اصلاحیه لایحه دو فوریتی بسته تشویقی حمل و نقل عمومی برای سال تحصیلی جدید در یکصد و هفتاد و هشتمین جلسه شورا مورد بررسی قرار گرفت.

بر اساس اصلاحیه لایحه ارائه بسته تشویقی حمل و نقل عمومی برای بازگشایی دانشگاه‌ها و مدارس در مهرماه ۱۴۰۲، ماده واحده در اجرای بند 27 ماده ۸۰ قانون تشکیلات، وظایف و انتخاب شوراهای کشور و شهرداران مصوب ۱۳۷۵ با اصلاحات و الحاقات بعدی و بند (ب) ذیل تبصره یکم قانون درآمدهای پایدار و هزینه‌های شهرداری و دهیاری‌ها ابلاغیه سال ۱۴۰۱ و با عنایت به ماده نهم قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت و نیز با توجه به مفاد مصوبه تعیین نرخ کرایه و بلیط حمل و نقل عمومی شهر تهران در سال ۱۴۰۲ مصوبه ۱۴۰۱ به شهرداری تهران اجازه داده می‌شود به مناسبت بازگشایی دانشگاه‌ها و مدارس تا انتهای مهرماه سال ۱۴۰۲ نسبت به اعمال بسته تشویقی در مواردی اقدام کند. این موارد شامل استفاده رایگان دانشجویان و دانش آموزان از وسایط نقلیه عمومی مانند مترو، اتوبوس‌های تندرو (بی آر تی) و نیز اتوبوس‌های عادی با ارائه کارت دانشجویی و یا کارت دانش آموزی، اعمال ضریب 0.7 برای شارژ کارت بلیط الکترونیکی از طریق کیف پول شهروندی می‌شود که به این ترتیب شهرداری تهران مکلف است مابه‌التفاوت نرخ کرایه اتوبوس و مینی بوس بخش خصوصی را محاسبه و به آن‌ها پرداخت کند.

در جریان بررسی اصلاحیه این لایحه، علیرضا زاکانی، شهردار تهران با بیان اینکه شعار امسال در جهت ایجاد تسهیل و کمک به مردم از طریق مهار تورم و رشد تولید است، اظهار کرد: همه دستگاه‌ها مسئولیت خطیری در تحقق این شعار دارند و ما هم دو هفته پیش لایحه‌ای به شورا ارائه دادیم که یک بند از آن مربوط به ارائه تخفیف به گروه دانشجو و دانش آموز بود.وی افزود: ما به دنبال این بودیم که با ارائه تخفیف، امکان بهره برداری از خدمات را برای این قشر فراهم کنیم و خدمات به بهترین نحو ارائه شود؛ طرح دوفوریت این لایحه، به این دلیل است که در آستانه سال تحصیلی جدید هستیم و تمام زیرساخت‌ها در مترو و بی آرتی فراهم شده و با رونمایی از کیف پول شهروندی تا فردا، می‌توانیم خدمات را در این دو بخش ارائه دهیم.

وی با بیان اینکه درآمد ماهانه مترو ۱۰۵ میلیارد تومان و اتوبوسرانی ۴۵ میلیارد تومان است، یادآور شد: آمار دقیقی برای دانشجویان و دانش آموزان نداریم اما بر اساس آمار اولیه چهار درصد از دانش آموزان از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کردند.

شهردار تهران افزود: اگر دو فوریت مصوب نشود عملا امکان تخفیف وجود ندارد و باید به تخفیفات سابق بازگردیم که ۵۰ درصد برای دانشجویان و دانش آموزان بود لذا ما درخواست تخصیص ۵۰ درصد تخفیف اضافی برای یک ماه می کنیم و از سویی ارائه ۳۰ درصد تخفیف در قالب کیف پول شهروندی را خواستاریم.

او با بیان اینکه باید ایجاد جذابیت را برای استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی در دستور کار قرار می‌دادیم، گفت: اگر اعضا پیشنهاد دهند که این تخفیف می‌تواند شامل سایر اقشار نیز شود، استقبال می‌کنیم و این تخفیف برای اقشار پیشنهادی اعمال خواهد شد. پیام طرح این است که ما به شما احترام می گذاریم و دقت داریم در بزنگاه‌ها چه خدماتی ارائه کنیم و این موضوع زمینه‌ای را ایجاد می‌کند تا بدانیم در مواقع دیگر چگونه به اقشار مختلف خدمات رسانی کنیم.

