌گیری در شورای امنیت، دوباره اعمال کنند.

هر یک از کشورهای عضو توافق برجام می‌توانند به شورای امنیت اعلام کنند که ایران به تعهدات خود پایبند نیست. این اعلام می‌تواند فرایند مکانیسم ماشه را آغاز کند که نتیجه آن بازگشت تحریم‌ها، محدودیت‌های اقتصادی، تسلیحاتی و هسته‌ای است که قبل از برجام علیه ایران وجود داشت.

یکی از چالش‌های اصلی، خروج آمریکا از برجام در سال 2018 بود. دولت ترامپ تلاش کرد تا این مکانیسم را فعال کند، اما سایر طرف‌های برجام (مانند اروپا، روسیه و چین) این اقدام را غیرقانونی دانستند، زیرا آمریکا دیگر عضو برجام نبود.

خبر مرتبط
سیگنال‌های متناقض آژانس؛ چرا شورای حکام شاخه زیتون تهران را رد کرد؟
سیگنال‌های متناقض آژانس؛ چرا شورای حکام شاخه زیتون تهران را رد کرد؟

اکوایران: جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که پس از انتقاد از سوی نهاد نظارتی هسته‌ای سازمان ملل، ظرفیت تولید سوخت هسته‌ای خود را افزایش خواهد داد.

نقشه راه ضدایرانی در شورای حکام

سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان موسوم به تروئیکا در آستانه برگزاری نشست فصلی شورای حکام، پیش‌نویس قطعنامه‌ای را به دبیرخانه شورا ارائه کرده‌اند که در آن از مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواسته شده است تا یک «گزارش جامع» درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران، برای بررسی در نشست اسفند ماه ۱۴۰۳ شورای حکام تهیه کند.

در گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آمده است که تا 26 اکتبر، ایران 182.3 کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده تا 60 درصد دارد که نسبت به آخرین گزارش در ماه اوت 17.6 کیلوگرم افزایش داشته است.

در این گزارش آمده است که یک روز پس از اینکه رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ایران را ترک کرد، در 16 نوامبر، بازرسان آژانس تایید کردند که «ایران اجرای اقدامات مقدماتی را با هدف توقف افزایش ذخایر اورانیوم غنی‌شده تا سقف 60 درصد خود در سایت‌های هسته‌ای زیرزمینی در فردو و نطنز را آغاز کرده است.»