محمد مصدق

مرثیه‌ای برای یک آرمان؛ داستان مردی که در نبرد با خود و جهان شکست خورد

مرثیه‌ای برای یک آرمان؛ داستان مردی که در نبرد با خود و جهان شکست خورد

سقوط دولت دکتر محمد مصدق، نه یک رویداد ناگهانی و تحمیلی، بلکه نقطه اوج یک فرآیند فرسایشی و پیچیده از خودویرانگری بود؛ فرآیندی که ریشه‌های آن از اعماق روانشناسی یک رهبر، سیاست‌های نسنجیده و بعضاً کینه‌توزانه او و تضادهای درونی جامعه نشأت گرفت و در…

میراث مصدق؛ پدر نفت یا پدر پوپولیسم؟

میراث مصدق؛ پدر نفت یا پدر پوپولیسم؟

میراث پوپولیستی مصدق، شاخه‌ای دیگر از همان درخت دولتی‌سازی بود. پوپولیسم او، نه تنها اقتصاد بلکه توقع جامعه را از دولت دچار اختلال کرد. مصدق سیاست را به خیابان و شور توده‌ها گره زد و به جای قانون‌گرایی، فریاد و هیجان را معیار مشروعیت قرار داد. آن…

30 تیر؛ ظهور مصدق در قامت انقلابی

30 تیر؛ ظهور مصدق در قامت انقلابی

در بهار ۱۳۳۰، مجلس شورای ملی، محمد مصدق را به‌عنوان نخست‌وزیر انتخاب کرد. مصدق در آغاز کار، به‌ویژه با تکیه بر شعار ملی‌شدن صنعت نفت، مورد حمایت افکار عمومی قرار گرفت. اما خیلی زود مصدق با شاه دچار چالش شد. چالشی که به واقعه 30 تیر انجامید.

سووشون: ستایش دُن‌کیشوت‌ها و سو‌ءتفاهم‌های ایدئولوژیک

سووشون: ستایش دُن‌کیشوت‌ها و سو‌ءتفاهم‌های ایدئولوژیک

در روزهای اخیر دو رویداد حول سریال سووشون ساخته جدید نرگس آبیار، پای این سریال را به سرخط خبرها کشاند. اولی جشن امضای سووشون توسط کارگردان -نرگس آبیار- و بازیگر سریال -بهنوش طباطبایی- در غرفه انتشارات خوارزمی (ناشر رمان سووشون نوشته سیمین دانشور)…

ناگفته‌های ملی شدن نفت ایران

ناگفته‌های ملی شدن نفت ایران

هیچ‌یک از تلاش‌های دولت‌هایی که از سال ۱۳۲۶ تا ۱۳۲۹ یکی پس از دیگری قدرت را در ایران به دست گرفتند، برای استیفای حقوق کشور در چارچوب قرارداد سال ۱۳۱۲ با شرکت نفت انگلیس به نتیجه نرسید. اما با ورود نمایندگان شایسته به مجلس شانزدهم و شکوفایی مبارزات…

29 اسفند؛ دولتی‌‌شدن صنعت نفت و ظهور پوپولیست اقتدارطلب

29 اسفند؛ دولتی‌‌شدن صنعت نفت و ظهور پوپولیست اقتدارطلب

اقدام محمد مصدق در ملی کردن صنعت نفت، در واقع به دولتی‌سازی این صنعت منجر شد. این اقدام، نه تنها الگویی برای سیاست‌های پوپولیستی در دهه‌های بعدی شد که به توسعه‌نیافتگی اقتصادی کشور انجامید، بلکه به ظهور جریان‌های غرب ستیز و تجددستیز در ایران کمک…

سانسور در تاریخ‌نویسی / کدام وقایع در ۲۸ مرداد دیده نمی‌شود؟

سانسور در تاریخ‌نویسی / کدام وقایع در ۲۸ مرداد دیده نمی‌شود؟

در اغلب کتاب‌‌‌ها و مقالاتی که ستایشگران محمد مصدق در خصوص کارنامه سیاسی وی و وقایع ۲۸ مرداد نوشته‌‌‌اند سانسور و هوچی‌‌‌گری نقش پررنگی دارد. البته این رویکرد در رفتار سیاسی و خاطره‌نویسی خودِ مصدق هم قابل مشاهده است و این را می‌‌‌توان به روشنی در…

افسانه شیرین مصدق در برابر واقعیات تلخ تاریخی

افسانه شیرین مصدق در برابر واقعیات تلخ تاریخی

طرح مباحثی در نقد کارنامه سیاسی مصدق و اندیشه‌‌های پشتیبان آن از دو دهه پیش به این‌‌سو به افسون‌زدایی از هاله تقدسی که پس از وقایع ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ درباره وی از سوی برخی روشنفکران عمدتا چپ برساخته شده بود، کمک زیادی کرده است. این موضوع از این جهت…