به یاد فریدون شهبازیان؛ موسیقی‌دانی که شعر را به نغمه بدل کرد

فریدون شهبازیان، موسیقی‌دان نامدار ایرانی، در ۲۱ خرداد ۱۳۲۱ در تهران به دنیا آمد. کودکی او با آوای سازها و جادوی نغمه‌ها همراه بود؛ گویی از همان ابتدا دست تقدیر، شهبازیان را به سوی دنیای موسیقی هدایت می‌کرد.

او در خانواده‌ای فرهنگی رشد یافت و علاقه‌اش به موسیقی، از همان سنین پایین با تشویق و راهنمایی پدرش حسین شهبازیان شکل گرفت.

تحصیلات آکادمیک شهبازیان در هنرستان عالی موسیقی، جایی که نبوغ او در آهنگسازی و نوازندگی تجلی یافت، آغاز شد. او در رشته نوازندگی ویولن تحصیل کرد و بعدها با ادامه آموزش‌های خود در موسیقی کلاسیک غربی و سنتی ایران، جهان گسترده‌ای از دانش موسیقی را در اختیار گرفت.

او در ۱۷ سالگی به عضویت ارکستر سمفونیک تهران به رهبری حشمت سنجری درآمد؛ پس از آن همکاری خود را با ارکستر گل‌های رادیو آغاز کرد. در آن هنگام ارکستر گل‌ها به رهبری روح‌الله خالقی و پس از او جواد معروفی فعالیت می‌کرد. شهبازیان در سال ۱۳۴۵نیز رهبر گروه کر و ارکستر سمفونیک رادیو شد.

صدای ارکسترال احساس در سینما و موسیقی

شهبازیان فعالیت حرفه‌ای خود را در دهه ۱۳۴۰ با آهنگ‌سازی برای فیلم و سریال آغاز کرد. نغمه‌هایی که او آفرید، جان داستان‌ها را به وجد می‌آورد و عمق احساسات را برای شنونده عیان می‌کرد. موسیقی فیلم‌هایی چون «آوار» به کارگردانی سیروس الوند، «شیر سنگی» به کارگردانی مسعود جعفری جوزانی، «پائیزان» به کارگردانی رسول صدرعاملی، سریال «باغ گیلاس» به کارگردانی مجید بهشتی و فیلم‌های سینمایی «هیوا» به کارگردانی رسول ملاقلی‌پور، اخراجی‌ها به کارگردانی مسعود ده‌نمکی و «خاموشی دریا» به کارگردانی وحید موسائیان اشاره کرد.

اما نام، شهبازیان در موسیقی ایرانی فراتر از آثار سینمایی است. او از جمله آهنگسازانی بود که موسیقی ایرانی را به شیوه‌ای نوین و ارکسترال ارائه کرد. همکاری با خوانندگان برجسته‌ای همچون محمدرضا شجریان در آلبوم‌های «جام تهی» و «رباعیات خیام» و در همکاری با علیرضا افتخاری در آلبوم «شور عشق» تصویری روشن از درک عمیق او از شعر فارسی و موسیقی ایرانی را به نمایش گذاشت. او ملودی‌هایی ساخت که همچون پلی بین شعر و موسیقی، روح مخاطبان را در آغوش می‌کشید.

آثار فریدون شهبازیان، از جمله تصنیف‌های بی‌همتای او، به‌نوعی خاطرات جمعی مردم ایران را شکل داده است. آثار او نه‌تنها موسیقی که بخشی از هویت فرهنگی ماست؛ نغمه‌هایی که همواره طنین‌انداز بوده‌اند، گویی از دل تاریخ آمده‌اند تا برای همیشه بمانند.

او همچنان به عنوان نمادی از هنر اصیل ایرانی شناخته می‌شود؛ هنرمندی که میان شعر و موسیقی، پلی از احساس ساخت و ملودی‌هایی جاودان را برای نسل‌های آینده به یادگار گذاشت.

فریدون شهبازیان در طول زندگی حرفه‌ای خود، همواره بر اهمیت اصالت در موسیقی ایرانی تأکید داشت. او معتقد بود، موسیقی ایرانی تنها زمانی می‌تواند به بالاترین جایگاه خود برسد که ریشه‌های آن حفظ شود و با زمانه نیز همگام باشد. از این رو، آثارش نه‌تنها بازتاب‌دهنده میراث موسیقی سنتی بودند، بلکه در عین حال راهی نو برای بیان آن ارائه می‌دادند.

یکی از جلوه‌های برجسته هنر شهبازیان، درک عمیق او از شعر فارسی بود. او شعر را نه صرفاً کلماتی موزون، بلکه آینه‌ای از احساس و تفکر انسانی می‌دانست. فریدون شهبازیان در ۲۲ دی ۱۴۰۳، به علت بیماری ریوی در تهران چشم از جهان فروبست.