مغز متفکر ژاپن که 1.7 تریلیون دلار به ارزش بازارهای سهام کشورش اضافه کرد

هیرومی یاماجی، مدیر اجرایی شرکت گروه بورس ژاپن

به گزارش اکوایران، مردی که کمک کرد تا رشدی به ارزش حدود 2 تریلیون دلاری در بازارهای سهام ژاپن به وجود آید،‌ می‌گوید فرآیند بازیابی این بازارها تازه آغاز شده و اتفاقات خوبِ بیشتری در راه است.

به نوشته بلومبرگ، هیرومی یاماجی که به خاطر اصلاحات غیرمعمول و تلاش‌های خود در سطح بین‌المللی شناخته می‌شود، به شکل قابل توجهی عملکرد بازار سهام ژاپن را ارتقا داده است. او باور دارد سهام‌های ژاپن پس از آنکه در ماه جاری میلادی به بالاترین سطح تاریخی خود رسیدند، می‌توانند به رشد ادامه دهند.

یاماجی، رئیس گروه بورس ژاپن که اپراتور بورس‌های این کشور است، گفته: «این رکوردها به‌طور منظم در نقاط دیگر مانند ایالات متحده اتفاق می‌افتد. من می‌خواهم شرایط را فراهم کنم تا رکورد جدیدی در بازار به وجود آید.»

فرآیند تغییر قابل توجه در دیدگاه سرمایه‌گذاران جهانی نسبت به ژاپن، سال‌ها در حال شکل‌گیری بوده و در این میان، افراد کمی وجود داشته‌اند که بیشتر از یاماجی برای احیای علاقه به ژاپن تلاش کرده‌اند.

تلاش‌های او برای عمومی کردن نام شرکت‌هایی که در افزایش دارایی سهام‌داران خود ناموفق بوده‌اند، باعث شده سود تقسیمی و خرید متقابل سهام به شکل چشمگیری افزایش یابد.

هیرومی یاماجی همچنین این فرصت را می‌بیند که سهام‌های بیشتری در سطح آسیا را جذب کند و همزمان با ناامید شدن سرمایه‌گذاران از چین، ژاپن را به یک قطب منطقه‌ای تبدیل کند.

یاماجی در اولین روز معاملاتی سال 2024 در بورس توکیو

رک‌گویی یاماجی درباره نیاز به اصلاحات بیشتر، نشان می‌دهد این بانکدار سابق شرکت سرمایه‌گذاری Nomura Holdings Inc، پس از گذشت 15 ماه از حضورش در گروه بورس ژاپن، بر موفقیت‌های پیشین خود اکتفا نمی‌کند و همچنان به دنبال ایجاد تغییرات مثبتِ بیشتر است.

با این حال، بسیاری از چالش‌ها باقی مانده‌اند؛ از جمله ترغیب بیش از 3 هزار و 900 شرکت لیست‌شده در بازارهای سهام در جهت جدی گرفتن نظارت و مدیریت شرکتی و ورود رشد چشمگیر سهام‌های این کشور به دومین سال خود.

یاماجی 69 ساله، در مصاحبه‌اش پیش از رسیدن شاخص‌های سهام ژاپن به تازه‌ترین اوج خود، اعلام کرده بود: «با افزایش ارزش بازار، انتظارات از ما به عنوان فعالان بازار، به‌ویژه از سوی سرمایه‌گذاران، بیشتر و بیشتر می‌شود. این موضوع هنوز برای ما یک نقطه حساس است.»

یاماجی تا اینجای کار نیز به موفقیت‌های زیادی دست یافته است. در میان بازار‌های توسعه‌یافته اصلی، سهام‌های ژاپن جزء بهترین‌ها بوده‌اند و شاخص تاپیکس این کشور با رشد 20 درصدی همراه شده است. همچنین زمانی که این شاخص بهترین عملکرد جهان را داشت،‌ سهام‌های ژاپن در سال گذشته میلادی با بازدهی 25 درصدی روبه‌رو شدند. از زمانی که یاماجی مدیریت خود را آغاز کرده است، ارزش بازار شرکت‌ها در بورس توکیو تا حدود 270 تریلیون ین (1/73 تریلیون دلار) افزایش یافته است.

