به گزارش اکوایران، حمله هوایی اسرائیل به ساختمان کنسولگری ایران در سوریه، روز دوشنبه در اوج‌گیری شدید جنگ در سایه‌ در حال انجام بین اسرائیل و ایران در پس‌زمینه درگیری در غزه، منجر به ترور یک فرمانده ارشد ایرانی شد.

به نوشته رابی گِرِیمِر برای وبگاه فارن پالیسی، این حمله هوایی آخرین مورد از کارزار گسترده‌تر اسرائیل برای هدف قرار دادن فرماندهان ارشد ایرانی و همچنین رهبران گروه‌های محور مقاومت، از جمله حزب‌الله لبنان و حماس است.

اما این حمله به دو دلیل اصلی از سایر عملیات‌های اسرائیل متفاوت است که هر دو به موج جدیدی از درگیری‌های بالقوه در سراسر منطقه میان ایران یا نیروهای مقاومت و اسرائیل اشاره دارد.

اولین دلیل هدف اصلی ترور است. سردار سرتیپ محمدرضا زاهدی که گفته شده فرماندهی نیروی قدس سپاه پاسداران در لبنان و سوریه را بر عهده داشت، بلندپایه‌ترین مقامی بود که در این حمله ترور شد. جانشین او و پنج مقام دیگر سپاه نیز ترور شدند.

ترور سردار زاهدی یکی از بزرگ‌ترین حملات علیه سپاه پاسداران از زمان ترور سردار سلیمانی توسط آمریکا در اوایل سال ۲۰۲۰ به شمار می‌رود. زاهدی بلندپایه‌ترین مقام ایرانی بوده که از حمله ۷ اکتبر حماس ترور شده است.

به ادعای چارلز لیستر، کارشناس مؤسسه خاورمیانه: «زاهدی قدرت بسیار زیادی داشت. از سال‌ها پیش، او مسئول تمام کارهایی بود که سپاه و نیروی قدس در سوریه و لبنان انجام می‌دادند». 

دومین دلیل، محل وقوع به شمار می‌آید. این حمله به ساختمان کنسولگری در مجاورت سفارت ایران در دمشق صورت گرفت که منجر به تخریب کامل ساختمان و آسیب به این مکان دیپلماتیک شد. برخی مقامات و تحلیلگران ادعا می‌کنند که از این ساختمان برای اهداف مستشاری استفاده می‌شد.

با این حال، حمله به یک مجتمع دیپلماتیک یا حتی یک ساختمان نیمه‌رسمی در همسایگی، تشدید بالقوه تنش‌ها را به همراه دارد. دالیا داسا کایه، کارشناس خاورمیانه در مرکز برکل برای روابط بین‌الملل در دانشگاه کالیفرنیای لس‌آنجلس گفت: «تأسیسات دیپلماتیک فضاهای ملی و حاکمیتی محافظت‌شده تلقی می‌شوند. حمله به چنین اماکنی مانند حمله به خود کشور است. این همان چیزی است که این حمله را به تغییردهنده احتمالی بازی تبدیل می‌کند».

از نگاه تهران، نه تنها یک فرمانده مهم خود در منطقه را از دست داده، بلکه او طی حمله‌ای علیه قلمروی حاکمیتی ایران ترور شده است. لیستر گفت: «بدون شک، شاهد واکنش قاطعانه‌ای از سوی ایران خواهیم بود. اینکه این واکنش چه خواهد بود یا به چه شیوه‌ای انجام خواهد گرفت، پرسشی بدون پاسخ است».

منطقه که از قبل، به دلیل جنگ اسرائیل و حماس مملو از تنش و درگیری کم‌شدت است، از این اتفاق متضرر خواهد شد. فواد حسین، وزیر خارجه عراق طی هفته گذشته و در جریان سفر خود به واشنگتن گفت: «منطقه در آتش بوده و همه‌چیز با اتفاقات غزه مرتبط است. این بسیار خطرناک است».

دولت ایران با محکوم‌کردن حمله اسرائیل، قول تلافی داده، اما جای تعجب ندارد که به جزئیات این تلافی اشاره‌ای نکرده است. ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در بیانیه‌ای گفت: «ایران حق واکنش را برای خود محفوظ داشته و درباره نوع پاسخ و مجازات متجاوز تصمیم خواهد گرفت».

با توجه به سابقه تهران، فهرست گزینه‌ها می‌تواند شامل اقداماتی باشد که اسرائیل و ایران را به یک جنگ مستقیم نزدیک‌تر کرده، مانند حمله مستقیم موشکی ایران به اسرائیل یا واکنش غیرمستقیم، مانند حمله علیه مواضع سرویس اطلاعاتی اسرائیل در عراق یا افزایش و تشدید حملات گروه‌های محور مقاومت به سرزمین‌های اشغالی.

یک احتمال نگران‌کننده دیگر این است که ایران به نیروهای مقاومت در سوریه و عراق چراغ سبز نشان داده تا حملات خود به نیروهای آمریکایی و دارایی‌های نظامیش در آن کشورها را از سر بگیرند. چنین حملاتی در اوایل فوریه و پس از یک سری حملات هوایی آمریکا علیه نیروهای مقاومت کاهش یافت. لیستر هشدار داد که این حملات می‌توانند از سر گرفته شوند. او خاطرنشان کرد: «واکنش سنتی ایران به حملات تشدیدکننده اسرائیل همیشه اقدام علیه اسرائیلی‌ها نبوده، بلکه ضربه‌زدن به آمریکایی‌ها را نیز شامل می‌شد. از نگاه ایران، آن‌ها یکی هستند».

بدترین سناریوی احتمالی شکلی از تلافی ایران است که به جنگی تمام‌عیار بین اسرائیل و حزب‌الله، قدرتمندترین گروه مقاومت تبدیل شود.

تاکنون تلاش‌ها برای کاهش تنش میان اسرائیل و حزب‌الله در امتداد مرز جنوبی لبنان، از جمله تلاش‌های فرستادگان ارشد دولت بایدن، به نتیجه نرسیده و مرز سرزمین‌های اشغالی و لبنان را به یک نقطه بالقوه درگیری مهم تبدیل کرده است.

کایه توضیح داد: «پس از حمله ۷ اکتبر و از زمانی که اسرائیل به غزه حمله کرد، اسرائیل و حزب‌الله آتش کم‌شدتی را در مرزهای شمالی سرزمین‌های اشغالی ردوبدل کرده‌اند». او افزود: «در حالی که به نظر نمی‌رسد هیچ طرفی، از جمله حزب‌الله، خواهان جنگ تمام‌عیار باشد، اما این بدان معنا نیست که آن‌ها نمی‌توانند به طور ناخواسته با پاسخ‌های تلافی‌جویانه وارد آن شوند».

کایه خاطرنشان کرد: «حزب‌الله مهم‌ترین بازیگر غیردولتی متحد ایران بوده و بازدارنده نهایی تهران به شمار می‌رود؛ بنابراین خطر تشدید تنش‌ها در لبنان بیش از سایر مناطق است». 

لیستر افزود: «بدون شک پیش از حمله هوایی دوشنبه، تنش‌ها در مرز شمالی سرزمین‌های اشغالی در حال افزایش بوده است. این موضوع احتمال هرگونه اشتباه محاسباتی را بیش از پیش افزایش می‌دهد».