اثر گذاری نفت‌وگاز بر نوسان رشد صنعت در دهه گذشته

به گزارش اکوایران رشد اقتصادی گروه صنعت در 15 سال گذشته بسیار پر نوسان بوده است به طوری که بالاترین نرخ رشد و پایین ترین رشد این گروه در این سال حدود 55 درصد با هم فاصله دارد. رشد این گروه در سال 86 حدود 6.9 درصد بوده است، البته در سال های پایانی دهه 80 شاهد افت نرخ رشد این بخش بوده ایم. اما اوج سقوط گروه صنعت با شروع دور نخست تحریم های آمریکا در زمان اوباما بوده است، به گونه ای که رشد این گروه در سال 90 به منفی 7 درصد و افزایش فشار تحریم ها به منفی 19 درصد رسید، این پایین ترین نرخ رشد گروه صنعت در 15 سال گذشته است. در ادامه این روند در سال های ابتدایی دهه 90 تا سال 94 شاهد نرخ رشد های جالبی در گروه صنعت نبودیم.

همانگونه که گفته شد رشد اقتصادی گروه صنعت در سالیان گذشته بسیار پر نوسان بوده است. به عقیده برخی نوسان نرخ رشد در این گروه بیشتر به دلیل وجود بخش نفت و گاز است، چراکه بخش نفت به دلیل اینکه به شدت از شرایط بین المللی و صادراتی اثر پذیر است پر نوسان بوده و با توجه به سهم بالایی که در گروه صنعت دارد، باعث نوسان رشد کل گروه نیز می شود.

اما بررسی ها نشان می دهد نوسان رشد اقتصادی گروه صنعت تنها از جانب بخش نفت و گاز نیست و رشد در سایر بخش ها از جمله خود صنعت بسیار پر نوسان بوده است. حتی می توان به سال هایی اشاره کرد که رشد بخش نفت مثبت بوده و رشد بخش صنعت منفی به ثبت رسیده است، به عنوان مثال در سال 90 رشد بخش نفت و گاز مثبت 4 درصد و رشد بخش صنعت منفی 27 درصد به ثبت رسید که در نهایت باعث شده رشد کل گروه صنعت منفی 7 درصد برآورد شود. اما به طور کلی آمار های رشد این پانزده سال نشان می دهد که نرخ رشد در این بخش ها باهم همسو بوده است. البته این نکته لازم به ذکر است که نوسان بخش نفت و گاز به نسبت بیشتر از بخش صنعت بوده است اما اینگونه نیست که بگوییم نوسان این گروه صرفا به دلیل نفت بوده است.

همچنین امکان دارد برخی اذعان کنند کاهش شدید حجم صنعت دهه 90 به دلیل کاهش در فروش نفت بوده است. اما آمار ها چنین نشان می دهند که خود بخش صنعت نیز در دهه گذشته به شدت کاهش یافته است. به طوری که ارزش افزوده بخش صنعت(نه کل گروه صنعت) از 134 هزار میلیارد تومان در سال 89 به حدود 97 هزار میلیارد تومان در سال 1400 رسیده است که حتی نسبت به کل کاهش بیشتری را تجربه کرده است.

رشد بخش نفت در سالیان گذشته بسیار پر نوسان بوده است، بررسی ها نشان می دهد نوسان رشد بسیار با شرایط بین المللی و وضعیت ایران در جامعه جهانی همخوانی دارد. به گونه ای که در شرایط تحریم و بدون تحریم تولید این بخش بسیار متفاوت بوده است. به عنوان مثال فاصله بیشترین و کمترین میزان تولید نفت و گاز در 15 سال گذشته حدود 2 برابر است، به بیان ساده تر در سال 98 (سال تحریم)حجم این بخش نصف حجم سال 86 (بدون تحریم) به ثبت رسیده است. از همین رو می توان اظهار داشت که ارزش افزوده و رشد این بخش کاملا تابع صادرات نفت و گاز است.