طبق داده‌های گروه بورس ژاپن، سرمایه‌گذاران خارجی که بسیاری از آن‌ها برای دهه‌ها، ژاپن را در نظر نمی‌آوردند، به رشد ارزش سهام‌های این کشور کمک کرده‌اند، به‌طوریکه سرمایه ورودی در 18 ماه منتهی به ژوئن، در سطح 7/4 تریلیون ین قرار گرفته است. میزان سرمایه‌های ورودی خارجی در سال گذشته میلادی به بالاترین رکورد خود در یک دهه اخیر رسیدند.

جریان خالص پول به ژاپن در سال 2023، بالاترین میزان در یک دهه گذشته بود.

کارشناسان معتقدند که عوامل بسیاری وجود داشته که باعث احیای علاقه جهانی به ژاپن شده است. ین ضعیف‌تر که تنها در سال جاری میلادی حدود 10 درصد از ارزش خود در برابر دلار را از دست داده، سهام‌های ژاپنی را برای خریداران خارجی ارزان‌تر کرده است.

پایه‌های قوی‌تر اقتصاد کلان و بازگشت تورم نیز به این امر کمک کرده است [ژاپن برای سال‌ها به تورم منفی دچار بود]. علاوه بر این، دوری سرمایه‌گذاران از چین، به ژاپن کمک کرده است از حیث ارزش بازار بر پایه دلار آمریکا، بورس‌های شانگهای و هنگ‌کنگ را پشت سر بگذارد.

سرمایه‌گذاران نیز اعتقاد دارند یاماجی یک عامل جذب قدرتمند برای ارتقای بورس توکیو بوده است. «سی جی مورل» که نزدیک به سه دهه تجربه کار در سهام‌های ژاپن را دارد و اخیرا به Fiera Capital Corp -‌یک شرکت دارایی 120 میلیارد دلاری کانادایی‌- پیوسته است، گفت: «من هرگز چنین طرح جامعی که یاماجی و تیمش ارائه کرده‌اند، ندیده‌ام.»

رقابت شانه‌به‌شانه توکیو با شانگهای به عنوان بزرگ‌ترین بورس آسیا

یاماجی به یک ارتقادهنده غیرمعمول برای بازارهای سهام ژاپن تبدیل شده است و برای ترغیب جهان به سرمایه‌گذاری دوباره در این کشور، نقش‌هایی را ایفا می‌کند که عموما توسط دیپلمات‌ها و سیاست‌مداران انجام می‌شود.

برخی می‌گویند هیرومی یاماجی که صراحت قابل توجهی دارد، سرعت تغییرات را به حدی افزایش داده که باعث شده ژاپن سال‌ها جلو بیافتد. او برنامه سفر فشرده‌ای در پیش گرفته است؛ بازدید از دفاتر مدیران مالی و سخنرانی و شبکه‌سازی در کنفرانس‌ها برای جلب مشارکت سرمایه‌گذاران. تنها در سال جاری میلادی، او به مالزی، سنگاپور و لندن سفر کرده است و قصد دارد در سفر بعدی خود به نیویورک برود.

کمی درباره خود یاماجی

آلیسیا اوگاوا، کارشناس حاکمیت شرکتی که به صندوق‌های سرمایه‌گذاری متمرکز در ژاپن مشاوره می‌دهد، گفت: «او به بزرگ‌ترین رابط ژاپن با کشورهای خارجی تبدیل شده است؛ آیا می‌توانید فرد بهتری در این زمینه را نام ببرید؟»

یاماجی که اهل هیروشیما است و در جوانی مشتاق هنر رزمی آیکیدو بوده، مدرک MBA خود را از دانشگاه پنسیلوانیا گرفته است. در حالیکه دوران او به عنوان یک ورزشکار‌ آیکیدو به پایان رسیده است، او با گلف بازی کردن، تناسب فیزیکی خود را حفظ می‌کند.

یاماجی یک فرد بسیاری اجتماعی است و اعتماد به نفس بالای او ناشی از اداره دفاتر و تیم‌های سرمایه‌گذاری-بانکداری در لندن، نیویورک و توکیو بوده است. او همچنین از ایده‌های جدید از سوی همکاران جوان خود استقبال می‌کند که در سلسله‌مراتب شرکتی سفت و سخت ژاپن، یک اتفاق غیرمعمول است.

