آغاز مذاکرات محرمانه حماس با گروه‌های رقیب؛ شاخه نظامی کوتاه می‌آید؟

به گزارش اکوایران، رهبران سیاسی حماس گفتگوهایی را در مورد چگونگی اداره غزه و کرانه باختری پس از پایان جنگ با رقبای فلسطینی خود آغاز کرده‌اند، مذاکره‌ای که ممکن است دفتر سیاسی را با جناح نظامی که در حال جنگ با اسرائیل است، در تضاد قرار دهد.

حسام بادران، یکی از اعضای دفتر سیاسی حماس مستقر در دوحه، در مصاحبه‌ای به  وال‌استریت ژورنال گفت: «ما به این دلیل نمی‌جنگیم که دوست داریم بجنگیم. ما طرفدار بازی حاصل جمع صفر نیستیم. ما می‌خواهیم جنگ پایان یابد». بادران گفت: «ما می‌خواهیم یک کشور فلسطینی در غزه، کرانه باختری و بیت المقدس ایجاد کنیم.»

روی کاغذ دفتر سیاسی حماس مستقر در دوحه، مسئول امور این گروه در سراسر جهان، از جمله در غزه است. اما اختلافاتی بین دفتر سیاسی و مقامات آن در داخل غزه -که شامل شاخه نظامی هم هست- وجود دارد، که از زمان آغاز جنگ شدیدتر شده است.

ایالات متحده رهبران اسرائیلی و فلسطینی را تحت فشار قرار داده است تا در مورد آنچه پس از پایان درگیری در غزه رخ خواهد داد، فکر کنند. اسرائیل ادعا کرده که نمی‌خواهد دوباره غزه را اشغال کند، اما این به معنای استقرار یک نیروی امنیتی دیگر است.

برخی از گزینه‌های مورد بررسی، یک نیروی حافظ صلح چند ملیتی با مشارکت کشورهای عرب است، که حماس و تشکیلات خودگردان فلسطین آن را رد می‌کنند. گزینه دیگر تقویت تشکیلات خودگردان فلسطین است که نیروی امنیتی خاص خود را دارد.

در حالی که حماس مدت‌هاست با سازمان آزادیبخش فلسطین (ساف) که نماینده فلسطینی‌ها در سازمان ملل و سایر نشست‌های بین‌المللی است، روابط خصمانه‌ای داشته است، بادران و دیگر رهبران سیاسی حماس اکنون می‌گویند که می‌خواهند به چتر گروه‌های سیاسی سازمان آزادی‌بخش بپیوندند.  بادران گفت: «این یک گفتگوی ملی خواهد بود. ما همیشه گفته‌ایم که ساف باید همه جناح فلسطینی را در بر بگیرد.»

حسام بادران، از اعضای دفتر سیاسی حماس

در روزهای اخیر، حماس مخفیانه با رهبران فتح، جناح غالب تشکیلات خودگردان فلسطین در کرانه باختری ارتباط برقرار کرده است. یکی از طرف‌های گفتگو محمد دحلان، مقام امنیتی سابق غزه با روابط نزدیک با امارات و مصر است. دحلان در مصاحبه‌ای دیگر گفت که به طور روزانه با حماس در تماس است. او گفت: «من دوست حماس نیستم. اما آیا فکر می‌کنید کسی می‌تواند بدون حماس برای برقراری صلح تلاش کند؟»

افراد مطلع گفتند که رهبران سیاسی ارشد حماس، از جمله اسماعیل هنیه و خالد مشعل، مستقیماً در این گفتگوها شرکت داشته‌اند. و از طرف فتح، حسین الشیخ، مرد شماره 2 سازمان آزادی‌بخش نیز حضور دارد. الشیخ مسئول مذاکرات ساف و همچنین رابط ارشد آن با اسرائیل است و به عنوان جانشین بالقوه محمود عباس، رئیس فعلی سازمان به شمار می‌رود.

رهبران سیاسی حماس در این گفتگوها نشان دادند که مایل به پیوستن به ساف و حمایت از مذاکرات تحت حکومت وحدت ملی، برای تشکیل کشور فلسطین در مرزهای 1967 هستند.

اما بادران گفت که حماس هیچ برنامه‌ای برای خلع سلاح یا تغییر موضع خود در قبال اسرائیل -که از به رسمیت شناختن آن خودداری می‌کند- ندارد، حداقل تا زمانی که اشغال ادامه داشته باشد. او گفت: «تا زمانی که مردم کشته می‌شوند، جهان حق ندارد چنین خواسته‌ای داشته باشد. در حال حاضر پرسیدن این سوال منطقی نیست.»

در همین حال، یک مقام اسرائیلی مدعی شده است که مذاکرات رهبری سیاسی با فتح تنش‌هایی را با یحیی سنوار، رهبر حماس در غزه ایجاد کرده است. بر اساس این ادعا، سنوار که از مذاکرات رهبری سیاسی مطلع نبود، پس از اطلاع از این مذاکرات خواستار توقف آن شد.

با این حال بادران هرگونه اختلاف بین شاخه غزه حماس و رهبری سیاسی در دوحه را رد کرد. وی گفت: «رهبری حماس، چه در داخل غزه و چه در خارج از غزه، بر سر راهبردها و مواضع سیاسی در موضوعات مختلف توافق کامل دارند.»

اما هرگونه توافق تقسیم قدرت بین حماس و فتح ممکن است با مخالفت محمود عباس 88 ساله روبرو شود که از سال 2005 تشکیلات خودگردان فلسطین را اداره می‌کند، در حالی که دوره مسئولیتش در سال 2009 به پایان رسیده است. بادران گفت فلسطینی‌ها «برای مدت طولانی از هر انتخابی محروم بوده‌اند و حماس با عباس و تشکیلات خودگردان فلسطین مذاکره نکرده است.»

تلاش حماس و فتح برای کاهش اختلافات خود و تشکیل یک دولت وحدت، سال‌ها تا حدی به دلیل امتناع حماس از انحلال شاخه نظامی شکست خورده است. دو طرف همچنین بر سر سازوکارهای نظارت و اجرای انتخابات ملی با هم اختلاف دارند.

اما بزرگترین مانع بر سر هرگونه توافق بین تشکیلات خودگردان فلسطین و حماس بر سر اداره غزه، احتمالا اسرائیل خواهد بود که همواره گفته است هدفش از بین بردن این گروه حاکم بر غزه است.

دیانا بوتو، مذاکره کننده سابق صلح فلسطین، گفت: «این ایده همچنین ممکن است با مخالفت ایالات متحده روبرو شود. آن‌ها اساساً خواهان گسترش نقش تشکیلات خودگردان به عنوان پیمانکار فرعی امنیتی اسرائیل، از کرانه باختری به غزه هستند.»