سد راه متحدان بر سر بلندپروازی‌های شاهزاده جوان؛ اسد پشت دروازه‌های اتحادیه عرب

به گزارش اکوایران، رسانه‌ها مدعی شده‌اند که دست‌کم پنج عضو اتحادیه عرب از پذیرش مجدد سوریه در این اتحادیه خودداری کرده‌اند.

مقاومت در برابر خواست ریاض

به نوشته میدل‌ایست آی، عربستان سعودی در آستانه نشست اتحادیه عرب -که این پادشاهی در ماه می میزبانی آن خواهد بود- با مقاومت برخی از کشورهای عربی، در برابر طرح بازگشت سوریه مواجه است.

وال‌استریت ژورنال روز چهارشنبه به نقل از مقامات عربی گزارش داده که حداقل پنج عضو اتحادیه عرب -از جمله مراکش، کویت، قطر و یمن - از پذیرش مجدد سوریه در این گروه خودداری کرده‌اند.

میدل‌ایست آی با سفارت‌خانه‌های مراکش، کویت، قطر و یمن در ایالات متحده برای اظهار نظر در مورد این گزارش تماس گرفت.

هراس از تحریم‌های واشنگتن

در این گزارش آمده که حتی مصر که به طور سنتی یکی از نزدیک‌ترین شرکای عربستان سعودی است، علی‌رغم دیدار دیپلمات‌های ارشد سوریه و مصر اخیرا در قاهره، نسبت به این مسئله ابراز نگرانی کرده است.

یادداشت وال‌استریت ژورنال به دنبال گزارش میدل‌ایست آی منتشر شده که می‌گفت مصر به طور خصوصی کندتر از برخی لفاظی‌های عمومی‌اش در آشتی با سوریه حرکت می کند.

یک مقام ارشد اطلاعاتی عربی قبلاً به میدل‌ایست آی گفته بود که قاهره به دلیل ترس از تحریم‌های ایالات متحده، از بازگرداندن دمشق به منطقه عرب محتاط است: «مصر از موضع آمریکا در قبال اسد نگران است. آنها در این زمینه با شتاب حرکت نمی کنند».

به عنوان نمونه، مصر به دلیل تحریم های آمریکا تمایلی به امضای با قراردادی برای تامین گاز لبنان از طریق سوریه نداشته است.

سفرهای کم‌ثمر اسد و وزیرش

سوریه پس از دو زمین لرزه مرگبار در یک مخمصه دیپلماتیک قرار گرفته است. به رغم سفرهای مداوم وزیر خارجه این کشور به پایتخت های منطقه و دیدار اسد از عمان و امارات، اما به نظر می رسد دمشق دستاوردهای ملموس کمی داشته است.

ایالات متحده برخی از تحریم های سوریه را به مدت 180 روز به دلیل مبادلات مربوط به امدادرسانی به زلزله زدگان کاهش داد، اما این کشور نتوانسته از همسایگان غنی و سرمایه‌گذاران منطقه‌ای برای کمک به بازسازی کشورش، که طبق برآورد سازمان ملل حدود 250 میلیارد دلار هزینه دارد، استفاده کند.

شرط‌وشروط مخالفان بازگشت اسد

مخالفان بازگشت دمشق به اتحادیه عرب از اینکه اسد در مواضع خود تغییری ایجاد نکرده، ناامید هستند. به نوشته وال‌استریت ژورنال، آنها انتظار دارند تا او پیش از پیوستن به این اتحادیه با مخالفانش به مصالحه برسد.

به نوشته وال‌استریت ژورنال، برخی از این کشورها هم‌چنین خواستار این شده‌اند که سوریه راه بازگشت پناهجویان را هموار کند، با ترانزیت مواد مخدر مبارزه کند و اقدامات بیشتری برای جلوگیری از نفوذ ایران در این کشور انجام دهد.

