به گزارش اکوایران، ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس در تهران توسط اسرائیل، شکاف بزرگی در این سازمان آفریده و گمانه‌زنی‌های زیادی در مورد جانشین احتمالی او ایجاد کرده است.

به نوشته العربیه جدید، هنیه نزدیک به دو دهه رهبر حماس بود و با پیروزی حماس در انتخابات سال ۲۰۰۶، نخست‌وزیر تشکیلات خودگردان فلسطین شد و پس از درگیری بین حماس و فتح در سال ۲۰۰ که با تسلط حماس بر این منطقه به پایان رسید، دولت غزه را رهبری کرد.

در سال ۲۰۱۷، هنیه پس از استعفای خالد مشعل به قطر رفت تا رئیس دفتر سیاسی حماس شود و یحیی سنوار به عنوان رهبر این سازمان در غزه جانشین او شد. هنیه فردی میانه‌رو در حماس به شمار می‌رفت و راه‌حل دو کشوری برای مناقشه اسرائیل و فلسطین را قبول داشت.

او نقش مهمی در مذاکرات برای آتش‌بس با اسرائیل ایفا کرد و طبق گزارش‌ها، حاضر بود همه اسرای اسرائیلی در دست حماس را آزاد کند تا به بمباران بی‌وقفه در غزه پایان دهد.

نام‌های متعددی به عنوان جانشینان احتمالی مورد بحث قرار گرفته که برجسته‌ترین آن‌ها خالد مشعل است که پیش از سال ۲۰۱۷، رهبر کلی گروه بود.

خالد مشعل

خالد مشعل ۶۸ساله، در سال ۱۹۹۶ رهبر سیاسی حماس شد. یک سال بعد، مأموران اسرائیلی سعی کردند او را در اردن مسموم کردند، اما توسط مقامات اردن دستگیر شدند و اسرائیل مجبور شد برای آزادی ماموران موساد، پادزهر را تهیه کند.

از زمان تاسیس حماس در جریان اولین انتفاضه فلسطینیان علیه اشغال کرانه باختری و غزه در سال ۱۹۸۷، اسرائیل چند تن از رهبران و عوامل حماس را ترور و یا به قتل رسانده است. این افراد شامل شیخ احمد یاسین، مؤسس این گروه و عبدالعزیز الرنتیسی، جانشین او می‌شود که هر دو در سال ۲۰۰۴ و در فاصله یک ماه پس از ترور شدند.

مشعل سپس گروه را از تبعید در سوریه رهبری کرد، اما پس از آغاز جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱، او از حمایت از دولت اسد خودداری کرد و با ترک این کشور، به قطر رفت.

این امر همچنین روابط او با ایران، یکی از حامیان اصلی دمشق را تیره کرد و این مسئله به موضوعی جدی در داخل حماس تبدیل شد که حمایت ایران را حیاتی می‌دانست. مشعل نهایتاً توسط رهبرانی که مایل به همکاری با ایران و عادی‌سازی روابط با سوریه هستند، به حاشیه رانده شد.

اگر مشعل دوباره رهبری حماس را بر عهده بگیرد، باید دوباره روابط با ایران و همچنین مذاکرات پیچیده برای پایان‌دادن به جنگ غزه را دنبال کند.

خلیل الحیه

یکی دیگر از گزینه‌های احتمالی برای رهبری حماس خلیل الحیه است. الحیه سمت معاون دفتر سیاسی منطقه‌ای حماس در غزه را بر عهده دارد و پیش از این نیز نقشی کلیدی در مذاکرات ایفا کرد و در مذاکرات برای پایان‌دادن به حمله ۲۰۱۴ اسرائیل به غزه حضور داشت.

او همچنین نزدیک به ایران تلقی شده و تنش قبلی مشعل را با ایران ندارد. به دنبال انتخابات ۲۰۰۶ فلسطین، الحیه به عضویت شورای قانونگذاری فلسطین انتخاب شد. یک سال بعد، اسرائیل سعی کرد او را ترور کند و در این جریان، همسر و سه فرزندش را کشت.

در حال حاضر، او در قطر مستقر بوده و رهبری هیئت حماس که در مذاکرات غیرمستقیم برای دستیابی به آتش‌بس در غزه شرکت می‌کند را برعهده داشته است.

او پس از ترور هنیه گفت: «حماس و مقاومت ادامه خواهند داشت. هر کس جانشین هنیه شود، همان راه را طی خواهد کرد». با این حال، در اوایل جنگ غزه الحیه گفت که در صورت دستیابی به راه‌حل دو کشوری، حماس مایل به کنارگذاشتن سلاح خود است.

موسی ابومرزوق

موسی ابومرزوق یکی از علنی‌ترین چهره‌های حماس بوده و از سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۱۴ به عنوان معاون رئیس دفتر سیاسی حماس خدمت کرده است. پیش از آن نیز به مدت ۱۴ سال در ایالات متحده زندگی می‌کرد.

در سال ۲۰۱۲، ابومرزوق اولین رهبر حماس بود که با یک نشریه یهودی مصاحبه کرد. در سال ۲۰۱۷، او یک سند سیاست جدید را برای این گروه معرفی کرد که فاقد برخی از ادبیات افراطی منشور اصلی حماس در سال ۱۹۹۸ بود.

پس از حمله غافلگیرانه ۷ اکتبر، ابومرزوق به نیویورکر گفت در حالی که او و دیگر رهبران سیاسی این گروه هیچ اطلاع قبلی از این حمله نداشتند، اما این حمله پس از آن صورت گرفت که این جنبش «تمام راه‌ها» برای دستیابی به راه‌حلی از طریق مذاکره جهت پایان‌دادن به اشغال سرزمین‌های فلسطینی توسط اسرائیل را امتحان کرده است.