رشد تولید پس از 24 ماه منفی شد؛ آژیر قرمز در سمت عرضه

به گزارش اکوایران بیش از 280 شرکت بورسی که بیش از نیمی از تولید کشور را در اختیار دارند، هر ماه گزارش تولید خود را منتشر می کنند. با توجه به اینکه آمار های مربوط به رشد اقتصادی به طور فصلی وبا تاخیر منتشر می شود، بررسی این گزارشات شرکت های بورسی می تواند تصویر مناسبی را از وضعیت تولید اقتصاد ایران به تصویر کشد. بر اساس همین گزارشات رشد تولید صنعتی کشور پس از دو سال در نخستین ماه از سال 1401 منفی به ثبت رسیده است. همچنین آمار های مربوط به موجودی انبار ها بیانگر این است که در ماه های اخیر به خصوص در فروردین 1401 زنگ خطری برای وضعیت سمت عرضه اقتصاد ایران به صدا درآمده است که در ادامه گزارش به این موضوع پرداخته شده است.

رکورد رشد منفی در 24 ماه گذشته

از زمان شیوع کرونا و شوک به اقتصاد ایران و منفی شدن رشد تولید صنعتی در ماه های ابتدایی سال 99، در 24 ماه پس از آن هیچگاه رشد تولید صنعتی منفی به ثبت نرسیده است و در بدترین حالت نیز در مرداد ماه 1400 رشد صفر تجربه کرده است. اما به یکباره در فروردین ماه امسال رشد منفی 6.5 درصدی برآورد شده است تا یکی از بدترین ماه های اقتصاد ایران از منظر تولید در سال های اخیر رقم بخورد. این رشد منفی در حالی است که در فروردین ماه سال گذشته رشد این شاخص به نزدیکی 20 درصد بوده است.

در میان صنایع منتخب صنعتی بدترین وضعیت رشد به خودرو و قطعات با منفی 26.6 درصد تعلق دارد. در جایگاه بعدی از حیث رشد منفی نیز صنایع غذایی با رشد منفی 26 درصد قرار دارد. همچنین صنایع محصولات فلزی، محصولات کاغذی و دستگاه های برقی نیز رشد های بسیار نا مناسبی را در اولین ماه از بهار 1401 تجربه کرده اند.

موجودی انبار؛ دما سنجی برای وضعیت عرضه و تقاضا

بررسی و تحلیل وضعیت موجودی انبار ها یکی از مهم ترین ابزار ها برای فهم شرایط اقتصادی است. هرگاه که رشد فروش از رشد تولید بیشتر باشد به معنی کاهش در موجودی انبار های و هرگاه رشد تولید بیش از رشد فروش باشد، با افزایش در موجودی انبار ها مواجه خواهیم بود. چنانچه برای چند ماه با افزایش در موجودی انبار ها مواجه باشیم به معنی رکورد سمت تقاضا و بیانگر این است که سمت تقاصا اقتصاد با اختلال مواجه است. در مقابل اگر موجودی انبا ها منفی باشد به معنای فعال بودن سمت تقاضا است. لازم به ذکر است که تغییرات موجودی انبار از حیث ارادی بودن یا ناخواسته بودن می توان تحلیل های کاملا متفاوتی داشته باشد.

آژیر قرمز برای سمت عرضه اقتصاد ایران به صدا درآمده؟

بر اساس داده های منتشر شده، رشد موجودی انبار ها در فروردین ماه جاری پس از 22 ماه، منفی 4 درصد به ثبت رسیده است. به بیان دیگر در نخستین ماه سال 1401 با وجود رشد منفی تولید، رشد موجودی انبار ها هم منفی بوده است. از منظر اقتصاد کلان همزمانی رشد منفی تولید و موجودی انبار ها با هم به معنی این است که شوک وارد شده به اقتصاد از سمت عرضه بوده و اختلال به وجود آمده را باید در عرضه جست و جو کرد.

از همین بابت می توان گفت چنانچه وضعیت رخ داده در فروردین ماه در ماه های آتی نیز تکرار شود، بیانگر ایجاد اختلال شدید در تولید و عرضه اقتصاد ایران خواهد بود. از همین بابت بایستی به زنگ خطر به صدا درآمده توجه کرده و مانع بروز اختلالات شدید تر شد. هرچند که بررسی آمار ها در ماه های گذشته نشان می دهد که وضعیت سمت تقاضا نیز در اقتصاد ایران حال چندان مناسبی نداشته و علاوه بر تولید سمت تقاصا نیز با اختلالات متعددی مواجه است.