نشست تبیین طرح‌های مدیریت آسیب‌های اجتماعی کلان‌شهر تهران، عصر امروز - چهارشنبه ۲۹ آذر ۱۴۰۲- با حضور مدیران شهری و مسئولان دستگاه‌های مرتبط در فرهنگسرای بهمن در منطقه ۱۶ برگزار شد.

علیرضا زاکانی شهردار تهران و دستیار ویژه رئیس جمهور در موضوع آسیب‌های اجتماعی در ابتدای این نشست، با بیان اینکه امروز کنار هم گرد آمدیم تا یک راه جدیدی را برای برون‌رفت از مشکلات فعلی کلان‌شهر تهران پیدا کنیم، افزود: موضوع آسیب‌های اجتماعی به عنوان بزرگترین رهزن سرمایه‌های اجتماعی هر کشور همیشه مورد توجه اهل خِرد بوده است. اهل فکر اهتمام خودشان را در مواجهه درست با آن آسیب‌ها قرار دادند.

شهردار تهران بیان داشت: اما آسیب‌های اجتماعی برای کشور ما معنای ویژه‌ای پیدا می‌کند؛ چرا که در پشت‌پرده این آسیب‌ها، یک اراده مستقیماً برای مواجهه با اساس انقلاب و ملت ایران در ترویج این آسیب‌ها وجود دارد. لذا بحث یک موضوع طبیعی آسیب‌زننده نیست؛ بلکه یک اراده جدی برای توسعه این آسیب ها  در کنار آن وجود دارد.

زاکانی ادامه داد: آمارها نشان می‌داد که بحث کنترل آسیب‌های اجتماعی به سمت و سوی درستی پیش نرفته است. در دهه ۸۰ کمتر از ۱۰ هزار معتاد متجاهر در تهران وجود داشت و امروز بالغ بر بیست و چند هزار معتاد متجاهر در تهران داریم که با این شرایط روح و کالبد شهر دچار آلودگی و مشکلات متعددی می‌شود.

وی عنوان کرد: این موضوع البته به معنای این نیست که دستگاه‌ها در این زمینه به اندازه کافی کار نمی‌کنند. بلکه نشان می‌دهد همه ظرفیت‌ها به هم گره نخورده است. ما به یک برنامه منسجم برای رفتن به سمت تطهیر شهر از این پلشتی‌ها نیاز داریم. اگر نه نهادهایی مانند فراجا، دستگاه قضایی، سپاه، بسیج و گروه‌های جهادی، دانشگاه‌های علوم پزشکی، بهزیستی، هلال احمر و کمیته امداد و همه نهادهای مرتبط در تلاش هستند تا مسیر را برای پیگیری امور هموار کنند.

شهردار تهران با یادآوری گسترش تأسف‌بار آسیب‌های اجتماعی در سطح شهر، اظهار داشت: اما روز به روز وضع آسیب‌ها در شهر نامناسب‌تر می‌شود و شرایط حادتر می‌شود. حتما می‌باید با دقت، همت و تلاش عقب‌افتادگی‌ها را جبران کرد. با کوشش مضاعف می‌توان ورق را برگرداند.

زاکانی ادامه داد: از دو سال پیش تا امروز تجربه جدیدی در زمینه آسیب های اجتماعی شروع و قرارگاه آسیب های اجتماعی تشکیل شد و همه دستگاه‌ها در کنار هم قرار گرفتند. این تجربه دستاوردهایی داشت؛ می‌توان گفت این اقدام موجبات هم‌افزایی همه دستگاه‌های درگیر برای مدیریت موضوع آسیب را فراهم کرد.

شهردار تهران گفت: قرارگاه آسیب‌های اجتماعی نقش مهمی ایفا کرد. البته این قرارگاه منشأ قانونی جز اهتمام و اعتماد دستگاه‌ها به یکدیگر نداشت. وقتی به ماحصل این کار دقت کردیم و در صحنه واقعی نگاه کردیم دیدیم باز با شرایط مطلوب فاصله داریم و روز به روز دیو سیاه آسیب‌های اجتماعی رخ نمایی می‌کند و آسیب خود را می‌زند. درست است که ریشه بسیاری از اینها استضعاف اقتصادی و اجتماعی و عدم انسجام اجتماعی است، اما در کنار آن تلاش می‌شود که عاصمه نظام اسلامی را زمین‌گیر کنند.

وی تصریح کرد: این مسائل باعث شد که موضوع در دولت مطرح شود؛ این بحث به وجود آمد که میدان مدیریت آسیب های اجتماعی دارای گسیختگی است و باید مجموعه های مختلف آثارشان به هم پیوسته و در کنار هم دیده شود. این جمع با در کنار هم قرار گرفتن، یک ضریب نمایی به خود خواهد گرفت. به همین دلیل رئیس جمهور عنایت و اعتماد کردند و در مرداد مصوب کردند که بر اساس اصل ۱۲۷ این وظیفه به بنده برای ایجاد زمینه کار مشترک و ایجاد هماهنگی بین دستگاه‌ها واگذار شود. تا این مسیر را در راه رسیدن به اهداف متعالی نظام طی و نظام را از پلشتی‌ها دور نگه داریم. حدود ۴ ماه از این حکم می‌گذرد و امیدوار هستم دست به دست هم دهیم و آن چیزی که به زعم خیلی‌ها نشدنی است را شدنی کنیم. البته کار بسیار سخت است.

