به گزارش اکوایران نمایندگان مجلس شورای اسلامی دقایقی پیش  با  182 رای موافق استیضاح در برابر  82 رای مخالف و یک رای ممتنع؛  رای اعتماد شهریورماه خود به عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد دولت پزشکیان را پس گرفتند؛ وزیری که پیشتر سابقه حضور در راس بانک مرکزی همزمان با دولت دوم حسن روحانی را در کارنامه داشت و امروز مسعود پزشکیان در دفاع از او تاکید کرد که  مشکلات اقتصادی امروز جامعه به یک نفر مربوط نمی شود و نمی توانیم همه گناه را به گردن یک نفر بیاندازیم.

این نخستین بار نیست که مجلس یک وزیر اقتصاد را به دلیل آنچه نابسامانی اقتصادی کشور خوانده می شود استیضاح می‌کند. اما اولین بار است که در نیمه سال اول فعالیت یک دولت؛ مجلس دست به استیضاح وزیر اقتصاد می‌زند. 

بررسی تاریخی اکوایران نشان می‌دهد که مسعود پزشکیان نخستین رئیس‌جمهوری است که هنوز سال نخست دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش به پایان نرسیده وزیرش با تیغ استیضاح از کابینه جدا می‌شود. این ماجرا پیشتر برای حسن روحانی نیز رخ داد؛ البته در ابتدای دوره دوم ریاست جمهوری‌اش. دو وزیر او یعنی «عباس آخوندی» و «محمود حجتی» که مرداد ۹۶ برای حضور در دومین کابینه روحانی از مجلس رای اعتماد گرفته بودند، اسفند همان سال؛ یعنی درست ۷ ماه پس از دریافت کارت سبز مجلس برای وزارت، برای استیضاح به مجلس رفتند؛ جلساتی که البته به نفع وزیران روحانی تمام شد و درخواست کنندگان استیضاح ناکام ماندند.

 به گزارش اکوایران در میان وزیران جمهوری اسلامی نیز دو وزیر پیش از آنکه یک سال از رای اعتمادشان بگذرد با تیغ استیضاح از کابینه جدا شدند. در فهرست وزرا دولت های بعد از انقلاب، علی کردان را می توان رکورددار خواند؛  وزیر کشور دولت اول محمود احمدی‌نژاد که ۱۵ مرداد ۸۷ از مجلس رای اعتماد گرفته بود اما در آبان همان سال؛ یعنی ۳ ماه بعد از دریافت کارت قرمز وزارت استیضاح شد و از کابینه احمدی نژاد حذف شد.

خبر مرتبط
بازخوانی یک تجربه تاریخی به بهانه استیضاح همتی؛ بار قبل که جواب نداد
بازخوانی یک تجربه تاریخی به بهانه استیضاح همتی؛ بار قبل که جواب نداد

اکوایران: 12 اسفند جلسه استیضاح عبدالناصر همتی در مجلس برگزار خواهد شد. بیش از 6 سال پیش در وضعیتی مشابه وزیر اقتصاد دولت دوازدهم استیضاح و برکنار شد، بررسی‌ها نشان ‌می‌دهد این برکناری اثر مثبتی در متغیرهای اقتصادی نداشته است.

اصلاحات اقتصادی با استیضاح وزیر اقتصاد؟

 بیش از 6 سال پیش نیز در وضعیتی نسبتا مشابه از منظر اقتصادی؛ وزیر اقتصاد دولت دوازدهم به ریاست جمهوری حسن روحانی با رای مجلس استیضاح و برکنار شد اما بررسی‌های اکوایران نشان ‌می‌دهد این برکناری اثر مثبتی در متغیرهای اقتصادی نداشته است. چنانکه کرباسیان دو سال بعد از استیضاحش گفته بود که «بیش از دو سال از جلسه استیضاحم در مجلس می‌گذرد. متاسفم که طی این مدت اتفاقات ناگواری برای اقتصاد ایران رخ داده و مردم تحت فشار معیشتی کم‌سابقه‌ای قرار گرفته‌اند».

حالا با گذشت بیش از 6 سال بار دیگر وضعیتی مشابه با سال 97 رخ داده است. روی کار آمدن دونالد ترامپ در آمریکا و امضای یادداشت فشار حداکثری سیگنال‌های تنش‌زا به سوی ایران روانه کرده است. بازارها ملتهب شده و نرخ دلار برای نخستین بار در بازار آزاد به بالای 90 هزار تومان رسیده است. مجلس نیز مانند دفعه قبل انگشت اتهام را به سمت  وزیر اقتصاد نشانه گرفته و قصد استیضاح وی را دارد. گروهی از تحلیل‌گران در واکنش به این اقدام مجلس، روزهای برکناری کرباسیان را یادآور شدند و تاکید کردند که مشکلات اقتصادی فعلی وابسته به شخص نیست که با برکناری وزیر رفع شود و استیضاح تنها بی‌ثباتی اقتصاد را تشدید می‌کند.

