وارث میراث شوم؛ هراس سوناک از تهدید خنجر نیمکت نشینان

به گزارش اکوایران، انتخاب ریشی سوناک به عنوان نخست وزیر بریتانیا و مقام اول این کشور از چند منظر قابل تامل است؛ فقط هفت هفته پیش، او در جریان رقابت ها برای رهبری حزب محافظه کار از لیز تراس شکست خورد حالا امروز پس از پیروزی و عهده داری رهبری توری ها به سرعت توانسته از خرابه های ریاست کوتاه مانده تراس بیرون آمده و حالا با امضای ریچارد سوم، وارد خانه شماره ده خیابان داونینگ شود.او پیشتر به مدت دو سال و نیم در قامت وزیر دارایی بوریس جانسون خدمت کرد اما پس از استعفا و سقوط کابینه بوریس، حالا قرار است سکان دار کشوری باشد که به واسطه بی ثباتی اقتصادی درگیر طوفان است.

رسالت سوناک؛ بازگردان آرامش

 فرضیه نخست آن است که سوناک با اجرای طرح اقتصادی که اوایل سال جاری ترسیم کرد، صدراتش را آغاز کند چرا که او یکی از منتقدان اصلی برنامه های لیز تراس مبنی بر کاهش مالیات و تامین هزینه های روزانه از طریق استقراض بود و باور داشت که چنین برنامه هایی زمینه ساز ویرانی اقتصاد خواهد شد.

 زمانی که تراس برنامه های اقتصادی اش را با تعریف بودجه ای کوچک اجرایی کرد، نتایج فاجعه بارش نشان از صحت تحلیل سوناک داشت. به واسطه طرح تراس، پوند سقوط کرد، بهای اوراق قرضه پایین آمد، هزینه های استقراض افزایش یافت و صندوق های بازنشستگی تا مرز ورشکستگی پیش رفتند. همانگونه که سوناک پیش بینی کرده بود، با افزایش نرخ های بهره، بازپرداخت وام های مسکن افزایش یافت و وام دهندگان تلاش کردند تا محصولات مورد نیازشان را از بازار بیرون تهیه کنند.

امروز سوناک سکان سیاست کشوری را عهده دار شده که پیشتر اعتبارش به واسطه برنامه های سلفش و همچنین رسوایی های پی در پی و بی پایان جانسون، به شدت آسیب دیده. همزمان بریتانیا با تهدید های مرتبط با نقض قوانین بین المللی در باب برگزیت که شخصا با اتحادیه اروپا در بابش به توافق رسیده، روبرو است؛ رخدادی که موجب شده تا تمایل جهان بالاخص کشورهای اروپایی برای نزدیکی به بریتانیا کاهش یابد.البته این به معنای از اهمیت افتادن بریتانیا نیست بالاخص در شرایط کنونی که حمایتش از اوکراین با استقبال بسیاری روبرو شد.

جان بولتون، مشاور پیشین امنیت ملی ایالات متحده در همین راستا در نشریه پلتیکو نوشت که بریتانیا قدرت خارجی پیش رو در حمایت از اوکراین است؛ این کشور پیشتر تحت رهبری سه گانه نخست وزیر پیشین جانسون، وزیر خارجه پیشین تراس و بن والاس، وزیر دفاع اوکراین در خط مقدم تصمیم سازی و رهبری قرار داشت.حالا حضور سوناک در راس قدرت را می توان ماحصل تنش های داخلی بریتانیا در حوزه اقتصاد دانست؛ از همین رو بیش از آن که رویکردش در راتباط با مقوله های بیرونی با اهمیت باشد، به سان چهره ای امن دیده می شود که قادر است مدیرت اقتصاد بحران زده بریتانیا را که تجربه های تلخی چون کووید و برنامه هایی منفعلانه و پر هزینه را متحمل شده، در دست بگیرد. پس وظیفه نخست سوناک روشن است؛ بازگردان ارامش.

