تاثیر رشد نرخ ارز بر سکوت یک بازار مهم دولتی

به گزارش اکو ایران ، پس از آن که در هفته هجدهم، فروش اوراق بدهی دولتی بالاترین رکورد را این بازار به ثبت رسانید آمارهای هفته های بعد خبر از روند نزولی این بازار داشت.

در این بازار دولت اوراق خود را به مشتریان خود عرضه می کند و این مشتریان نیز به تناسب منافع خود مشارکت می کنند. بطور کلی بانک ها و نهادهای تامین سرمایه مهم ترین مشتریان در این بازار هستند.

هر چه اوراق فروخته شده در بازار اولیه اوراق بدهی دولتی بالاتر باشد تامین کسری بودجه از این مسیر با خطر تورم زایی کمتری همراه خواهد بود. برخی تحلیل‌گران معتقدند رشد درآمدزایی دولت از این مسیر مانع مهمی در رشد برداشت دولت از تنخواه بانک مرکزی قلمداد می شود که می تواند از افزایش پایه پولی جلوگیری کند.

در همین رابطه اماآمارها نشان می دهد در هفته های اخیر سطح فروش اوراق از مرز 300 میلیارد تومان بالاتر نیامده است.

کاهش سطح خرید اوراق بدهی دولتی در مهر 1401

در مرحله بیستم حراج اوراق بدهی دولتی به طور کلی 230 میلیارد تومان اوراق از دولت خریداری شده است. براساس داده های منتشر شده از سوی وزارت اقتصادو دارایی در این بازار، برای دومین هفته متوالی بانک ها هیچ مشارکتی نداشته و 100 درصد اوراق را بورسی ها خریداری کرده اند.

این آمارها گویای آن است که در دومرحله گذشته مشارکت بانک ها در بازار اولیه کاهش قابل توجهی داشته است. از سوی دیگر در آمارهای تجمعی بازار اولیه اوراق در سال جاری مشاهده می شود در این مدت تقریبا 51 هزار میلیارد تومان اوراق به مشتریان فروخته شده که سهم بورسی ها در آن تقریبا دو برابر نهادهای مالی بوده است. البته آن چه در هفته های اخیر در نهادهای تامین سرمایه رخ داده رشد پذیره نویسی توسط فروشندگان بوده است. اتفاقی که به باور برخی ضمن رشد درآمدزایی دولت برای نهادهای تامین سرمایه نقدینگی زود هنگام تری را به همراه دارد.

هدفگذاری اوراق در بازار اولیه 1401

به طور کلی شنیده های اکو ایران در رابطه با بازار اولیه حاکی از آن است که برنامه ریزی دولت در این خصوص عرضه هفته ای 10 هزار میلیارد تومان اوراق بدهی است. این در حالی است که فروش تقریبا 51 همت در عرض بیست مرحله نشان می دهد فروش هفتگی در حدود 2 هزار و 500 میلیارد تومان بوده است. با این حساب، ضمن کاهش خرید اوراق از دولت اما عرضه اوراق همواره در این سطح بوده است. کارشناسان معتقدند زمانی که دولت در مسیر برنامه ریزی شده حرکت می کند انعطافی را در نرخ سود و تاریخ سررسید نخواهد داد.

اما چه عواملی موجب شده تا مشارکت بانک ها و در کل خرید اوراق از دولت تنزل پیداکند؟

ریشه کاهش خرید در بازار دولتی اوراق در مهر 1401

یکی از عوامل کاهش خرید در بازار اولیه در هفته های اخیر  افت مشارکت بانک ها بوده است. برخی از تحلیل گران ریشه این افت را در خاصیت اوراق عرضه شده در بازار می دانند. در هفته های اخیر اوراقی که دولت در بازار منتشر کرده عموما نرخ سود بالا و تاریخ سررسید بیش از دوسال داشته اند.

از آنجا که ماهیت نهادهای مالی در بازار کوتاه مدت است رغبت این دسته از مشتریان در بازار کمتر به سمت اوراق بلند مدت خواهد بود. در همین رابطه یکی از دلایل مشارکت پایین در بازار افت خرید بانک ها در نتیجه ویژگی نامطلوب نهادهای مالی بوده است. برخی دیگر نیز ضمن اشاره به این موضوع تعطیلات دو هفته اخیر را عامل افت فروش دولت در بازار اولیه قلمداد کرده اند. اما سومین عامل مطرح شده به نرخ ارز مرتبط است.

دسته دیگری از فعالان بازار معتقد هستند زمانی که نرخ ارز روندی صعودی را در پیش می گیرد، در ادامه معامله گران در بازار اولیه اندکی مکث خواهند داشت. چرا که رشد نرخ ارز می تواند بر مطلوبیت خریداران در بازار اولیه اثرگذار بوده و در نهایت انتظار خریداران اوراق از بازدهی را شکل تازه ای دهد. در همین رابطه رشد بالای نرخ ارز در هفته های اخیر موجب شده تا معامله گران خرید کمتری را در بازار اولیه داشته باشند و برای چند هفته اصظلاحا دست نگه دارند.

بنابراین سه دلیل مهم در هفته های اخیر موجب شده تا ضمن حرکت دولت در مسیر پرفروش اوراق تا مرحله هجدهم اما در دو هفته اخیر سطح درآمدزایی دولت در این بازار کمتر از 300 میلیارد تومان به ثبت برسد.