ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه روز چهارشنبه به غرب هشدار داد که روسیه از نظر فنی برای جنگ هسته‌ای آماده است و اگر ایالات متحده به اوکراین نیرو بفرستد، این اقدام تشدید قابل توجه تنش در جنگ تلقی می‌شود. در اینجا حقایق کلیدی در مورد زرادخانه هسته‌ای روسیه آمده است:

روسیه چند سلاح هسته‌ای دارد؟

روسیه که وارث تسلیحات هسته‌ای اتحاد جماهیر شوروی است، بزرگترین ذخیره کلاهک‌های هسته‌ای جهان را دارد. به گفته فدراسیون دانشمندان آمریکایی، پوتین حدود 5580 کلاهک هسته‌ای را کنترل می‌کند.

به گفته این فدراسیون از این تعداد، حدود 1200 عدد از کار افتاده، اما عمدتاً سالم هستند و حدود 4380 مورد برای استفاده توسط پرتابگرهای راهبردی دوربرد و نیروهای هسته‌ای تاکتیکی کوتاه‌برد ذخیره شده‌اند.

به گفته فدراسیون دانشمندان آمریکایی، از میان کلاهک‌های انباشته شده، 1710 کلاهک استراتژیک مستقر هستند: حدود 870 کلاهک روی موشک‌های بالستیک زمینی، حدود 640 کلاهک روی موشک‌های بالستیک زیردریایی و احتمالا 200 کلاهک در پایگاه‌های بمب افکن‌های سنگین.

در طول جنگ سرد، اتحاد جماهیر شوروی بیش از 40000 کلاهک هسته‌ای داشت، در حالی که این تعداد برای ایالات متحده حدود 30000 بود.

در چه شرایطی از این کلاهک‌ها استفاده می‌شود؟

دکترین هسته‌ای منتشر شده روسیه در سال 2020 شرایطی را مشخص می‌کند که تحت آن یک رئیس جمهور روسیه استفاده از سلاح هسته‌ای را در نظر می‌گیرد: به طور کلی به عنوان پاسخی به حمله‌ای با استفاده از سلاح‌های هسته‌ای یا سایر سلاح‌های کشتار جمعی، یا استفاده از سلاح‌های متعارف علیه روسیه «زمانی که موجودیت کشور در معرض تهدید قرار گرفته است.»

آیا روسیه موشک‌های هسته‌ای بیشتری به دست خواهد آورد؟

ایالات متحده در بررسی وضعیت هسته‌ای خود در سال 2022 اعلام کرد که روسیه و چین در حال توسعه و مدرنیزه کردن نیروهای هسته‌ای خود هستند و واشنگتن رویکردی مبتنی بر کنترل تسلیحات را برای جلوگیری از رقابت‌های تسلیحاتی پرهزینه دنبال خواهد کرد.

فدراسیون دانشمندان آمریکایی در تحلیل سال 2024 خود از نیروهای روسی گفت: «در حالی که بیانیه‌ها و لفاظی‌های تهدیدآمیز روسیه بسیار نگران‌کننده است، زرادخانه و عملیات هسته‌ای روسیه نسبت به برآوردهای ما در سال 2023 فراتر از مدرن‌سازی در حال انجام، تغییر چندانی نکرده است».

این فدراسیون گفت: «اما در آینده، تعداد کلاهک‌های اختصاص داده شده به نیروهای استراتژیک روسیه ممکن است با جایگزینی موشک‌های تک کلاهک با موشک‌های مجهز به کلاهک‌های متعدد افزایش یابد.»

آیا روسیه آزمایش هسته‌ای انجام خواهد داد؟

پوتین گفته است که اگر ایالات متحده این کار را انجام دهد، روسیه آزمایش یک سلاح هسته‌ای را در نظر خواهد گرفت. او سال گذشته قانونی را امضا کرد که بر اساس آن موافقت روسیه با معاهده منع جامع آزمایش‌های هسته‌ای (CTBT) را پس گرفت. روسیه پس از دوران شوروی آزمایش هسته‌ای انجام نداده است.

بر اساس گزارش انجمن کنترل تسلیحات، از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991، تنها چند کشور تسلیحات هسته‌ای را آزمایش کرده‌اند. ایالات متحده آخرین آزمایش را در سال 1992، چین و فرانسه در سال 1996، هند و پاکستان در سال 1998 و کره شمالی در سال 2017 آزمایش کردند. آخرین آزمایش اتحاد جماهیر شوروی در سال 1990 بود.

معاهده منع جامع آزمایش هسته‌ای، در سال 1996 توسط روسیه امضا و در سال 2000 تصویب شد، ایالات متحده معاهده را در سال 1996 امضا کرد اما هنوز آن را تصویب نکرده است.