وارث میراث شوم

متاسفانه سوناک وارث حزبی تکه پاره و در گیر چند صدایی است؛ حزبی که در سال 2022 با جناح گرایی و وفاداری های دوپاره تعریف شده، شرایطی که رهبری اش را هم برای جانسون و هم برای تراس دشوار کرد. این حزب در باب موضوعات بسیاری به راست و چپ متمایل شده، با این همه به نظر می رسد چالش اصلی سوناک جناح پوپولیست حامی برگزیت باشد؛ همان هایی که زمانی جانسون را پرستش می کردند.

در همین راستا یکی از مقام های ارشد اما پیشین حزب محافظه کار گفت: واقعیت این است که سخت ترین حامیان راست گرای، یعنی همان حامیان برگزیت احتمالا از هیچکس حمایت نخواهند کرد چرا که می دانند با نخست وزیر جدید در باب برگزیت با اختلاف های جدی روبرو خواهند شد. در چنین شرایطی بعید نیست که مذاکره درباره ایرلند شمالی( پروتکل مورد مناقشه توافق پسابرگزیت)، از اولویت های سوناک باشد.

 سوناک شاید بتواند این گروه را نادیده گرفته یا به طرقی از آنها دلجویی کند اما توسل به این رویکرد بدین معنا است که او باید از همان ابتدا با رویکردی منفعلانه و در عین حال محتاطانه برنامه هایش را به پیش ببرد.

 هراس از خنجر نیمکت نشینان

فرضیه ای که امروز جدی است تعریف کابینه ای با حضور برخی مخالفان است؛ سوناک با توسل به این گزینه شاید تلاش دارد تا از مخالفان ومنتقدانی که تصور می کنند استعفای او موجب سقوط بوریس شد، دلجویی نماید. به باور ناظران توسل به این رویکرد به شکلی بالقوه به معنای از میان بردن غرور و یافتن راهی برای ورود دوباره لیز تراس و بوریس جانسون به میدان سیاست است.ا

گر سوناک دست به چنین خودزنی نزند، بوریس قادر است از پشت به او خنجر وارد کند. به همین دلیل برخی از تحلیلگران می گویند که سوناک باید بیش از همه از نیمکت نشینان در هراس باشد.

تیم بیل، استاد سیاست فعال در دانشگاه کوئین مری در این باب گفت: حدس می زنم جا مانده ها باید امیدوار باشند که او صندلی اش را رها کرده و به دنبال پول برود. به واسطه چنین تحلیل هایی گروهی می گویند که امکان دارد رهبری حزب به واسطه این چند صداییی حاکم از دستان سوناک خارج شود، با این همه آنچه او را قادر می کند تا بتواند در برابر بحران های فرضی استوار بماند، سیاست های اقتصادی اش است و نحوه برخورد با متحدان بین المللی بریتانیا.

دنیای ایده آل سوناک

در دنیای ایده آل سوناک، ثبات اقتصادی می تواند ثبات سیاسی را به همراه داشته باشد. با این همه گروهی از ناظران بر این باورند که این دو مولفه( توسعه سیاسی و اقتصادی) هیچگاه دست به دست هم نخواهند داد.ویکی پرایس، رئیس پیشین سرویس اقتصادی بریتانیا در این باره گفته که سوناک باید همه برنامه های تراس را به شکلی معکوس اجرایی کند. به باورش این رویکرد می تواند به معنای متعادل کردن حساب ها، مالیات های بادآورده بر شرکت های انرژی و معکوس کردن همه ایده های تراس در باب حذف سقف پاداش های بانکداران باشد. از همین رو سوناک باید میان سیاست هایی که می توانند نمایندگان محافظه کار را در برابر سیاست هایی که قادرند محرک مردم باشند، تعادلی تعریف کند.

تا انتخابات عمومی دو سال باقی مانده؛ دو سالی که می تواند به سان آزمونی برای سوناک باشد تا نشان دهد که قادر است کشتی بریتانیا را در میانه حزبی که درگیر چند صدایی است، در مسیر درست قرار دهد. پس شاید نخست وزیر جدید باید زمان بیشتری را صرف مدیریت حزب خود کند.