دو چالش بزرگ ترامپ؛ بحران در مرزهای مکزیک/ جنگی نو با شی

به گزارش اکوایران، به سنت ادوار پیشین، گروه بین‌المللی بحران با آغاز سال نوی میلادی پیش‌بینی خود را از ۱۰ درگیری بین‌المللی که جهان در سال ۲۰۲۵ شاهد آن خواهد بود را ارائه کرده است.

اکوایران این گزارش مفصل را در شش بخش ترجمه کرده که  بخش اول، بخش دوم ، بخش سوم، بخش چهارم و بخش پنجم آن پیش از این منتشر شده و در ادامه بخش ششم آن را می‌خوانید:

آمریکا-مکزیک

مکزیک هم‌اکنون از خشونت‌های مربوط به گروه‌های جنایتکار رنج می‌برد، خشونت‌هایی که شباهت زیادی به برخی از بدترین جنگ‌های جهان دارند. در جریان کمپین انتخاباتی ریاست‌جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ که اکنون رئیس‌جمهور منتخب است وعده داد که تعرفه‌های سنگینی بر همسایه جنوبی ایالات متحده اعمال کند، میلیون‌ها مهاجر را بازگرداند، و حتی کارتل‌ها را بمباران کند.

از سال ۲۰۰۶، زمانی که فلیپه کالدرون، رئیس‌جمهور وقت مکزیک، جنگ علیه کارتل‌های مواد مخدر را اعلام کرد، شاید نیم میلیون مکزیکی کشته و صد هزار نفر دیگر ناپدید شده‌اند. دولت با کشتن رهبران و از هم پاشیدن سازمان‌های جنایی بزرگ، درگیری‌هایی را میان گروه‌های کوچکتر برانگیخت که اغلب به سلاح‌هایی سنگین مجهز بودند که از ایالات متحده وارد شده‌اند.

این گروه‌ها از تولید و انتقال مواد مخدر برای تغذیه تقاضا در شمال بهره می‌برند. فنتانیل، یک ماده مخدر مصنوعی که تخمین زده می‌شود در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ بیش از 80000 نفر را در ایالات متحده کشته باشد، جایگزین کوکائین و متامفتامین به‌عنوان ماده مخدر اصلی برای صادرات شده است. بخش‌هایی از این گروه‌ها همچنین به اخاذی، اشکال دیگر جرم و حتی فعالیت‌های قانونی کشیده شده‌اند.

رهبران متوالی اما نتوانسته‌اند خونریزی‌ها را مهار کنند. آندرس مانوئل لوپز اوبرادور، رئیس‌جمهور پیشین مکزیک، در سال ۲۰۲۴ با نرخ محبوبیت بالا از قدرت کنار رفت و برخلاف موج ضد سیاستمداران وقت در جهان عمل کرد. اما او، علیرغم اینکه تعداد سربازان بیشتری نسبت به قبل به خیابان‌ها فرستاد، موفقیت چندانی در مقابله با گروه‌های جنایتکار نداشت.

نرخ قتل در مکزیک همچنان یکی از بالاترین‌ها در جهان است. نرخ قتل در دو سال گذشته اندکی کاهش یافته است، هرچند این کاهش عمدتاً به دلیل توافق‌های غیررسمی با مقامات محلی است که جنایتکاران را در قدرت نگه داشته و به آن‌ها امکان سودآوری داده است.

جانشین لوپز اوبرادور و متحد سیاسی او کلودیا شینبام، که در انتخابات ژوئن پیروز شد، اکنون نه تنها با خشونت‌های مواد مخدر بلکه با تیم ترامپ که مکزیک را هدف گرفته است، روبرو است.