افراد بسیاری که یاماجی را ملاقات کرده‌اند‌، می‌گویند اشتیاق او به ماندن در کنفرانس‌ها برای ساعت‌های طولانی در جهت شبکه‌سازی و پاسخ به ایمیل‌های شخصی سرمایه‌گذاران، باعث شده تصویر ژاپن به عنوان یک بازار بازتر و پاسخگو، به شکل قابل توجهی ارتقا یابد.

تاتسوآ تاناکا، رئیس ژاپنی Apollo Global Management Inc، گفت: «او یکی از معدود مدیرانی است که می‌تواند از طرف ژاپن صحبت کند. یاماجی در زمان بسیار خوبی مدیرعامل گروه بورس ژاپن شده است.»

یاماجی در یک رویداد در لندن در ماه مارس سخنرانی می‌کند. او برای تعامل با سرمایه‌گذاران، برنامه سفرهای فشرده‌ای را در خارج از کشور در نظر گرفته است.

کمپین اصلاح قیمت سهام‌ها

بزرگ‌ترین تأثیر یاماجی تبدیل شدن به چهره عمومی کمپینی بوده است که هدف آن کاهش تعداد شرکت‌هایی است که سهام‌ آن‌ها پایین‌تر از ارزش دفتری معامله می‌شود. این معیار که معمولا توسط سرمایه‌گذاران برای ارزیابی اینکه آیا سهام، کمتر از میزان واقعی ارزش‌گذاری شده، استفاده می‌شود و در وادار کردن شرکت‌ها به توجه بیشتر به قیمت سهام خود مؤثر بوده است.

بورس ژاپن فرآیند عمومی‌سازی لیستی از شرکت‌ها که برنامه‌هایی برای افزایش ارزش سهام‌های خود را ارائه داده‌اند، آغاز کرده است؛ موضوعی که باعث می‌شود آن دسته از شرکت‌هایی که این اقدام را انجام نداده‌اند، به نوعی با یک شرم عمومی در ژاپن روبه‌رو شوند؛ این استراتژی به یک ارتقادهنده قدرتمند انگیزه در میان شرکت‌های ژاپنی تبدیل شده است.

پیش از این استراتژی، سهام‌های حدود 55 درصد از شرکت‌های حاضر در شاخص تاپیکس، پایین‌تر از ارزش دفتری معامله می‌شد. طبق داده‌های بلومبرگ، این آمار از آن زمان تاکنون به 45 درصد کاهش یافته است.

با این حال، هنوز هم فضا برای بهبود وجود دارد. در میان شرکت‌هایی که در شاخص اس‌اندپی 500 حضور دارند، سهام‌های تنها 3 درصد از این شرکت‌ها پایین‌تر از ارزش دفتری معامله ‌می‌شوند.

این طرح ابتکاری در ژاپن به یک کاتالیزور برای تغییرات گسترده‌تر تبدیل شده است. شرکت‌ها شروع به فروش مشاغل غیر اصلی و سهام متقابل برای افزایش سهام خود کرده‌اند، در حالیکه برخی دیگر سود سهام را افزایش داده‌اند یا بازخرید سهام را اعلام کرده‌اند. شرکت‌هایی که نمی‌خواهند تسلیم فشار عمومی شوند، خصوصی می‌شوند.

کی اوکامورا، مدیر پورتفوی در Neuberger Berman در توکیو، گفت: «این تغییرات به سرمایه‌گذاران خارجی اعتماد بیشتری می‌دهد تا به ژاپن روی آورند زیرا آن‌ها به دنبال جایگزین‌هایی برای چین هستند.»

اوکامورا که اخیرا با 70 مشتری سازمانی در آمریکای شمالی و اروپا ملاقات کرده، گفت: «اگر به گزینه‌های دیگری که در این منطقه دارید، نگاه کنید، تعداد زیادی از آن‌ها نیستند که مانند ژاپن عمق و وسعت داشته باشند. از نقطه نظر ژئوپولیتیک، بازار ژاپن کمتر نگران‌کننده است.»

این تغییر سیاست به یک کمکِ فکری برای صندوق‌های پوشش ریسک فعال تبدیل شده است که در تلاش‌های اصلاحی خود به دستورالعمل‌های گروه بورس ژاپن اشاره می‌کنند. امسال بیش از 100 کمپین فعال وجود داشته است که از کل سال 2023 فراتر رفته است. برخی حتی یاماجی را بزرگ‌ترین سرمایه‌گذار فعال ژاپن نامیده‌اند؛ برچسبی که او آن را رد می‌کند.

