به گزارش اکوایران، درگیری فزاینده بین فرماندهی نظامی مسکو و یوگنی پریگوژین، رئیس جنجالی گروه واگنر به یک شورش آشکار تبدیل شده است. روز جمعه، پریگوژین جنگ جدیدی را علیه ارتش روسیه به راه انداخت و نیروهای خود را به شهر روستوف‌آن‌دون روسیه برد.

به نوشته سی‌ان‌ان، سرویس امنیت فدرال روسیه (اف‌اس‌بی) پرونده‌ای جنایی علیه پریگوژین گشوده و او را به اقدام برای شورش مسلحانه متهم کرده است.

پریگوژین چه کرد؟

تغییر چشمگیر رویدادها از روز جمعه آغاز شد. پریگوژین رسماً ارتش روسیه را به حمله به اردوگاه واگنر و کشتن تعداد زیادی از افرادش متهم کرد. او قول داد که با تمام توان تلافی کرده و اعلام کرد که نیروهایش هرگونه مقاومتی، از جمله موانع جاده‌ای و هواپیماها را نابود خواهد کرد. او گفت: «ما ۲۵ هزار نفر هستیم و می‌خواهیم بفهمیم که چرا چنین هرج‌و‌مرجی در کشور وجود دارد».

پریگوژین بعداً از تهدید خود عقب‌نشینی کرده و گفت که انتقاد او از رهبری نظامی روسیه یک «رژه عدالت» بود و نه یک کودتا. اما به نظر می‌رسد که او قبل از این نیز از خط‌قرمزهای کرملین گذشته بود.

از آنجایی بحران عمیق‌تر شد که پریگوژین اعلام کرد نیروهایش وارد منطقه روستوف روسیه شده و مراکز نظامی کلیدی در پایتخت آن را تصرف کرده‌اند. این شهر روستوف‌آن‌دون مقر فرماندهی نظامی جنوب روسیه و محل زندگی حدود یک میلیون نفر است.

پریگوژین در ویدئویی گفت که نیروهایش روستوف‌آن‌دون را محاصره خواهند کرد مگر اینکه سرگئی شویگو، وزیر دفاع و والری گراسیموف، ژنرال ارشد روسیه با دیدار کنند. پریگوژین ماه‌ها به انتقاد از شویگو و گراسیموف پرداخته و آنها را مسئول شکست‌های مسکو در جنگ اوکراین می‌داند.

پاسخ روسیه

وزارت دفاع روسیه حمله به نیروهای واگنر را قویاً تکذیب کرد و این ادعا را «پروپاگاندای اطلاعاتی» خواند. همچنین اف‌اس‌بی یک پرونده جنایی علیه پریگوژین باز کرد و او را به دعوت به «شورش مسلحانه» متهم کرده است.

در بیانیه اف‌اس‌بی با دعوت از مبارزان واگنر برای دستگیرکردن رهبرشان آمده است: «اظهارات و اقدامات پریگوژین فراخوانی برای درگیری مسلحانه در قلمرو فدراسیون روسیه است و خنجری به پشت سربازان روسی است که با نیروهای حامی فاشیست اوکراین می‌جنگند».

به گفته دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، ولادیمیر پوتین از این وضعیت آگاه است.

به گزارش رسانه دولتی روسیه تاس، در همین حال به نظر می‌رسد که مقامات روسیه هیچ تعللی برای افزایش تدابیر امنیتی در مسکو نکردند. روز شنبه، سرگئی سوبیانین، شهردار مسکو در تلگرام گفت که در پی «اطلاعات دریافتی»، تدابیر «ضدتروریستی» برای تقویت امنیت پایتخت اتخاذ شده است. پست‌های رسانه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که خودروهای نظامی در ساعات اولیه روز شنبه در خیابان‌های اصلی پایتخت روسیه در حال تردد هستند.

پریگوژین کیست؟

پریگوژین پوتین را از دهه ۹۰ می‌شناسد. او با بستن قراردادهای پذیرایی با کرملین، به یک الیگارش ثروتمند تبدیل شد و لقب «آشپز پوتین» را کسب کرد. تبدیل او به یک جنگ‌سالار بی‌رحم پس از جنبش‌های جدایی‌طلبانه سال ۲۰۱۴ دونباس در شرق اوکراین رخ داد.