نماینده کنگره مایک والتز، که ترامپ او را به‌عنوان مشاور امنیت ملی بعدی معرفی کرده است، سال گذشته از لایحه‌ای حمایت کرد که خواستار اجازه استفاده از نیرو علیه کارتل‌ها بود. این ایده شاید دور از ذهن به نظر برسد، اما در میان جمهوری‌خواهان آمریکایی، درخواست برای اقدام نظامی یک‌جانبه، چه از طریق حملات هوایی به آزمایشگاه‌های فنتانیل و چه عملیات نیروهای ویژه برای کشتن رهبران، در حال افزایش است.

اگر ترامپ برنامه اخراج جمعی مهاجران غیرقانونی را آغاز کند، ممکن است تلاش کند میلیون‌ها مکزیکی را بازگرداند. اواخر نوامبر، او تهدید کرد که تعرفه‌های سنگینی بر کالاهای مکزیکی اعمال خواهد کرد مگر اینکه جریان مهاجران و فنتانیل متوقف شود. در واقع، درخواست‌های دیگر را به سیاست تجاری گره زد. با توجه به اهمیت صادرات برای اقتصاد ضعیف مکزیک، این مسئله احتمالاً اولویت شینبام خواهد بود.

کلودیا شینبام به مردم مکزیک اطمینان داده است که روابط با ایالات متحده حفظ خواهد شد. به هر حال، آندرس مانوئل لوپز اوبرادور نیز در حالی به قدرت رسید که از مهاجران آمریکای لاتین که ترامپ آن‌ها را تحقیر کرده بود، دفاع می‌کرد، اما این دو رئیس‌جمهور در نهایت روابط خوبی برقرار کردند. مکزیک مهاجرت را کنترل کرد و پذیرفت مهاجرانی را که به طور غیرقانونی وارد ایالات متحده شده و درخواست پناهندگی داده بودند، تا زمان رسیدگی به پرونده‌هایشان، اسکان دهد. ترامپ نیز یک توافق تجاری جدید امضا کرد که قرار است در سال ۲۰۲۶ بازنگری شود و علی‌رغم تهدیدهای پراکنده علیه قاچاقچیان مواد مخدر، از اقدامات جدی خودداری کرد.

شینبام در برابر تهدیدهای ترامپ، با اشاره به اینکه در صورت عدم همکاری مکزیک، کاروان‌های مهاجران به سمت شمال از سر گرفته می‌شوند، پاسخ داده است. او از واشنگتن خواسته است مهاجران را به کشورهای مبدأ بازگرداند، نه به مکزیک. او نیز ممکن است امیدوار باشد که تقویت نقش مکزیک به‌عنوان مانع مهاجرت یا هماهنگی بیشتر در مقابله با مواد مخدر، ترامپ را آرام کند.

بدون همکاری، باید انتظار چالش‌های جدی را داشت. اخراج‌های دسته‌جمعی، به‌ویژه اگر به‌صورت ناگهانی انجام شوند، می‌توانند موجب آشوب در بخش‌هایی از مکزیک شوند، زیرا ایالت‌های فقیرتر با مشکل در ادغام کسانی که بازگشته‌اند مواجه خواهند شد. اقدام نظامی یک‌جانبه علیه کارتل‌ها تقریباً به‌طور قطع نتیجه معکوس خواهد داشت. حذف بیشتر رهبران گروه‌های جنایتکار تنها جنگ‌های قلمرویی و تکه‌تکه شدن گروه‌ها را افزایش می‌دهد، بدون اینکه تولید مواد مخدر کاهش یابد.

آزمایشگاه‌های فنتانیل فناوری پایینی دارند و به راحتی بازسازی می‌شوند.

مکزیک هم احتمالاً تلافی خواهد کرد، شاید با اقداماتی علیه منافع اقتصادی ایالات متحده. تضعیف روابط بین دو کشوری که از طریق تجارت، سرمایه‌گذاری و روابط خانوادگی به‌شدت به هم وابسته هستند، می‌تواند برای هر دو طرف فاجعه‌بار باشد.

