به گزارش اکوایران، هدف دیرینه رجب طیب اردوغان برای پایان دادن به درگیری ترکیه با مبارزان کرد، پس از فراخوان صلح رهبر زندانی آن‌ها، یک گام به حقیقت نزدیک‌تر شده است. این امر به رئیس‌جمهور ترکیه امکان می‌دهد که حمایت سیاسی داخلی خود را تقویت کند و فرصتی برای حل نگرانی‌های امنیتی مهم منطقه‌ای فراهم می‌کند.

فراخوان عبدالله اوجالان، رهبر حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) در روز پنج‌شنبه، برای خلع سلاح و انحلال این گروه، موجب امیدواری و همچنین تردید در ترکیه شده است.

به نوشته رویترز، در حالی که اردوغان امیدوار است از آشفتگی در سوریه و دستاوردهای نظامی علیه مبارزان پ.ک.ک در شمال عراق بهره‌برداری کند، این اعلامیه که همراه با عکسی از اوجالان در کنار سیاستمداران حامی کردها منتشر شد، نقطه اوج یک گفت‌وگوی حساس بود.

اکنون موفقیت در این مسیر بستگی به ادامه همکاری میان طرف‌های مختلف دارد، اما تحلیلگران سیاسی چندان مطمئن نیستند که مبارزان پ.ک.ک، که در مناطق کوهستانی شمال عراق مستقر هستند، به فراخوان اوجالان که برای ربع قرن در زندانی جزیره‌ای نزدیک استانبول بوده است، پاسخ دهند.

آن‌ها همچنین به سرکوب مستمر دولت اردوغان علیه سیاستمداران منتخب و حامی کردها اشاره می‌کنند که به داشتن ارتباطات نزدیک با پ.ک.ک متهم می‌شوند؛ گروهی که ترکیه و متحدان غربی آن آن را یک سازمان تروریستی می‌دانند.

تحلیلگران می‌گویند که در حال حاضر، اردوغان ۷۱ ساله به طور خاص بر منافع سیاسی داخلی ناشی از صلح با کردها تمرکز دارد و به دنبال گسترش دوران حکمرانی خود فراتر از سال ۲۰۲۸ است که دوره ریاست‌جمهوری او به پایان می‌رسد.

گرت جنکینز، تحلیلگر سیاسی مستقر در استانبول، گفت: «به نظر می‌رسد اردوغان از این مسئله به‌ویژه برای جلب حمایت کردها به منظور تصویب یک قانون اساسی جدید استفاده می‌کند که امیدوار است به او اجازه دهد دوباره برای ریاست‌جمهوری نامزد شود.»

اردوغان پیش از این تلاش‌های مکرری برای حل مسئله کردها و پایان دادن به درگیری چند دهه‌ای که بیش از ۴۰ هزار نفر را کشته و توسعه اقتصادی جنوب‌شرق عمدتاً کردنشین ترکیه را مختل کرده است، داشته است.

پایان دادن کامل به شورش  برای اردوغان دستاوردی بزرگ در کارنامه سیاسی او خواهد بود.

او در یک سفر اخیر به دیاربکر، بزرگ‌ترین شهر جنوب‌شرق ترکیه، گفت: «پس از تغییرات حیاتی در سیاست‌های داخلی و منطقه‌ای، یک پنجره مهم و جدید برای کشور ما جهت پایان دادن به بلای تروریسم باز شده است.

ترس‌ها و امیدهای کردها

رهبران پ.ک.ک هنوز به فراخوان اوجالان پاسخ نداده‌اند.

جنکینز گفت که این گروه ممکن است برای آتش‌بس توافق کند، اما بعید است که سلاح‌های خود را زمین بگذارند.

او افزود: «پ.ک.ک خود را مدافع منافع کردها می‌داند و تا زمانی که تضمین‌های قوی برای امنیت و آینده مبارزان کرد وجود نداشته باشد، از خلع سلاح خودداری خواهد کرد.»

مدیر برنامه تحقیقاتی ترکیه در موسسه واشنگتن، سونر چاگاپتای، با بازتاب این دیدگاه گفت که رهبران پ.ک.ک مستقر در کوه‌های قندیل در شمال عراق هنوز هم به شدت نسبت به نیت‌های آنکارا شک دارند.

