امارات متحده عربی در سال‌های اخیر ثروت نفتی عظیم خود را به حوزه خدمات مالی اختصاص داده است، اما اخیر یک تغییر به چشم می‌خورد؛ تغییری که نشان می‌دهد دلارهای نفتی به صنعت هوش مصنوعی سرازیر شده‌اند.

به گزارش اکوایران، ثروت عظیم به ابوظبی اجازه داده است نفوذ بی‌سابقه‌ای در حوزه امور مالی جهانی، انرژی و هوش مصنوعی پیدا کند. سه صندوق ثروت ملی امارات یعنی سازمان سرمایه‌گذاری ابوظبی، شرکت سرمایه‌گذاری مبادله و شرکت هلدینگ توسعه ابوظبی در سال‌های اخیر سهم خود از ثروت امارات را به قراردادهایی اختصاص داده‌اند تا اقتصاد این کشور از نفت دور شود. در واقع این شرکت‌ها بیش از 2 تریلیون دلار دارایی را مدیریت می‌کنند که بزرگ‌تر از مجموع اقتصادهای هلند و سوئیس است.

از ثروت نفتی به غول سرمایه‌گذاری

به نوشته بلومبرگ، امارات متحده عربی از ثروت خود برای تبدیل شدن به غول سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مالی، انرژی و هوش مصنوعی بهره برده است. به همین دلیل است که امثال لری فینک، مدیرعامل شرکت بلک‌راک، یا بروس فلت، مدیرعامل شرکت مدیریت دارایی بروکفیلد، سفرهای متعددی به این کشور حوزه خلیج فارس انجام می‌دهند. در روزهای آتی، نام‌های بزرگ وال‌استریت بار دیگر وارد ابوظبی می‌شوند تا در کنفرانس سالانه «هفته مالی ابوظبی» شرکت کنند و به بهره‌برداری از فرصت‌های سرمایه‌گذاری عظیم این شهر بپردازند.

بیشتر بخوانید
پشت‌پرده قمار تریلیون دلاری خلیج فارس در هوش مصنوعی

کشورهای حوزه خلیج فارس همزمان با کاهش قیمت جهانی نفت، سرمایه ‌گذاری‌های بزرگی را برای تبدیل شدن به قطب هوش مصنوعی در منطقه انجام می‌دهند.

ابوظبی نه تنها میزبان سه صندوق‌ ثروت ملی است، بلکه نهادهای جدید در سال‌های اخیر در این شهر فعالیت خود را آغاز کرده‌اند و به ریخت‌وپاش میلیارد دلاری در حوزه‌های خاص اقدام می‌کنند. ام‌جی‌ایکس (MGX)، سرمایه‌گذار هوش مصنوعی که 100 میلیارد دلار دارایی را هدف قرار داده است؛ ایکس‌آرجی (XRG)، شرکت انرژی 151 میلیارد دلاری؛ و لونیت (Lunate) که تنها در عرض دو سال به بزرگ‌ترین مدیر سرمایه‌گذاری جایگزین در منطقه تبدیل شده است.

صعود امارات در عرصه جهانی بسیار سریع بود؛ این کشور به عنوان یک منطقه کوچک ماهی‌گیری و صید مروارید شناخته می‌شد تا زمانی که در اواسط قرن بیستم میلادی نفت کشف شد. اکنون ابوظبی نزدیک به 6 درصد از ذخایر نفت خام جهان را در اختیار دارد و شرکت‌های انرژی دولتی آن سالانه میلیاردها دلار سود به دست می‌آورند. عمده این سرمایه اکنون به تلاش‌های این شهر در جهت متنوع‌سازی اقتصادی و دوری از نفت اختصاص می‌یابد. در حالی‌که غیرمعمول است شهرها حتی دارای یک صندوق ثروت ملی باشند، پایتخت امارات اکنون دارای سه صندوق ثروت ملی است.

فعال‌ترین صندوق ثروت ملی جهان

شرکت 330 میلیارد دلاری سرمایه‌گذاری ابوظبی با اختلاف فعال‌ترین است. این شرکت در طول پنج سال گذشته بیش از 300 قرارداد را نهایی کرده و با اختصاص ده‌ها میلیارد دلار در سال 2024 در حوزه‌های اعتبار خصوصی و هوش مصنوعی، به فعال‌ترین صندوق ثروت ملی جهان تبدیل شد.

