سکوت بانک‌ها در گیر و دار حراج اوراق

به گزارش اکو ایران، بانک مرکزی نتیجه بیست و ششمین حراج اوراق مالی اسلامی دولتی در سال جاری مربوط به سوم بهمن را منتشر کرده است. عموما هدف از این حراج که توسط وزارت اقتصاد مدیریت می‌شود تامین منابع مالی برای دولت است.

 مطابق آمار بانک مرکزی مجموع ارزش اوراق فروخته شده در آخرین حراج 651 میلیارد تومان بوده است. در این حراج بانک‌ها هیچ مشارکتی نداشته و تنها فعالان بازار سرمایه اقدام به خریداری اوراق کرده‌اند.

 در این گزارش سهم بانک‌ها و موسسات غیر بانکی در حراج اوراق از ابتدای سال بررسی شده است. این بررسی نشان می‌دهد در مجموع 26 حراجی که تا به حال برگزار شده تا به حال 109 هزار و 900 میلیارد تومان اوراق بدهی فروخته شده که 19 هزار و 280 میلیارد معادل با 17.5 درصد آن توسط بانک‌ها و 90 هزار و 620  هزار میلیارد یعنی 82.5 درصد آن توسط فعالان حقیقی و حقوقی بازار سرمایه خریداری شده است.

 فروش اوراق راهی برای درآمدزایی دولت

اوراق بدهی راهی رایج برای تامین مالی در اقتصاد است. دولت‌ها نیز اغلب برای جبران کسری بودجه خود از این راه استفاده می‌کنند. به این صورت که دولت اوراقی را با ارزش، نرخ سود و سررسیدی مشخص منتشر کرده و  آن‌ها را به بانک‌ها یا اشخاص و شرکت‌های فعال در بازار سرمایه می‌فروشد. خریداران نیز با هدف کسب سود یا استفاده از مزایای خرید اوراق دولتی اقدام به خرید این اوراق می‌کنند.

 این اوراق که از نوع مشارکت نقدی یا مرابحه عام است با نماد «اراد» عرضه شده است. دولت اولین سری حراج خود را در سال 1402 در تاریخ 10 مرداد برگزار کرده و تا تاریخ سوم بهمن ماه 26 سری حراج اوراق را به انجام رسانده و از این ناحیه در مجموع 109 هزار و 900 هزار میلیارد تومان درآمد کسب کرده است.

 در این میان بررسی‌ها نشان می‌دهد سهم خرید اوراق توسط شرکت‌های بورسی بسیار بیشتر از بانک‌ها بوده است.

سهم بیش از 80 درصدی بازار سرمایه در خرید اوراق دولتی

 بررسی آمار حراج اوراق از ابتدای سال تا کنون نشان می‌دهد فعالین حقیقی و حقوقی بازار سرمایه در این مدت در مجموع 90 هزار و 620 میلیارد تومان اوراق بدهی خریده‌اند که 82.5 درصد از کل ارزش اوراق فروخته شده را تشکیل می‌دهد.

 با این حال سهم بانک‌ها در خرید اوراق در سال جاری تنها 19 هزار و 280 میلیارد تومان معادل با 17.5 درصد از کل ارزش اوراق به فروش رفته بوده است.

 به باور کارشناسان خرید کم اوراق مشارکت نقدی دلایل متفاوتی می‌تواند داشته باشد. یکی از مهم‌ترین دلایل می‌تواند کمبود نقدینگی بانک‌ها باشد که افزایش مشارکت بانک‌ها در بازار باز و همچنین افزایش سهم بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی که در پایه پولی منعکس می‌شود می‌تواند این موضوع را تایید کند.

همچنین ممکن است بانک‌ها به دلیل در اختیار داشتن اوراق کافی از حراج‌های پیشین انگیزه لازم برای خرید اوراق را نداشته باشند.