اما برخی تحلیل‌گران و مقامات ابراز تردید کرده‌اند که حتی اگر اسد بخواهد، بتواند این سیاست‌ها را اجرا کند. اگرچه اسد توانسته است بیشتر خاک سوریه را پس بگیرد، اما بسیار ضعیف شده و به نیروهای خارجی متکی متکی است. قاچاق کاپتاگون -یک ماده مخدر اعتیادآور آمفتامین- به کشورهای ثروتمندتر خلیج فارس، به عنوان باارزش‌ترین تجارت این کشور جنگ زده و منبع درآمدی کلیدی برای دولت دمشق محسوب می‌شود. بر اساس تحقیقات ‌رسانه‌ها از جمله نیویورک تایمز، گمان می‌رود ماهر اسد -برادر رئیس جمهور سوریه که ریاست لشکر چهارم ارتش عربی سوریه را بر عهده دارد- کنترل شبکه تجاری گسترده کاپتاگون را به همراه اعضای خانواده اسد در دست دارد.

بازی بن‌سلمان

این گزارش بر موانع بالقوه‌ای اشاره دارد که محمد‌بن‌سلمان، ولیعهد عربستان سعودی برای تغییر نقشه ژئوپلیتیکی با آن مواجه است -و در این نقشه سوریه به عنوان جدیدترین مهره شطرنج سیاست خارجی مستقل ریاض ظاهر شده است.

در ماه مارس، عربستان سعودی در توافقی با میانجیگری چین روابط دیپلماتیکی را با ایران، یکی از حامیان اصلی اسد، احیا کرد. چند هفته بعد، این پادشاهی کشورهای دیگر اوپک را مجاب به کاهش «داوطلبانه» تولید نفت کرد که می‌تواند روزانه صادرات یک میلیون بشکه نفت خام را از بازار جهانی کاهش دهد.

امارات در ابتدا تلاش‌ها برای احیای روابط با دمشق را رهبری می‌کرد. اکنون عربستان سعودی ممکن است متوجه شود که دستیابی به اجماع در مورد سوریه در میان کشورهای عربی، کار سخت‌تری نسبت به کاهش تولید نفت است.

هر کشور درخواست های جداگانه ای دارد. به گفته وال‌استریت ژورنال، مراکش می‌خواهد شاهد پایان دادن به حمایت اسد از جبهه پولیساریو باشد ؛جنبش شورشی که در حال نبرد با رباط برای ایجاد صحرای غربی مستقل است.

به نوشته وال‌استریت ژورنال، حتی دولت یمن که در سطح بین المللی به رسمیت شناخته شده است و مستقر در ریاض است، با اشاره به حمایت سوریه از حوثی‌ها، علیه متحدان سعودی خود موضع گرفته است.

عربستان سعودی در حال مذاکره برای آتش‌بس با حوثی‌های هم‌سو با ایران است. این هفته، محمد الجابر، سفیر عربستان سعودی، در سفری تاریخی به صنعا، پایتخت تحت کنترل حوثی‌ها، سفر کرد تا درباره «راه‌حل سیاسی جامع» بین حوثی‌ها و دولت سرنگون شده مذاکره کند.

اگرچه عربستان سعودی و قطر از زمان قطع ارتباط خود پیشرفت‌هایی در بهبود روابط داشته‌اند، دوحه علنا عادی‌سازی را رد کرده است.

گزارش وال‌استریت ژورنال هم‌زمان با سفر وزیر خارجه سوریه به شهر بندری جده در دریای سرخ، برای دیدار با همتای سعودی خود منتشر شد.

وزارت امور خارجه عربستان سعودی اعلام کرده که دو طرف در مورد «تلاش‌ها برای دستیابی به راه‌حلی سیاسی برای بحران سوریه که وحدت، امنیت و ثبات سوریه را حفظ کند» گفتگو خواهند کرد.

روز جمعه، پادشاهی سعودی قرار است میزبان نشست وزرای خارجه منطقه باشد تا درباره بازگشت دمشق به اتحادیه عرب گفتگو کند. سوریه می‌تواند با حمایت اکثریت ساده به گروه بازگردد، اما این رای به اجماع نیاز دارد تا برای همه اعضا الزام آور باشد.