مبادله علاوه بر دسترسی به خزانه خود، دارای چندین زیرمجموعه و شرکت است که می‌تواند با اتکا به آ‌ن‌ها، ثروت خود را به کار بگیرد. برای مثال، شورای سرمایه‌گذاری ابوظبی - یک واحد مستقل از شرکت مبادله (ADIC) - در حوزه‌هایی مانند دارایی‌های خصوصی و ارزهای دیجیتال فعالیت بیشتری داشته است. ADIC اخیرا حجم دارایی‌های خود در یک صندوق قابل معامله در بورس بیت‌کوین را به بیش از سه برابر افزایش داده است.

ezgif.com-webp-to-jpg-converter - 2025-12-09T131749.745

شرکت‌های سرمایه‌گذاری ابوظبی به برخی از پرکارترین سرمایه‌گذاران جهان تبدیل شده‌اند. عکاس: ویدیا چاندراموهان/بلومبرگ

در حالی‌که مبادله به عنوان یک غول معامله‌گر بین‌المللی شناخته می‌شود، شرکت هلدینگ توسعه ابوظبی (ADQ) بیشتر به سوی خانه مایل است چراکه بیش از یک‌سوم از حدود 280 قرارداد آن در پنج سال گذشته به شرکت‌های مستقر در امارات اختصاص داشته است. در حالیکه ADQ کوچک‌ترین صندوق ثروت ملی ابوظبی به حساب می‌آید اما دارای سریع‌تر رشد است، به طوریکه توانسته است دارایی‌های خود در طول چهار سال اخیر را به بیش از دو برابر افزایش دهد.

غول سرمایه‌گذاری ابوظبی

پس از این دو، سازمان سرمایه‌گذاری ابوظبی وجود دارد که طبق تخمین‌ها دارای 1 تریلیون دلار دارایی است. این صندوق که در سال 1976 تشکیل شد، نخستین صندوق ثروت ملی ابوظبی به حساب می‌آید که برای زندگی پس از نفت به وجود آمد. پس از نیم قرن، این صندوق عمدتا به عنوان حامی بسیاری از شرکت‌های سهام خصوصی شناخته می‌شود، در حالی‌که به عنوان یک معامله‌گر حیاتی در خارج از کشور شناخته می‌شود. برای مثال، سازمان سرمایه‌گذاری ابوظبی در سال‌های اخیر میلیاردها دلار را به هند اختصاص داده است؛ کشوری که امارات به دنبال تعمیق روابط تجاری خود با آن است.

ezgif.com-webp-to-jpg-converter - 2025-12-09T131814.924

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، به همراه شیخ طحنون بن زاید آل نهیان که ریاست بسیاری از نهادهای سرمایه‌گذاری ابوظبی را بر عهده دارد، طی دیداری در ماه مارس در کاخ سفید. عکاس: دفتر رسانه‌ای ابوظبی

شیخ طحنون بن زاید آل نهیان فردی است که در پشت بسیاری از ابزارهای سرمایه‌گذاری ابوظبی قرار دارد. او یکی از معاونان رئیس امارات، برادر رئیس امارات و فرزند بنیان‌گذار این کشور است. شیخ طحنون رئیس سازمان سرمایه‌گذاری ابوظبی و شرکت هلدینگ توسعه ابوظبی است. این مقام ارشد امارات بر حدود سه چهارم از صندوق‌های ثروت ملی امارات به همراه مهم‌ترین شرکت سرمایه‌گذاری خصوصی امارات، بزرگ‌ترین بانک این کشور و بزرگ‌ترین شرکت‌ لیست‌شده در بورس آن نظارت دارد.

تغییر بزرگ به سوی هوش مصنوعی

شرکت‌های سرمایه‌گذاری حاضر در ابوظبی مدت‌هاست که بیشتر از هر صنعت دیگری پول خود را در شرکت‌های مدیریت دارایی، صندوق‌های اعتباری، شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر و خدمات مالی و بیمه سرمایه‌گذاری کرده‌اند. با این حال، تمرکز سرمایه‌گذاری در سال‌های اخیر تغییر پیدا کرده است. به نظر می‌رسد در سال جاری میلادی و برای نخستین‌بار در تاریخ امارات، سرمایه‌گذاری در حوزه هوش مصنوعی از سرمایه‌گذاری صندوق‌های ثروت ملی در بخش خدمات مالی پیشی بگیرد. خاورمیانه به یک بازیگر کلیدی در صنعت پرهزینه هوش مصنوعی تبدیل شده است؛ صنعتی که در آن ایجاد مراکز داده برای تراشه‌های هوش مصنوعی می‌تواند میلیاردها دلار هزینه داشته باشد.

بیشتر بخوانید
پشت پرده توافق بزرگ آمریکا با عربستان و امارات در حوزه هوش مصنوعی

اکوایران: طبق توافقی که در جریان سفر ترامپ به منطقه خلیج فارس اعلام شد، شرکت Humain قرار است طی پنج سال آینده «چند صد هزار» عدد از پیشرفته‌ترین پردازنده‌های انویدیا را دریافت کند. غول‌های فناوری آمریکا می‌گویند که ایالات متحده با محدود کردن دسترسی به محصولات شرکت‌های فناوری آمریکایی، به رقبای آن‌ها مانند هوآوی اجازه داده است تا برای ارائه جایگزین‌های محدود اما در حال بهبود خود وارد عمل شوند.

