به گزارش اکوایران، گفته شده طی گفت‌وگوی غیرمستقیم با تهران، ایالات متحده از ایران خواسته به عنوان بخشی از تلاش‌های خود برای کاهش تنش‌ها و از سرگیری مذاکرات درباره برنامه هسته‌ای ایران، تحویل هواپیماهای بدون سرنشین به روسیه را متوقف کند. با این حال، طبق ادعای مقامات غربی، ایران از طریق انتقال فناوری و سایر کمک‌ها به روسیه کمک کرده است تا پهپادهای خود را به صورت محلی و تا حدی مستقل تولید کند.

تقاضای پهپادی برای تفاهم نانوشته

طبق آنچه در گزارش مجله فوربز آمده، فایننشال تایمز در 16 اوت ادعا کرد ایالات متحده از تهران خواسته تا فروش هواپیماهای بدون سرنشین روسیه را به عنوان بخشی از «تفاهم نانوشته» بین دو دشمن دیرینه برای کاهش تنش‌های فزاینده متوقف کند. [این در حالی است که تهران و مسکو انتقال پهپادها را رد کرده‌اند]

با این حال، اخیرا گزارش‌هایی ادعا کرده‌اند که روسیه در تولید طرح‌های پهپاد ایرانی به صورت محلی پیشرفت‌هایی داشته است. یک روز پس از گزارش فایننشال تایمز، تحقیقات موسسه مستقل تحقیقات تسلیحات جنگی مستقر در بریتانیا جزئیاتی از پیشرفت روسیه در ساخت نسخه‌هایی از مهمات کارشده روی هواپیماهای بدون سرنشین را فاش کرد.

محققان موسسه مذکور مدعی شدند این واقعیت که روسیه یک نسخه سفارشی از شاهد را ساخته و به کار گرفته است نشان می‌دهد که در شروع تولید داخلی این پهپادها پیشرفت کرده است.

واشنگتن پست همچنین جزئیات جدیدی را در مورد برنامه‌های روسیه برای ساخت شاهد-136 در همان روز فاش کرد. گزارش واشنگتن پست با استناد به اسناد فاش شده‌ای که به دست آورده، فاش کرد که «مسکو به سمت هدف خود برای ساخت شاهد-136 پیشرفت کرده است».

گفته شده روسیه برنامه های بلندپروازانه‌ای برای ساخت 6000 هواپیمای بدون سرنشین ایرانی تا اواسط سال 2025 دارد.در گزارش واشنگتن پست آمده: «اسناد نشان می‌دهد که مهندسان تأسیسات با استفاده از تخصص صنعتی روسیه برای تولید پهپادها در مقیاسی بزرگ‌تر از آنچه تهران به دست آورده و با کنترل کیفی‌ بالاتر، تلاش می‌کنند تکنیک‌های ساخت قدیمی ایران را بهبود بخشند». مهندسان همچنین در حال بررسی پیشرفت‌هایی برای خود پهپاد هستند، از جمله افزایش توانایی آن را برای حملات دسته‌جمعی که در آن پهپادها به طور مستقل حمله به یک هدف را هماهنگ می‌کنند.»

روسیه پهبادهای ایرانی را مونتاژ می‌کند

این گزارش‌ها مدعیند که علیرغم «پیشرفت پایدار»، این مرکز عمدتاً پهپادها را با استفاده از قطعاتی که ایران تحویل داده مونتاژ کرده است و فقط ثابت کرده است که قادر به ساخت بدنه پهپادها به طور مستقل است. علاوه بر این، محققان مورد استناد واشنگتن پست که اسناد را بررسی کردند، تخمین می‌زنند که این تاسیسات یک ماه عقب‌تر از برنامه زمان‌بندی شده است و بعید است به تاریخ هدف خود برای 6000 پهپاد دست یابد.

با این حال، این گزارش مدعی‌ست که پیشرفت مداوم روسیه به سمت تولید بومی پهپادهای ایرانی به تدریج وابستگی آن به تهران برای این هواپیماهای بدون سرنشین را کاهش خواهد داد. با این حال، هرچه زودتر ایران حمایت گسترده خود را از برنامه هواپیماهای بدون سرنشین روسیه قطع کند، برای روسیه سخت‌تر خواهد بود که به اهداف و جدول زمانی تولید غیرواقعی خود دست یابد.

اگر ایران بتواند تحریم‌های غرب علیه خود را کاهش دهد و از تحریم‌های آتی جلوگیری کند، منافع شخصی خود را در انجام این کار دارد.

در ماه اکتبر، بند قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد که در سال 2015 پس از اجرای توافق هسته‌ای ایران تصویب شد، مبنی بر منع صادرات موشک‌های بالستیک و پهپادهای بالستیک با برد بیش از 186 مایل، منقضی می‌شود. نقض شروط این قطعنامه قبل از آن تاریخ می‌تواند موجب تحریم‌های فوری علیه تهران شود.

پهباد شاهد ایرانی می‌تواند اهداف را از فاصله 1000 مایلی مورد اصابت قرار دهد، به این معنی که تحویل این مهمات توسط ایران منجر به نقض قطعنامه 2231 می‌شود.

گفته می‌شود، امضاکنندگان اروپایی توافق هسته‌ای ایران قصد دارند پس از ماه اکتبر تحریم‌ها علیه برنامه موشکی بالستیک ایران را حفظ کنند و به عنوان توجیهی برای این کار، از اتهام ادعایب عرضه پهپادها به روسیه و چشم‌انداز ارسال موشک‌های بالستیک تهران به مسکو یاد می‌کنند.

امید از دست رفته ایران به روسیه

در همین شرایط، یک مقام ایرانی به  فایننشال تایمز گفته تهران نگران اعمال مجدد تحریم‌ها توسط اروپا است و امیدوار است تنش‌ها با واشنگتن را کاهش دهد. او به این روزنامه گفته: «ما بسیار نگران ماه اکتبر هستیم. ما انتظار داریم [ایالات متحده] از طرف‌های مختلف فشار بر ایران را کاهش دهد.»

در 12 اوت، عبدالرضا فرجی راد، تحلیل‌گر ایرانی در امور بین‌الملل در رسانه‌های اصلاح‌طلب ایران نقل کرد که در میان «تردیدها در مورد فروش جنگنده‌های سوخوی روسی»، «ایران تا حدودی امید خود را به روسیه از دست داده است».او گفت: «ایران می‌خواهد مذاکرات را تسریع و می‌خواهد خود را از روسیه رهایی بخشد.»

کاهش تحریم‌های کنونی و جلوگیری از تحریم‌های آتی با تعلیق ارسال تسلیحات به روسیه می‌تواند یک اقدام بسیار مثبت برای کاهش تنش و افزایش احتمال رفع برخی تحریم‌ها باشد.

پس از انقلاب ایران، ایالات متحده با اعمال تحریم تسلیحاتی و جلوگیری از سرازیر شدن قطعات یدکی به داخل کشور، به دنبال زمین‌گیر کردن نیروی هوایی تهران بود. علیرغم تلاش‌های فراوان، ایران پس از گذشت 44 سال همچنان از اف-14های عملیاتی برخوردار است.

روسیه احتمالاً به زمان بیشتری نیاز دارد تا بتواند به طور کامل پهپادهای ایرانی متناسب با نیاز خود را بدون درجاتی از تدارکات و کمک ایران تولید کند. اگر ایران به طور کامل حمایت خود از این تلاش را تا قبل از اکتبر متوقف کند، می‌تواند تأثیر محسوسی بر کاهش توان نظامی روسیه در استفاده از پهبادها علیه اوکراین داشته باشد!