چین-آمریکا

پس از یک دوره تنش، روابط ایالات متحده و چین از زمان اجلاس نوامبر ۲۰۲۳ میان رئیس‌جمهور شی جین‌پینگ و رئیس‌جمهور در حال کناره‌گیری جو بایدن، به تعادل بیشتری رسیده است. این دو کشور کانال‌های ارتباطی نظامی را بازگشایی کردند، که برای مدیریت خطر برخوردهای ناخواسته میان کشتی‌های جنگی و هواپیماهای چین و آمریکا در اقیانوس آرام حیاتی است. همچنین گزارش‌ها حاکی از آن است که چین گام‌های کوچکی برای کاهش جریان مواد شیمیایی پیش‌ساز فنتانیل به ایالات متحده برداشته است. با این حال، دونالد ترامپ در حالی قدرت را به دست خواهد گرفت که رقابت میان این دو کشور بسیار شدیدتر از هشت سال پیش است.

سیاست ترامپ در قبال آسیا به اندازه رویکرد او در دیگر حوزه‌ها غیرقابل پیش‌بینی است. برخی از اعضای کابینه پیشنهادی او معتقدند که ایالات متحده درگیر یک مبارزه جهانی با چین است که باید در آن پیروز شود. برخی دیگر در دایره ترامپ بر این باورند که واشنگتن باید خود را به بازدارندگی پکن در آسیا محدود کند. ایلان ماسک، مدیرعامل حوزه فناوری که در چین کسب‌وکار دارد، خواهان روابط دوستانه‌تر است.

ترامپ خود سیگنال‌های متفاوتی ارسال کرده است: برخوردی تقابلی در تجارت، رویکردی سرد در دفاع از تایوان، موضعی متزلزل درباره تعهدات ایالات متحده به متحدان آسیایی، و اغلب تحسین اقتدار شی.

وعده ترامپ در کمپین انتخاباتی‌اش برای اعمال تعرفه‌هایی دست‌کم ۶۰ درصدی بر کالاهای چینی؛ افزایش چشمگیری نسبت به تعرفه‌های دوره اول ریاست‌جمهوری او که بایدن تا حد زیادی حفظ کرد، بیشتر به نظر می‌رسد که گامی ابتدایی در مذاکرات باشد تا پیش‌درآمدی بر جنگ تجاری. تعرفه‌ها رشد کند چین را تضعیف خواهند کرد، اما پکن می‌تواند همان‌طور که قبلاً شروع کرده است، با ممنوعیت صادرات مواد معدنی حیاتی یا آغاز تحقیقات ضدانحصار علیه غول‌های فناوری آمریکایی، مقابله کند.

اینکه ترامپ چقدر خطر جدی برای صلح شکننده اطراف تایوان محسوب می‌شود، نامشخص است. برای دهه‌ها، ایالات متحده هدفش این بوده که چین را با تقویت دفاع جزیره بدون ارائه تضمین‌های امنیتی صریح، از حمله به تایوان باز دارد و هم‌زمان تایپه را از اعلام استقلال یا تحریک پکن بازداشته است. اما رئیس‌جمهور جدید تایوان، لای چینگ‌ته، نسبت به اسلاف خود تقابلی‌تر عمل کرده است. چین نیز تهاجم‌های هوایی به حریم هوایی تایوان و رزمایش‌های تهاجمی اطراف جزیره را افزایش داده است، از جمله یک رزمایش در دسامبر که به گفته تایوان، بزرگ‌ترین عملیات دریایی چین در دهه‌های اخیر بوده و شامل تقریباً ۹۰ کشتی نیروی دریایی و گارد ساحلی بود.

به محض اینکه ترامپ روی کار بیاید، ممکن است بار دیگر تردید خود را درباره اینکه دفاع از تایوان عملی است، ابراز کند یا تلاش کند از این جزیره، که او مرتباً آن را به «سواری رایگان» بر سخاوت ایالات متحده متهم می‌کند، بخواهد سهم بیشتری در هزینه‌های دفاعی خود بپردازد. از سوی دیگر، او ممکن است فروش تسلیحات تهاجمی به تایوان را تسریع کند و عملیات‌های دریایی ایالات متحده در تنگه تایوان را افزایش دهد. هر کدام از این مسیرها می‌تواند واکنش چین را برانگیزد.

