هم آغوشی عربستان با چین؛ متحد واشنگتن در دامان رقیب!

به گزارش اکوایران، محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان در شرایطی‌که روابط ایالات‌ متحده و ‌‌عربستان درگیر تنش هایی جدی شده؛ میزبان شی جین پینگ است؛ رخدادی که نشان از عزم ریاض جهت هدایت و مدیریت ظاهری نظم قطبی جهانی بدون توجه به خواست متحدان غربی است.

میزبانی از رقیب متحد دیرین

محمد بن سلمان؛حاکم غول نفتی‌پس از ماجرای قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار منتقد سعودی در سال 2018؛ تراژدی که روابط واشنگتن و ریاض را تحت تاثیر قرار داد با قدرت بیشتر به عرصه جهانی بازگشته، آن هم برابر چشمان خشمگین واشنگتن که امروز به واسطه سیاست های انرژی پادشاهی و بی توجهی این کشور به خواست آمریکا مبنی بر منزوی کردن روس ها، ریاض را کناری زده. شاهزاده برای نمایش قدرتش در قامت رهبر بزرگ جهان عرب قرار است به مناسبت سفر شی به ریاض رهبران سیاسی خاورمیانه و شمال آفریقا را برای حضور در نشست سران چین و اعراب گردهم جمع کند.

به باور آیهام کامل، رئیس بخش خاورمیانه و شمال آفریقا فعال در گروه اوراسیا، ریاض براساس محاسبات استراتژیک خود فعالیت می کند. این کشور امروز تاکید دارد تا به چین نزدیک شود چرا که شراکت اقتصادی با پکن امروز برای پادشاهی ضرورت است. تحلیلگران معتقدند ریاض به سان بازیگران عرب خلیج فارس که سال ها متحد استراتژیک ایالات متحده بودند و به لحاظ امنیتی به این کشور وابسته، خواهان دوری از واشنگتن نیست، با این همه برای ترسیم سیاست خارجی اش در تلاش است؛ سیاستی در خدمت تحول اقتصاد ملی عربستان در شرایطی که جهان از هیدروکربن ها، رگ حیاتی عربستان دور می شود.

شکاف هایی که تعمیق می شود

 کامل در این باره به خبرگزاری رویترز گفت، مطمئنا این خطر وجود دارد که گسترش روابط با چین نتیجه ای معکوس داشته باشد و زمینه ساز شکاف های بیشتر در روابط ایالات متحده و عربستان شود با این همه به عقیده این تحلیلگر،محمد بن سلمان مطمئنا از روی خشم به چین نزدیک نشده است.

سفر شی جین پینگ در شرایطی انجام می شود که روابط ایالات متحده و عربستان بی شکلی بی سابقه درگیر تنش است و عدم اطمینان.  همین گزاره بازارهای جهانی انرژی را به شکل منفی تحت تاثیر قرار داده وسقف قیمت تعریفی علیه نفت روسیه موجب شده تا واشنگتن با نگرانی نفوذ رو به رشد چین در خاورمیانه رارصد کند. دولت عربستان به درخواست ها درباره چرایی میزبانی از «شی» و دستور کار این سفر پاسخی نداده است.

کینه ای که برای چین فرصت ساز شد!

محمد بن سلمان ماه مارس در واکنش به انقادهای واشنگتن از سیاست حقوق بشری ریاض در گفتگو با نشریه آتلانتیک گفت که برای او اهمیتی ندارد که جو بایدن درک درستی از شاهزاده ندارد.به باورش آمریکا باید بر منافع خود متمرکز شود. پادشاهی ریاض در گزارشی که توسط خبرگزاری دولتی اش یعنی اسپا در همان ماه بازنشر شد اعلام کرد: در شرایطی که ریاض قصد دارد روابط خود را با واشنگتن تقویت کند، همزمان قادر است سرمایه گذاری های سعودی در ایالات متحده را کاهش دهد.

عربستان در تلاش برای تعمیق روابط اقتصادی اش با چین است.این کشور بزرگ ترین تامین کننده نفت اژدهای زرد است هرچند روسیه عضو دیگر اوپک پلاس نیز سهمش را در بازارهای پکن به واسطه سوخت ارزانش افزایش داده است. پکن همچنین برای استفاده از ارز یوان به جای دلاردر تعاملات به جای لابی کرده است.

انتظار بی سابقه برای دیدار با«شی»

ریاض قبلا تهدید کرده بود که برای مقابله با قوانین احتمالی ایالات متحده علیه این بازیگر، قوانینی که برمبنای آن اعضای اوپک در معرض شکایت های ضد انحصاری قرار خواهند گرفت برخی از معاملات نفتی دلاری اش را متوقف خواهد کرد. روابط ایالات متحده و عربستان که پیشتر به واسطه مسائل مرتبط با حقوق بشر و جنگ در یمن که ائتلاف تحت رهبری ریاض در آن مشارکت دارد متشنج شده بود، امروز به دلیل جنگ در اوکراین و سیاست های نفتی اوپک پلاس پیچیده تر هم شده است.