زاکانی یادآور شد: برای این منظور دست به دست هم می‌دهیم تا این اراده منجر به یک اقدام مبتنی بر برنامه شود و اثر مشخصی را داشته باشد. اولین مقصود ما این بود که دستگاه‌ها در سطوح عالی با هم هماهنگی داشته باشند. بالطبع این هماهنگی منجر به هم افزایی و افزایش ظرفیت خواهد شد. خواسته اساسی این بود که چهره شهر از این وضعیت پاک شود. یک کودک کار در خیابان هم خودش منشا آسیب و آزرده خاطر کردن روح جامعه است و هم خودش آسیب می‌بیند. کودکی که توسط شبکه‌های افیونی استثمار می شود، هم خودش آسیب می‌بیند و هم چهره کشور را خراب می‌کند. بنابراین تقویت اقتصاد خانوار و فرهنگ خانواده و جامعه مقدمه مصونیت بخشی و پیش‌گیری است.

شهردار تهران با اشاره به اینکه اصل ۱۲۷ ظرفیتی را ایجاد می‌کند که فرد معرفی‌شده توسط رئیس جمهور، تصمیماتش تصمیم رئیس جمهور و هیات دولت و الزام‌آور است، گفت: این الزام برای ۵ محور اعتیاد به خصوص معتادان متجاهر، کودکان کار، تکدی‌گری، فساد اخلاقی و حاشیه‌نشینی مطرح شد. لذا این موارد خاص را دولت مصوب کرد که به دستان شما و دوستان ما در جای جای این شهر پرونده این ۵ آسیب به سمت بسته شدن برود.

وی با اشاره به تشکیل مرکز رصد و دبیرخانه قرارگاه مدیریت آسیب‌های اجتماعی، بیان داشت: یک وجه مشترک اقدامات صورت‌گرفته تقویت اقتصاد خانوار بود که بنا شد اقدامی انجام شود و یک مرکز رصدی و دبیرخانه آن شکل گرفت. مجموعه هیات اندیشه‌ورز در تخصص‌های مختلف دنبال شد. شورای سیاست‌گذاری و یک قرارگاه عملیاتی تشکیل شد و یک نقشه راه مقدماتی از آن در آمد.

شهردار تهران تصریح کرد: بر اساس ظرفیت‌هایی که در کلانشهر تهران فراهم شده نیازمند اقدامات دیگری هستیم. باید مطالعات را معطوف به داشته‌هایمان کنیم که برنامه‌های میان مدت و بلند مدت از آن استخراج شود. در کوتاه مدت نیز باید اقداماتی داشته باشیم که مبتنی بر تجربه دو ساله تا امروز باشد. در واقع باید تا انتهای امسال چهره شهر از منظر آسیب‌های اجتماعی تعدیل شود.

زاکانی عنوان کرد: موضوع بعدی که باید تا انتهای سال در دستور کار قرار گیرد، موضوع کودکان خیابانی است. از دی ماه حرکتی در این زمینه شروع می‌شود. تکدی‌گری موضوع دیگری است که هم باید با کسانی به صورت حرفه‌ای تکدی‌گری می‌کنند، بپردازیم و هم صف کسانی که به خاطر ضعف اقتصادی مشغول تکدی‌گری هستند را از تکدی‌گران حرفه‌ای جدا کرد.

وی در خاتمه ابراز امیدواری کرد بویژه در حوزه سه آسیب اجتماعی کودکان کار، معتادان متجاهر و تکدی‌گری در شهر تا انتهای سال با هم‌افزایی دیگر دستگاه‌ها اتفاقات بسیار مناسبی رخ دهد.

 سردار نجات، جانشین فرمانده قرارگاه ثارالله در این  نشست  گفت: آسیب های اجتماعی چندین مولفه مهم دارد که رهبر انقلاب دستور دادند که ۵ محور در اولویت و در دستور کار قرار گیرد؛ حاشیه نشینی، اعتیاد، ابتذال اخلاقی، طلاق و مناطقی که چند آسیب اجتماعی در آن متمرکز شده است مانند محلات هرندی، شوش و مولوی.

سردار نجات با بیان اینکه وقتی آسیب های اجتماعی روند صعودی پیدا کند تبدیل به یک تهدید برای امنیت ملی می شود، ادامه داد: اگر همین محورها را در تهران با همت خودمان رفع مشکل کنیم می توانیم الگویی برای سایر شهرها در کشور باشیم. برای فائق آمدن بر آسیب های اجتماعی داشتن برنامه و سیاست مصوب نکته مهمی است.

وی افزود: مسئول و متولی مشخص نکته دیگری است که تا قبل از حکم رئیس جمهور این مسائل متولی مشخص نداشت، بنابراین باید از فرصت مشخص شدن مسائل و دستگاه متولی استفاده کرده و کمک کنیم که شهردار تهران در رسیدن به اهداف خود موفق باشد.

جانشین فرمانده قرارگاه ثارالله اضافه کرد: محور بعدی داشتن سیاست اجرایی، برنامه تقسیم کار و هماهنگی است. مثلا در بحث بافت فرسوده شهرداری بهتر از سایر نهادها می تواند نوسازی این بافت را انجام و مشکلات این بافت ها را حل کند. بنابراین باید اقدامات دستگاه ها مکمل یکدیگر باشد تا کارها به نتیجه برسد.