شرکت مبادله پس از همکاری سال گذشته با G42، شرکت اصلی هوش مصنوعی امارات، برای حمایت از MGX، معاملات بزرگ‌تر و معتددی را در این بخش انجام داده است. این شرکت جدید مجموعه‌ای از معاملات خبرساز را نهایی کرده و اخیرا با شرکت موسوم به «شرکای زیرساخت جهانی» متعلق به بلک‌راک برای خرید مراکز داده Aligned در یک معامله عظیم 40 میلیارد دلاری همکاری کرده است.

سازمان سرمایه‌گذاری ابوظبی نیز در این بخش فعال است، در حالی‌که ADQ در حال سرمایه‌گذاری در تعدادی از مواد معدنی حیاتی مورد نیاز برای پیشبرد این فناوری است. XRG، بازوی سرمایه‌گذاری بین‌المللی شرکت ملی نفت ابوظبی، سرمایه‌گذاری در سیستم‌های انرژی زیربنایی را که مراکز داده را تغذیه می‌کنند، هدف قرار داده است.

شبکه مالی پیچیده امارات

برای برخی افراد، یادگیری نحوه حرکت در شبکه پیچیده مالی امارات، دستاوردهای مالی بزرگی به همراه داشته و «بروان هاوارد» یکی از نمونه‌هاست؛ این صندوق پوشش ریسک جهانی سال‌های زیادی را به گسترش حضور خود در امارات اختصاص داده و اکنون حدود 10 میلیارد دلار را در سطح محلی مدیریت می‌کند؛ رقمی بیشتر از میزان دارایی تحت مدیریت آن در لندن یا نیویورک. این شرکت در ماه آگوست اعلام کرد که یک تعهد 2 میلیارد دلاری از شرکت لونیت برای یک پلتفرم سرمایه‌گذاری جدید دریافت کرده است. لونیت، ADQ و چیمرا اینوستمنتز را که هر دو در نهایت تحت نظارت شیخ طحنون هستند، در میان شرکای اصلی خود دارد.

ezgif.com-webp-to-jpg-converter - 2025-12-09T131843.597

ساختمان مرکزی مبادله در شهر ابوظبی. عکاس: کریستوفر پایک/بلومبرگ

در میان صندوق‌های موجود، مبادله را نباید با شرکت تابعه مدیریت دارایی‌های جایگزین آن، یعنی مبادله کپیتال، اشتباه گرفت؛ شرکتی که به مدیریت سرمایه برای سرمایه‌گذاران شخص ثالث از طریق صندوق‌های تخصصی اقدام می‌کند؛ امری کم‌سابقه برای یک نهاد وابسته به صندوق ثروت حاکمیتی. در سال‌های اخیر، مبادله کپیتال یک حرکت تهاجمی در زمینه معامله‌گری در آمریکای شمالی را آغاز کرده و معاملات بزرگ و پیچیده‌ای اجرا کرده است؛ ازجمله خروج شرکت CI Financial Corp. از بورس و خرید گروه سرمایه‌گذاری Fortress.

در ADQ، شرکت Pure Health حضور دارد که نباید با Mubadala Health اشتباه گرفته شود. این دو نیز جدا از M42 هستند؛ نهادی که یک سرمایه‌گذاری مشترک میان G42 Healthcare و Mubadala Health به‌شمار می‌رود. مقامات نیز خطر آن را پذیرفته‌اند که شرکت‌های مختلف ممکن است در نهایت برای دارایی‌های مشابه با یکدیگر رقابت کنند. برای کاهش سردرگمی، یک نهاد سطح‌ بالا در امارات، پیشنهادهای سرمایه‌گذاری را بررسی و نظارت می‌کند.

جذابیت چشمگیر امارات

با این حال، شرکت‌های مالی حاضرند در این شبکه پیچیده حرکت کنند، زیرا تقریبا هیچ سرمایه‌گذار دیگری در جهان وجود ندارد که حجم نقدینگی نهادهای ابوظبی را داشته باشد. آمین بوچنتوف، مدیر ارشد سرمایه‌گذاری شرکت Atlas Mena Capital ــ یک دفتر خانوادگی مستقر در ابوظبی ــ می‌گوید: «در ابوظبی، مانند سایر نقاط منطقه، هیچ کتاب راهنما یا نقشه‌ای وجود ندارد که به شما بگوید کجا بروید؛ چنین موضوعی را نمی‌توان در اینترنت پیدا کرد. این اکوسیستم بر پایه شبکه‌ای عمیق از روابط نزدیک و مبتنی بر اعتماد بنا شده است و در قلب این روابط، اعتماد قرار دارد که نمی‌توان آن را خرید؛ عنصری که تنها در طول سال‌ها و گاهی دهه‌ها به‌دست می‌آید.»

0