به گزارش اکوایران، جو بایدن در ماه مارس یک طرح استراتژیک هسته‌ای فوق‌محرمانه برای ایالات متحده تصویب کرد که برای اولین‌بار استراتژی بازدارنده آمریکا برای تمرکز بر گسترش سریع زرادخانه هسته‌ای چین را بازسازی می‌کند.

به نوشته نیویورک تایمز، این تغییر در حالی صورت می‌گیرد که پنتاگون معتقد است زرادخانه‌های چین طی دهه آینده با اندازه و تنوع ایالات متحده و روسیه رقابت خواهد کرد. کاخ سفید هرگز اعلام نکرده که بایدن استراتژی تجدیدنظرشده به نام «راهنمای به کار گیری هسته‌ای» که همچنین به دنبال آماده‌سازی ایالات متحده برای چالش‌های هسته‌ای احتمالی هماهنگ از سوی چین، روسیه و کره شمالی بوده را تصویب کرده است. این سند که هر چهار سال یا بیشتر به‌روز می‌شود، آنقدر محرمانه است که فاقد نسخه الکترونیکی بوده، و حتی تعداد کمی نسخه چاپی به چند مقام امنیت ملی و فرماندهان پنتاگون توزیع می‌شود.

اما در سخنرانی‌های اخیر، دو مقام ارشد دولت اجازه داشتند پیش از انتشار اطلاعیه دقیق‌تر و غیرمحرمانه که انتظار می‌رود قبل از ترک دفتر آقای بایدن نهایی شود، تغییرات را تلویحاً به اطلاع کنگره برسانند.

محور شرارت

ویپین نارانگ، استراتژیست هسته‌ای ام‌آی‌تی که در پنتاگون خدمت می‌کرد، اوایل این ماه گفت: «رئیس‌جمهور اخیراً راهنمای به کار گیری سلاح‌های هسته‌ای را به روز کرد تا چندین دشمن هسته‌ای را شامل شود». او افزود: «به طور خاص، راهنمای جدید به کار گیری تسلیحات اتمی افزایش قابل توجه اندازه و تنوع زرادخانه هسته‌ای چین را در نظر گرفته است»..

در ماه ژوئن، پرانای وادی، مدیر ارشد کنترل تسلیحات و عدم اشاعه شورای امنیت ملی آمریکا نیز به این سند اشاره کرد که اولین سندی بوده که بررسی می‌کند آیا ایالات متحده آماده است تا به بحران‌های هسته‌ای که همزمان یا متوالی رخ می‌دهند، با ترکیبی از سلاح‌های هسته‌ای و غیرهسته‌ای پاسخ دهد یا خیر. وادی گفت استراتژی جدید بر «ضرورت بازدارندگی همزمان روسیه، جمهوری خلق چین و کره شمالی» تأکید دارد.

در گذشته، احتمال اینکه دشمنان آمریکا بتوانند تهدیدهای هسته‌ای را برای پیشی‌گرفتن از زرادخانه هسته‌ای آمریکا هماهنگ کنند، دور از ذهن به نظر می‌رسید. اما مشارکت نوظهور بین روسیه و چین و همکاری تسلیحاتی کره شمالی و ایران با روسیه اساساً تفکر واشنگتن را تغییر داده است.

موشک اسکندر ارتش روسیه

در حال حاضر، روسیه و چین در حال انجام تمرینات نظامی مشترک هستند. آژانس‌های اطلاعاتی در تلاشند تا مشخص کنند آیا روسیه در ازای آن به برنامه‌های موشکی کره شمالی و ایران کمک می‌کند یا خیر.

سند جدید یادآوری جدی است که هر کس رئیس‌جمهور آینده آمریکا باشد، با چشم‌انداز هسته‌ای تغییریافته و بسیار متغیرتری نسبت به آنچه تنها سه سال پیش وجود داشت، مواجه خواهد شد. ولادیمیر پوتین بارها به استفاده از تسلیحات هسته‌ای علیه اوکراین، از جمله در بحران اکتبر ۲۰۲۲ تهدید کرده است؛ زمانی که بایدن و دستیارانش با نگاه به رهگیری مکالمات بین فرماندهان ارشد روسیه، نگران بودند که ممکن است احتمال استفاده هسته‌ای مسکو به ۵۰ درصد یا حتی بالاتر افزایش یابد.