خبر مرتبط
حمله زودهنگام مجلس به دولت؛ رکوردی که به نام مسعود پزشکیان ثبت شد/ ترین‌های استیضاح بعد از انقلاب
حمله زودهنگام مجلس به دولت؛ رکوردی که به نام مسعود پزشکیان ثبت شد/ ترین‌های استیضاح بعد از انقلاب

اکوایران: مجلس یک جلسه فوق‌العاده دیگر دارد؛ این بار برای استیضاح یک وزیر دیگر از کابینه مسعود پزشکیان. این خبری است که یک عضو کمیسیون اجتماعی مجلس مطرح کرد و به این ترتیب، نام احمد میدری هم به لیست استیضاح اضافه شد تا بهارستان مثلث استیضاح را تکمیل کند. حالا که عمر دولت پزشکیان به نیمه نرسیده استیضاح 3 وزیرش مطرح شد، آیا او پیش از پایان سال 1403، وزیری را از دست خواهد داد؟

در این خصوص، آمارهای اقتصادی به قدر کافی در دسترس هست تا با رجوع به گذشته مشخص شود که با برکناری وزیر اقتصاد از طریق استیضاح وضعیت شاخص‌های اقتصادی بهبود یافته است یا نه.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که در برخی شاخص‌ها اثر آنی استیضاح در یک یا دو ماه بعد رؤیت شده، برخی شاخص‌ها وضعیت بهتری پیدا کردند اما برخی دیگر نه. با این حال، اگر نگاه‌ها به فراتر از شهریور 97 - یعنی زمانی که کرباسیان استیضاح شد - برود مشخص می‌‌شود که وضعیت تمام شاخص‌های اقتصادی مورد بررسی با گذشت یک سال از استیضاح بدتر شده در حالی که وزارت به دست اشخاص دیگری سپرده شده است. حتی اخیرا یکی از نمایندگانی که در مجلس دهم موافق با استیضاح کرباسیان بود در گفتگویی اعلام کرده که حذف کرباسیان با آن استیضاح بی‌فایده بود و جابه‌جایی او با دژپسند بی‌تأثیر بود. آنچنان که در همان زمان هم تغییر اساسی در اقتصاد کشور ایجاد نکرد. این تجربه نشان می‌دهد که باز هم احتمالا تغییر افراد با فاصله کمی از آغاز به کار دولت، نمی تواند برای اصلاحات اقتصادی موثر باشد.

خبر مرتبط
دولت وفاق پزشکیان در پیچ تند بهارستان؛ قرعه اولین استیضاح به نام همتی درآمد
دولت وفاق پزشکیان در پیچ تند بهارستان؛ قرعه اولین استیضاح به نام همتی درآمد

اکوایران: در اولین روز اسفند؛ درست زمانی که عمر رای اعتماد وزیران مسعود پزشکیان به 6 ماه رسید، قرعه اولین استیضاح دولت چهاردهم به نام عبدالناصر همتی در آمد و آنچنان که نایب رئیس مجلس گفت، قرار است جلسه این استیضاح، ۱۲ اسفند در صحن علنی مجلس برگزار شود؛ استیضاحی که به دلایل اقتصادی از جمله نوسانات ارز و تورم بالا مطرح شده و امضای ۹۱ نماینده پای آن است.

با این همه مجلس امروز تصمیم خود را گرفت و از عبدالناصر همتی برای ماندن در راس وزارت اقتصاد سلب اعتماد کرد. باید دید مسعود پزشکیان چه کسی را برای تصدی این مسوولیت به مجلس معرفی می کند و آیا این گزینه می تواند نظر بهارستان را برای وزارت امور اقتصادی و دارایی جلب کند یا خیر.

بر اساس اصل ۱۳۵ قانون اساسی رئیس جمهوری موظف است یک فرد را به عنوان سرپرست برای مدت حداکثر سه‌ماه برای وزارت امور اقتصادی و دارایی تعیین کند. حالا با استیضاح عبدالناصر همتی و جدایی او از دولت چهاردهم، مسعود پزشکیان می تواند در مدت 3 ماهه یادشده گزینه‌ی جدیدی برای برای تصدی وزارت اقتصاد به مجلس معرفی کند تا فرآیند بررسی برنامه‌ها و صلاحیت وزیر پیشنهادی طی شود.