اگرچه شی جین‌پینگ میراث خود را به بازگرداندن حاکمیت سرزمین اصلی بر چیزی که رهبران چین آن را یک استان یاغی می‌دانند، گره زده است، نفوذ به دفاع تایوان دشوار خواهد بود و ناآرامی‌های داخلی در سطوح بالای ارتش چین نشان می‌دهد که او به حرفه‌ای‌گری این نهاد اعتماد چندانی ندارد. با این حال، اگر پکن احساس کند که عزم ایالات متحده در حال تضعیف است، ممکن است فشار بیشتری بر تایوان وارد کند؛ و اگر حمایت ایالات متحده افزایش یابد، ممکن است از سرخوردگی واکنشی خشن نشان دهد.

بحرانی‌تر از تایوان، دریای چین جنوبی است، جایی که ادعاهای دریایی چین با ادعاهای دیگر کشورها همپوشانی دارد (همان‌طور که یک دادگاه ویژه در سال ۲۰۱۶ در مورد فیلیپین حکم داد، هرچند پکن این حکم را رد کرد). در اطراف صخره‌ها و جزایر مرجانی مورد مناقشه نزدیک فیلیپین، یکی از متحدان پیمان ایالات متحده، تنش‌ها به درگیری‌های دریایی تبدیل شده است. رئیس‌جمهور فردیناند مارکوس جونیور روابط نزدیک‌تری با ایالات متحده دنبال کرده است و دسترسی به پایگاه‌های نظامی بیشتری در فیلیپین، از جمله برخی نزدیک به تایوان، را فراهم کرده، تمرین‌های مشترک نظامی انجام داده و با دیگر متحدان آمریکا همکاری بیشتری کرده است.

شی، مانیل را متهم می‌کند که این حوادث را بزرگ‌نمایی می‌کند تا تجهیزات نظامی و سرمایه‌گذاری بیشتری از ایالات متحده دریافت کند و واشنگتن را نیز به بهره‌برداری از این تنش‌ها برای کشاندن دولت‌های آسیایی به شبکه‌ای ضدچینی متهم می‌کند.

درگیری‌ای که منجر به مرگ یکی از شهروندان فیلیپین شود، می‌تواند مارکوس را به استناد به پیمان دفاعی کشورش با واشنگتن وادارد. حتی اگر ترامپ تمایلی به واکنش قاطع نداشته باشد، با فشار مقامات وزارت دفاع ایالات متحده برای انجام چنین واکنشی مواجه خواهد شد. چالش این خواهد بود که از یک مارپیچ تشدید تنش جلوگیری شود، بدون اینکه نشانه‌ای از انفعال داده شود که ممکن است پکن را جسورتر کند، به‌ویژه اگر رهبران چین علائم دیگری از تضعیف روابط ایالات متحده با متحدانش را مشاهده کنند.

دیگر متحدان ایالات متحده، از جمله ژاپن و کره جنوبی، پیشاپیش تحت تأثیر رفتارهای چین و ناهماهنگی‌های ایالات متحده، هزینه‌های دفاعی خود را افزایش داده‌اند. بخش‌های بزرگی در توکیو و سئول بر این باورند که کشورشان باید بازدارندگی هسته‌ای خود را به‌دست آورد. گمانه‌زنی‌ها درباره یک معامله بزرگ میان ترامپ و شی نه تنها نگرانی‌ها را آرام نمی‌کند، بلکه حتی اگر چنین معامله‌ای دور از ذهن به نظر برسد، بر اضطراب‌ها می‌افزاید.

در میان رقابت فزاینده میان دو قدرت بزرگ جهان، دیدگاه منفی ترامپ نسبت به اتحادها آسیا را تقریباً به همان اندازه اروپا نگران می‌کند.