چاگاپتای گفت: «برخی از رهبران قندیل احتمالاً می‌ترسند که در نهایت توسط سازمان اطلاعات ملی ترکیه ترور شوند، حتی اگر در کوتاه‌مدت به آن‌ها وعده عفو در تبعید داده شود.»

وی افزود: «فرماندهان مسن‌تر ممکن است با انحلال کامل یا فوری پ.ک.ک، در حالی که هیچ‌یک از اهداف اولیه خود را محقق نکرده‌اند، مخالفت کنند، نتیجه‌ای که ممکن است نشان دهد که آن‌ها زندگی‌شان را بی‌فایده تلف کرده‌اند.»

در داخل ترکیه، حزب حامی کردها به نام DEM و هم‌پیمانان آن‌ها امیدوارند که فراخوان اوجالان به اصلاحات دموکراتیک و حقوق فرهنگی و زبانی بیشتر برای کردها منجر شود، اما در حال حاضر هنوز هدف سرکوبی چندین ساله از سوی مقامات ترکیه هستند.

وولفنگو پیکولی، رئیس مشترک مشاوره ریسک سیاسی تنئو، گفت: «نگرانی قابل توجه این است که در حالی که دولت اردوغان همچنان سیاستمداران و فعالان کرد را به‌طور انبوه دستگیر می‌کند، آیا واقعاً به صلح متعهد است.»

اظهارات اوجالان هیچ اشاره‌ای به اصلاحات در ترکیه نداشت و تنها گفت که «اجماع دموکراتیک، راه اصلی است».

با این حال، سیری سوریا آندر، نماینده حزب DEM، اشاره کرد که اوجالان در گفت‌وگوهای خود در زندان روز پنج‌شنبه گفته است که «کنار گذاشتن سلاح‌ها و انحلال پ.ک.ک نیازمند پذیرش سیاست‌های دموکراتیک و ابعاد حقوقی است.»

چاگاپتای گفت جزئیات اعلامیه اوجالان «عمداً در پرده‌ای از ابهام قرار گرفته است، تا حدی به این دلیل که دو گفت‌وگوی قبلی آنکارا با پ.ک.ک به شدت شکست خورده بودند.»

این گفتگوها که در سال‌های ۲۰۰۹-۲۰۱۱ و ۲۰۱۳-۲۰۱۵ برگزار شدند، با افزایش خشونت‌ها همراه بودند و محبوبیت اردوغان را کاهش دادند.

جغرافیای سیاسی

اما اکنون، تحولات ژئوپولتیکی منطقه‌ای پس از سقوط بشار اسد در سوریه به نفع اردوغان کار می‌کنند. پس از ۱۱ سال جنگ داخلی که در آن آنکارا از شورشیان حمایت می‌کرد، دولت جدید اسلام‌گرا در دمشق روابط خوبی با ترکیه برقرار کرده است که همچنان از جنگجویان عرب سوری در درگیری با نیروهای کرد در شمال سوریه حمایت می‌کند.

پایان دادن به شورش پ.ک.ک پیامدهای بزرگ منطقه‌ای خواهد داشت و تلاش‌های دمشق برای اعمال نفوذ بیشتر بر مناطق تحت کنترل کردها در شمال سوریه را تسهیل خواهد کرد.

این امر همچنین یک نقطه اشتعال دیرینه در شمال عراق که کردها آن را اداره می‌کنند و سرشار از منابع نفتی است، از بین می‌برد، جایی که پ.ک.ک دو دهه پیش پایگاه خود را در آنجا تأسیس کرده است.

ترکیه در ماه جاری پیشنهادهایی برای انجام اقدامات مشترک با سوریه، عراق و اردن به منظور مبارزه با داعش در منطقه را مطرح کرده است - که ممکن است نقش کنونی گروه شبه‌نظامی کرد YPG در محافظت از اردوگاه‌های زندانیان در شمال سوریه را که داعشی‌ها در آن‌جا نگهداری می‌شوند، از بین ببرد.

آنکارا YPG را شاخه‌ای از پ.ک.ک می‌داند و می‌گوید که آن‌ها نیز باید اکنون منحل شوند.