بایدن همراه با رهبران آلمان و بریتانیا، چین و هند را وادار ساخته تا در بیانیه‌های عمومی، استفاده از تسلیحات هسته‌ای در اوکراین را مردود بدانند که باعث شد این بحران، حداقل موقتاً، کاهش بیاد.

ریچارد هاس، مقام سابق ارشد وزارت خارجه و شورای امنیت ملی ایالات متحده در دولت جمهوری‌خواه و رئیس دانشگاه شورای روابط خارجی در مصاحبه‌ای خاطرنشان کرد: «این لحظه مهمی بود». او افزود: «ما با یک روسیه رادیکال‌شده سروکار داریم؛ ایده اینکه سلاح‌های هسته‌ای در یک درگیری معمولی استفاده نخواهد شد، دیگر فرضیه‌ای امن نیست».

واقعیت هسته‌ای

تغییر بزرگ دوم ناشی از بلندپروازی‌های هسته‌ای چین است. گسترش هسته‌ای این کشور با سرعتی حتی سریع‌تر از آنچه مقامات اطلاعاتی آمریکا دو سال پیش پیش‌بینی می‌کردند، در حال انجام بوده و توسط عزم شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور این کشور برای حذف استراتژی چند دهه‌ای حفظ «بازدارنده حداقلی»، جهت رسیدن یا حتی فراتررفتن از اندازه زرادخانه‌های واشنگتن و مسکو هدایت می‌شود. مجتمع هسته‌ای چین اکنون سریع‌ترین رشد در جهان را دارد.

اگرچه دونالد ترامپ با اطمینان پیش‌بینی کرد که کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی پس از سه دیدار رو در رو، سلاح‌های هسته‌ای خود را تسلیم خواهد کرد، اما اتفاق عکسی افتاد. کیم با پافشاری بر رویکرد قبلی خود، اکنون بیش از ۶۰ سلاح اتمی و سوخت کافی برای بسیاری دیگر دارد.

گسترش زرادخانه پیونگ‌یانگ ماهیت چالش کره شمالی را تغییر داده است. زمانی که این کشور تنها دارای تعداد کمی سلاح بود، می‌شد با دفاع موشکی آن را باز داشت. اما زرادخانه گسترده آن سریعاً در حال نزدیک‌شدن به اندازه پاکستان و اسرائیل بوده و به اندازه‌ای بزرگ است که در تئوری می‌تواند تهدیدهایش را با مسکو و پکن هماهنگ کند.

موشک کره شمالی

مقامات می‌گویند تغییر اساسی محیط هسته‌ای جهان که موجب تغییر برنامه‌ها و استراتژی جنگی آمریکا شود، دیر یا زود اتفاق می‌افتاد.

نارانگ گفت: «مسئولیت ماست که جهان را همانطور که هست ببینیم، نه آنطور که امید داشته یا آرزو می‌کردیم. ممکن است روزی به گذشته نگاه کنیم و ببینیم که ربع قرن پسا جنگ سرد تنها یک وقفه هسته‌ای بود». او افزود: «چالش جدید احتمال واقعی همکاری و حتی توطئه بین رقبایمان با تسلیحات هسته‌ای است».

تاکنون در مبارزات انتخاباتی، چالش‌های جدید برای استراتژی هسته‌ای آمریکا موضوع بحث نبوده است. بایدن که بخش زیادی از فعالیت سیاسی خود را به عنوان مدافع عدم اشاعه هسته‌ای گذرانده، هرگز به طور مفصل درباره نحوه پاسخگویی به چالش‌های بازدارندگی نیروهای گسترش‌یافته چین و کره شمالی صحبت نکرده است. کامالا هریس، نامزد فعلی حزب دموکرات نیز همینطور بوده است.