پریگوژین واگنر را تأسیس کرد تا با یک ارتش خصوصی در سایه، هم در شرق اوکراین و هم برای سایر اهداف روسیه در سراسر جهان بجنگد. سی‌ان‌ان توانسته است که رد مزدوران واگنر در جمهوری آفریقای مرکزی، سودان، لیبی، موزامبیک، اوکراین و سوریه را بزند. آنها در طول سال‌ها شهرت وحشتناکی پیدا کرده و با چندین مورد نقض حقوق ارتباط داشته‌اند.

ستاره سیاسی پریگوژین پس از حمله روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ صعود کرد.

در حالی که بسیاری از سربازان عادی روسیه در میدان نبرد شکست خوردند، به نظر می‌رسید که نیروهای واگنر تنها نیروهایی هستند که قادرند موفقیت‌های ملموسی به دست آورند.

تاکتیک‌های وحشیانه و اغلب غیرقانونی واگنر که به بی‌اعتنایی به جان سربازان معروف است، به تلفات زیادی برای این گروه منجر شده است. نیروهای جدید با آموزش کم به میدان فرستاده می‌شوند؛ فرآیندی که به توصیف ژنرال مارک هرتلینگ، مثل انداختن گوشت در چرخ‌گوشت است

پریگوژین از فضای مجازی برای به‌دست‌آوردن خواسته‌هایش استفاده می‌کند و اغلب علیه رهبری نظامی روسیه قد علم کرده و در مقایسه با فرماندهان ارتش رسمی کشور، خود را یک فرمانده لایق و بی‌رحم نشان داده است.

اختلاف او با مقامات ارشد روسیه در طول نبرد برای باخموت که طی آن، بارها رهبری نظامی را به عدم تأمین مهمات کافی برای سربازانش متهم کرد، به یک نزاع علنی تبدیل شد.

در اوایل ماه مارس، پریگوژین در ویدئویی در کنار انبوهی از نیروهای کشته‌شده واگنر ایستاد و سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه و ژنرال والری گراسیموف، رئیس نیروهای مسلح روسیه را به باد توهین گرفت.

او با اشاره به اجساد پشت سرش گفت: «خون آن‌ها هنوز تازه است. آنها به عنوان داوطلب به اینجا آمدند و دارند می‌میرند تا شما بتوانید مانند گربه‌های چاق در دفاتر لوکس خود بنشینید».

پوتین بر چیزی شبیه یک سیستم درباری حکومت می‌کند؛ جایی که جهت رسیدن به نتیجه مطلوب، از جنگ و رقابت میان نخبگان حمایت می‌شود. البته تا زمانی که «عمود قدرت» به رئیس دولت وفادار مانده و تنها به او پاسخگو باشد.

اما طغیان‌های هفته‌های گذشته پریگوژین این گمانه‌زنی‌ها را برانگیخته که حتی او می‌تواند پایش را گلیمش درازتر کند.

چه خواهد شد؟

استیو هال، افسر سابق سیا می‌گوید که حکم بازداشت سرویس اف‌اس‌بی نشان می‌دهد که پوتین به پریگوژین پشت کرده است. او به سی‌ان‌ان گفت: «وقتی اف‌اس‌بی می‌گوید که این یک اقدام مجرمانه است و در حال بررسی آن هستیم، این یعنی که پوتین پشت آن قرار دارد».

هال اذعان کرد که پریگوژین «دقیقاً می‌داند از خطرات آگاه است. این بدان معناست که او از قبل، جوانب این کار را بررسی کرده است. مردی مانند پریگوژین می‌داند که چه خطراتی وجود دارد و می‌داند که اگر قضیه خوب پیش نرود، عواقب خیلی بدی در انتظارش خواهد بود».

در همین حال، چنددستگی علنی نیروهای مسلح روسیه موجب خوشحالی کیف شده است.

مالکوم دیویس، تحلیلگر ارشد مؤسسه سیاست استراتژیک استرالیا گفت که اوکراین دوست دارد که از این آشفتگی استفاده کند. به خصوص اگر مسکو مجبور شود نیروها را از خط مقدم جابه‌جا کند. او به سی‌ان‌ان گفت: «قطعاً آن‌ها باید منتظر مانده و ببینند که چه اتفاقی برای نیروهای مستقر روسیه در خطوط دفاعی خواهد افتاد. اگر نیروهای روس برای مبارزه با گروه واگنر عقب‌نشینی کنند، در این صورت، خواهید دید که اوکراینی‌ها فرصت‌های جدیدی را به دست آورده و از شکاف‌هایی که در خطوط دفاعی روسیه پدید می‌آید، بهره خواهند برد».