زاکانی با تأکید بر اینکه رقم ناشی از تخفیف ۱۰۰ درصدی برای دانشجویان و دانش آموزان در مهرماه و تخفیف ۳۰ درصدی برای دارندگان کیف پول شهروندی در این ماه در بخش مترو ۳۵ میلیارد تومان و در اتوبوسرانی ۱۵ میلیارد تومان است، گفت: در مجموع رقم این تخفیف ۵۰ میلیارد تومان برای یک ماه است.

در ادامه و در روند بررسی اصلاحیه لایحه ارائه بسته تشویقی حمل و نقل عمومی برای بازگشایی دانشگاه‌ها و مدارس در مهرماه ۱۴۰۲، حبیب کاشانی، عضو شورا با بیان اینکه این طرح، ارزشمند بوده و در سالهای گذشته نیز اجرا می‌شده، مخالفت خود را با دو فوریت لایحه اعلام کرده و گفت: امروز 28 شهریور است و این موضوع باید زودتر مورد بررسی قرار می‌گرفت. ما در سال‌های گذشته ستاد استتقبال از مهر را داشتیم که پیرو آن جلسات متعددی داشتیم که یکی از موارد بررسی این بود که بسنجیم که چه خدماتی می‌توانیم ارائه دهیم.

وی در ادامه با اشاره به اصل 75 قانون اساسی اظهار داشت: بر اساس این اصل طرح‌های قانونی و پیشنهادات و اصلاحاتی که نمایندگان در خصوص لوایح قانونی عنوان می‌کنند و به تقلیل درآمد عمومی یا افزایش هزینه‌های عمومی می‌انجامد، در صورتی قابل طرح در مجلس است که در آن طریق جبران کاهش درآمد یا تامین هزینه جدید نیز معلوم شده باشد. 

کاشانی تصریح کرد: با توجه به اینکه در روزهای پایانی شهریور ماه و آغاز مهرماه هستیم، بهتر بود شهردار تهران، میزان کاهش درآمد را در صورت اجراید این طرح در لایحه خود عنوان می‌کرد، لذا از شهردار تهران درخواست می‌شود سایر لوایح را در زمان مناسب‌تر ارائه دهد تا فرصت کافی برای تعمق و تفکر و بررسی بیشتر وجود داشته باشد. 

علیرضا نادعلی، سخنگوی شورا ضمن اعلام موافقت خود با دوفوریت لایحه بیان کرد: از شهردار تهران و همکارانش تشکر می‌کنیم که مساعی ویژه در خصوص قشر نوجوان و جوان در امور مختلف را همواره داشته‌اند؛‌ اینکه این موضوع در آغاز سال تحصیلی مورد توجه قرار گرفته است، بسیار خوب است. 

مهدی عباسی، رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورا نیز در ادامه با طرح این سئوال که آیا بررسی شده است که اجرای این طرح چه تقاضایی را ایجاد کرده و این تقاضا چه اثری بر کیفیت خدمات رسانی ظرفیت فعلی خواهد داشت، تصریح کرد: اگر اجرای این طرح اثر منفی بگذارد، هم تقاضای جدید مخدوش وهم تقاضای جدید دچار آسیب خواهد شد، یعنی عملا با اجرای آن به دلیل ظرفیت محدود دو مورد نارضایتی را برای شهروندان ایجاد کرده‌ایم. الزاماً رایگان کردن برابر با پاسخ مثبت گرفتن نیست. 

وی افزود: در ظاهر آثار روانی این طرح در جامعه مثبت است اما آیا آثار روانی آن را پس از اجرا در نحوه کیفیت و خدمات و تمایز بین گروه‌ها تجزیه و تحلیل کرده‌ایم؟ 