دیپلمات های فعال در منطقه می گویند که استقبال از «شی» به سان دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا که سال 2017 راهی ریاض شد، با استقبال باشکوهی روبرو می شود. ترامپ در همان سفر قراردادی 100 میلیارد دلاری برای فروش صنایع نظامی ایالات متحده به عربستان امضا کرد.اما بایدن با استقبال کم رنگی روبرو شد آن هم به دلیل رویکردش روزهای نخست ریاستش نسبت به ریاض و مانور بن سلمان. به واسطه همین انقادها بود که شاهزاده به جای دست دادن؛ مشتش را حواله بایدن کرد.

اعراب به واشنگتن پشت کردند؟

به گفته دیپلمات های آگاه، انتظار می رود هئیت چینی ده ها قرارداد با عربستان و سایر کشورهای عربی در حوزه های انرژی، امنیت و سرمایه گذاری امضا کنند. شاهزاده محمد بر اجرای طرح تنوع چشم انداز 2030 خود و جهت پایان دادن به وابستگی اقتصادی این کشور به نفت، برتعریف صنایع جدید از جمله خودروسازی و تولید سلاح و لجستیک متمرکز است تا بدین طریق فرایند سرمایه گذاری مستقیم خارجی را کندتر کند.

همزمان پادشاهی در حال سرمایه گذاری هنگفت در زیرساخت های جدید و پروژه های بزرگ گردشگری، ابتکارهایی را مانند منطقه 500 میلیارد دلاری نئوم تعریف کرده که برای شرکت های ساختمانی چینی موهبت است.عربستان سعودی و متحداشن در خلیج فارس گفته اند که علیرغم تردیدهای آمریکا در باب روابط آنها با روسیه و چین به تنوع بخشیدن به شراکت ها برای تامین منافع اقتصادی و امنیتی شان ادامه خواهند داد.

تلاش برای جلب افکار عمومی!

جاناتان فولتون، عضو ارشد شورای آتلانتیک در این باب گفت که شاهزاده می خواهد به حوزه انتخابیه اش نشان دهد که پادشاهی برای بسیاری از قدرت های جهان با اهمیت است.شاید او قصد دارد پیامی را هم برای ایالات متحده ارسال کند. با این همه باید اذعان کرد که افکار عمومی در داخل برای شاهزاده با اهمیت تر است.

بایدن پس از تصمیم اخیر اوپک پلاس اعلام کرد که این سیاست پیامدهای منفی برای ریاض خواهد داشت. با این حال واشنگن از آن بازه زمانی برحمایت از امنیت پادشاهی تاکید کرده و بر مزیت نسبی آمریکا در ساخت ساختارهای دفاعی یکپارچه در خلیج فارس اشاره دارد. جان کربی سخنگوی امنیت ملی کاخ سفید به خبرنگاران گفته بود که واشنگتن باید مطئن شود که روابط استراتژیک آمریکا با ریاض در راستای منافع آمریکا خواهد بود.

چین می تواند جای واشنگتن را بگیرد؟

مقام های آمریکایی در پاسخ به سوالی درباره روابط دوجانبه عربستان و چین پیش از سفر «شی» از اظهار نظر خودداری کردند. واشنگتن نسبت به استفاده اعراب  خلیج فارس از فن آوری چینی جی 5 و سرمایه گذاری چین در زیرساخت های حساس مانند بنادر از جمله در امارات که پروژه بندر چین را به دلیل نگرانی ایالات متحده متوقف کرد، ابراز نگرانی کرده اند. با این همه ریاض و ابوظبی در حال خرید تجهیزات نظامی چینی هستند و یک شرکت سعودی قراردادی با یک همتای چینی اش جهت تولید پهپادهای مسلح امضا کرد.

عبدالعزیر ساجر، تحلیلگر سعودی رئیس مرکز تحقیقات خلیج فارس مستقر در ریاض به تلویزیون دولتی شرق نیوز گفت که کشورهای عربی می خواهند به متحدان غربی بگویند که جایگزین هایی دارند و روابطشان در درجه اول براساس منافع اقصادی است.جان آلترمن، مدیر بخش خاورمیانه فعال در مرکز مطالعات استراتژیک و بین الملل واشنگتن گفت اگرچه به نظر می رسد که روابط عربستان با چین در قیاس با ایالات متحده به سرعت در حال رشد است اما روابط واقعی دو بازیگر قابل مقایسه نیستند. به گفته او روابط عربستان با چین در قیاس با روابط این کشور با آمریکا از منظر پیچیدگی و صمیمت کم رنگ تر است.