«ما بی‌طرف و اپراتور بازار هستیم»

یاماجی از اتاق هیئت مدیره طبقه پانزدهم ساختمان بورس توکیو در منطقه تاریخی مالی این شهر گفت: «ما بی‌طرف هستیم، ما اپراتور بازار هستیم، ما برای همه باز هستیم. من طرفدار فعالان نخواهم بود، اما دشمن هم نیستم.»

شاید در بالاترین شکل افتخار باید به این موضوع اشاره کرد که اصلاحات گروه بورس ژاپن در کشورهای همسایه تقلید می‌شود؛ کره جنوبی با معرفی سیاست‌هایی برای کمک به افزایش ارزش شرکت‌ها، ابتکاری مشابه ژاپن را آغاز کرده است. برخی نیز اعلام کرده‌اند دستورالعمل‌های اخیر چین برای تشدید معیارهای فهرست‌بندی سهام و تشویق به اصلاح، الهام‌گرفته از موفقیت ژاپن است.

چالش‌ها باقی می‌مانند

برای یاماجی، چالش‌های دشواری باقی مانده است. اهداف عددی مانند نسبت قیمت به ارزش اسمی برای درک و پیگیری آسان هستند. هدف بعدی تشویق به تغییرات اساسی‌تر و کیفی‌تر - مانند بحث‌های سازنده‌تر هیئت مدیره یا اجرای استراتژی‌های رشد پایدار است.

ژاپن همچنین در بسیاری از معیارهای کلیدی برای ارزش شرکت و سودآوری، نسبت به کشورهایی مانند ایالات متحده عقب است. به عنوان مثال، بر اساس بازده سرمایه‌گذاری، شرکت‌های آمریکایی دو برابر شرکت‌های ژاپنی کارآمد هستند.

سپس مسئله گروه بورس ژاپن به عنوان یک تجارت وجود دارد. یکی از اهداف یاماجی این است که ژاپن را در صدر آسیا برای تأمین نیازهای سرمایه یا سرمایه‌گذاری قرار دهد و یک مرکز مالی منطقه‌ای مشابه سنگاپور یا هنگ‌کنگ ایجاد کند. این نیز از دیرباز آرزوی سیاست‌گذاران ژاپنی بوده است، اما همیشه با نگرانی‌هایی مانند موانع زبان و مالیات‌های بالاتر، ناکام مانده است.

تاکنون نتایج گروه بورس ژاپن، ترکیبی و متفاوت بوده است. این بورس از سال 2022 تاکنون تنها پنج عرضه اولیه عمومی فرامرزی را جذب کرده است که بسیار کمتر از هدف آن برای رسیدن به 20 مورد تا مارس 2025 است. این بورس اعلام کرده است که حدود 20 لیستینگ خارجی را مد نظر دارد و اخیرا ابتکاری را برای حمایت از شرکت‌های آسیایی برای عرضه اولیه سهام در ژاپن راه‌اندازی کرده است.

یاماجی گفته: «ما تمام تلاش خود را می‌کنیم، اما دولت و نهادهای نظارتی نیز در تشویق این امر دخیل هستند.»

هیرومی یاماجی، مدیر اجرایی شرکت گروه بورس ژاپن

گروه بورس ژاپن مسائل حاکمیت شرکتی خاص خود را دارد. تنها 3 نفر از 15 مدیر آن زن هستند. اوکی ماتسوموتو، مدیر سابق  این بورس نیز گفته عدم وجود نمایندگی سرمایه‌گذاران در هیئت مدیره، مشکل‌ساز است.

لیست چالش‌ها برای یاماجی به عنوان یک مدیر اجرایی پرتحرک، مناسب به نظر می‌رسد، چراکه او در 26 سال گذشته تنها یک روز مرخصی استعلاجی داشته و از چشم‌انداز دیپلماسی بازار، بیشتر هیجان‌زده به نظر می‌رسد.

یاماجی که علاقه دارد وقت خود را در پروازهای طولانی با تماشای فیلم‌های پرفروش مانند «هری پاتر» یا «ماتریکس» سپری کند، با شوخ‌طبعی گفت که مجبور بوده است یک سفر در ماه مارس به لندن را برای آماده شدن برای جلسات و سخنرانی‌ها صرف کند.