ناصر امانی در واکنش به دوفوریتی بودن لایحه بسته تشویقی حمل و نقل عمومی برای سال تحصیلی گفت: اولاً هفته قبل اعلام شد که شهرداری قرار است مهر‌ماه از دانش آموزان و دانشجویان بابت حمل و نقل هزینه‌ای نگیرد و قبل از این که مصوبه شورا درخواست شود؛ رسانه‌ها از قول شهرداری اعلام کردند که رایگان است. ثانیاً دو فوریت تعریف دارد و برابر آیین‌نامه داخلی شورا دو فوریت وقتی است که  یا در خطر باشد یا بخواهد از دست برود. الآن می‌خواهیم به قشر دانش آموز و دانشجو یک ماهه امتیازی بدهیم و چیزی از دست نمی‌رود و یک فوریت را تصویب می‌کنیم و ابعادش بررسی می‌شود که مثلاً چه تعداد است و احراز هویت دانش آموزان و دانشجویان در ورودی های مترو و اتوبوس به چه شکل است. اینها سئوالاتی است که  باید روشن شود و سپس برایش تصمیم گیری شود. به هر حال کاهش درآمد شهرداری است حتی یک ریال. بودجه مصوب کردیم. 

وی ادامه داد: از تصویب لایحه تعیین نرخ کرایه‌های حمل و نقل عمومی در شورا دو ماه نگذشته است و در همان جا یک تبصره در لایحه می‌آوردند که بنا داریم در مهر ماه یک تخفیف یک ماهه دهیم و تمام می‌شد و به طرح دو فوریت نیاز نداشت. با اصلش موافقیم و در مورد محتوایش پیشنهادهایی داریم ولی دو فوریتش را ضرورتی نمی‌بینیم که تصویب شود و یک فوریتش کنیم و همان طور که آقای زاکانی گفتند فرصت از دست نمی‌رود و این تخفیف را از چهار مهر تا چهار آبان بدهند. یا اینکه یک هفته کمیسیون‌ها وقت دارند که درباره این لایحه دو فوریتی نظر دهند تا در شورا تصویب شود و از همان تاریخ هم اجرا می‌شود. علت این که با دو فوریتش مخالفم توضیحاتی است که بیان کردم.

امانی در ادامه جلسه گفت: برای این که نظر شهردار هم تأمین شود پیشنهادم این است که همین امروز  مجوز دهیم روز اول سال تحصیلی نمادین رایگان انجام شود اما ادامه‌اش یک فوریتی شود؛ چون دو بحث است که یکی کیف پول است و دیگری دانش آموزان و دانشجویان است. آقای شهردار می‌گوید پنج ماه زحمت کشیدند و وقت گذاشتند، حداقل به شورا هم یک وقت پنج روزه بدهند که بررسی شود. پیشنهادم این است روز اول که مهم است و شیرینی‌اش همان روز اول است که مجوز دهیم که شهرداری رایگان کند و برای ادامه‌اش در یک ماه یک فوریت و کیف پول هم در همان یک فوریت بررسی شود.

وی ادامه داد: ما با اصلش موافقیم و مخالف نیستیم. نباید اجازه دهیم ساز و کارهای قانونی و روال عادی شورا توسط شهرداری با یک اقدام ناگهانی و غافلگیرکننده به هم بریزد. دو هفته پیش یک لایحه دو فوریتی در مورد واگذاری یک ملک داشتیم و ناگهانی به شورا آمد بدون این که قبلش خبردار شویم و همه تحت احساسات و عواطف هم به دو فوریتش و هم به متنش رأی دادیم و هیئت تطبیق رد کرد. امروز هم این اتفاق می‌افتد. ما شورای شهریم و قواعدی داریم. دو فوریت تعریفی دارد. اگر کسی با تعریف من مخالف است مرا قانع کند. اگر یک فوریتش را تایید کنیم پیام از طرف شورا و شهرداری مخابره می شود که شهرداری و شورا می خواهند به مناسبت یک ماه آغاز سال تحصیلی تشویق کنند همه کسانی که به دنبال کسب علم و دانشند؛ چه اجرایش از اول مهر باشد و چه از پنجم مهر رایگان تردد کنند. البته ابتکار متعلق شهرداری است. اما من می‌گویم اجازه دهیم ساز و کارها فقط در موارد خاص و نادر به هم بریزد. معمول این است که لوایح عادی یا نهایتا یک فوریتی بیاید و دو فوریت فقط در مواردی باشد که می‌خواهیم حقی را از کسی سلب کنیم. ما نمی‌خواهیم حقی از کسی سلب کنیم و می‌خواهیم یک امتیاز بدهیم و امروز اصل این امتیاز دادن را تصویب می‌کنیم، ولی می گوییم با پنج روز تاخیر.

در نهایت دو فوریت این لایحه با اکثریت آرای موافق اعضا به تصویب رسید.