بایدن در آخرین کنفرانس خبری خود در ماه جولای و چند روز قبل از اعلام کناره‌گیری از رقابت‌های ریاست‌جمهوری، اذعان داشت که سیاستی را برای جستجوی راه‌های مداخله در مشارکت گسترده چین و روسیه اتخاذ کرده است. بایدن توضیح داد: «بله، این کار را می‌کنم، اما آماده نیستم در مورد جزئیات آن در انظار عمومی صحبت کنم». او هیچ جزئیاتی ارائه نداد و درباره اینکه این مشارکت چگونه استراتژی هسته‌ای آمریکا را تغییر می‌دهد، سؤالی پرسیده نشد.

از زمان ریاست‌جمهوری هری ترومن، این استراتژی عمدتاً بر زرادخانه کرملین متمرکز بوده است. دستورالعمل جدید بایدن نشان می‌دهد که این تغییر چقدر سریع است.

تهدید اصلی

در آخرین دستورالعمل هسته‌ای که به پایان دولت ترامپ بر‌می‌گردد، از چین نام برده شد. اما این سند پیش از روشن‌شدن دامنه بلندپروازی‌های شی بود.

استراتژی بایدن تمرکزش را بر انعکاس برآوردهای پنتاگون مبنی بر اینکه نیروی هسته‌ای چین تا سال ۲۰۳۰ به ۱۰۰۰ و تا سال ۲۰۳۵ به ۱۵۰۰ خواهد رسید، تقریباً همان اعدادی که ایالات متحده و روسیه اکنون در اختیار دارند، قرار می‌دهد. مقامات می‌گویند در واقع، پکن اکنون از این برنامه جلوتر بوده و شروع به بارگیری موشک‌های هسته‌ای در میدان‌های موشکی جدید کرده که سه سال پیش توسط ماهواره‌های تجاری مشاهده شده بود.

موشک هسته‌ای چین

نگرانی دیگری درباره پکن وجود دارد. این کشور اکنون گفتگوهای کوتاه‌مدت با ایالات متحده برای بهبود ایمنی و امنیت هسته‌ای را متوقف ساخته است. از جمله آن‌ها می‌توان به توافقی بر روی هشدار متقابل در مورد آزمایش‌های موشکی قریب‌الوقوع یا ایجاد خطوط تلفن اضطراری یا سایر روش‌های ارتباطی برای اطمینان از اینکه حوادث یا اتفاقات به برخوردهای هسته‌ای تشدید نمی‌شوند، اشاره کرد.

گفتگویی بین دو کشور در اواخر پاییز گذشته و درست پیش از دیدار بایدن و شی در کالیفرنیا، جایی که آنها تلاش کردند روابط بین دو کشور را ترمیم کنند، انجام گرفت. آن‌ها در بیانیه‌ای مشترک به این مذاکرات اشاره داشته، اما پیش از آن، چینی‌ها اشاره کرده بودند که علاقه‌ای به گفتگوهای بیشتر ندارند و اوایل تابستان گفتند که این گفتگوها به پایان رسیده است. آن‌ها به فروش تسلیحات آمریکا به تایوان اشاره کرده که مدت‌ها پیش از شروع گفتگوهای ایمنی هسته‌ای در جریان بود.

مالوری استوارت، دستیار وزیر امور خارجه برای کنترل تسلیحات، بازدارندگی و ثبات گفت: «دولت چین به طور فعال از گفتگو با ما در مورد این خطرات اجتناب می‌کند». او افزود: «در عوض، به نظر می‌رسد که پکن با تقلید از روش مسکو، می‌خواهد تا زمانی که تنش‌ها و چالش‌های موجود در روابط دوجانبه حل‌نشده باقی بماند، گفتگوهای کنترل تسلیحات، کاهش خطر و عدم اشاعه را ادامه ندهد».

او  استدلال کرد که به نفع چین است که از خطر اشتباه محاسباتی و سوءتفاهم جلوگیری کند.

چمدان هسته‌ای