تهدید هسته‌ای زلنسکی برای عضویت در ناتو

به گزارش اکوایران، پس از اینکه بیل کلینتون و باراک اوباما روسای جمهور سابق به خلع سلاح کی‌یف کمک کردند، ولادیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین، گفت که کشورش به ناتو نیاز دارد تا مجبور نباشد برای محفاظت به سلاح‌های هسته‌ای تکیه کند.

زلنسکی در مورد اینکه چگونه 30 سال پیش اوکراین با امضای تفاهم نامه بوداپست در سال 1994 در ازای تضمین‌های امنیتی روسیه، بریتانیا و ایالات متحده، موافقت کرد که از سلاح‌های هسته‌ای ذخیره شده شوروی در این کشور صرف نظر کند، صحبت کرد.

به گزارش نیوزویک، در نشست شورای اروپا در بروکسل در روز پنجشنبه، زلنسکی گفت: «کدام یک از این قدرت‌های هسته‌ای بزرگ آسیب دیدند؟ همه آنها؟ نه... چه کسی سلاح‌های هسته‌ای را رها کرد؟ همه آنها؟ نه. اوکراین. چه کسی امروز می‌جنگد؟ اوکراین. یا اوکراین سلاح هسته‌ای خواهد داشت و این حفاظت از ما خواهد بود یا باید نوعی اتحاد داشته باشیم. به غیر از ناتو، ما امروز هیچ اتحاد مؤثری نمی‌شناسیم.»

او افزود: «کشورهای ناتو در حال جنگ نیستند. مردم همه در کشورهای ناتو زنده هستند و خدا را شکر. به همین دلیل ناتو را انتخاب می‌کنیم نه سلاح هسته‌ای». این اظهارات همراه با «طرح پیروزی» زلنسکی بود که شامل تضمین عضویت اوکراین در ناتو است.

ذکر این نکته حائز اهمیت است که زلنسکی بعداً در یک کنفرانس مطبوعاتی تصریح کرد که کیف «سلاح هسته‌ای نمی‌سازد.»

او گفت: «منظورم این بود که امروز هیچ تضمین امنیتی قوی‌تری به جز عضویت در ناتو برای ما وجود ندارد.»

وزارت خارجه اوکراین نیز روز پنجشنبه بیانیه‌ای منتشر کرد تا گزارش اخیر روزنامه آلمانی بیلد را که ادعا می‌کرد کیف در حال نزدیک شدن به طرح‌های ساخت بمب هسته‌ای است، رد کند.

هروهی تیخی در بیانیه‌ای تاکید کرد که کیف «یک طرف متعهد» در تفاهم نامه 1994 بوداپست باقی می‌ماند و افزود اوکراین که «بزرگترین سهم تاریخ را در صلح بین المللی، امنیت و عدم اشاعه سلاح هسته‌ای داشته است، اکنون با باج خواهی هسته‌ای از کشور تروریستی روسیه مواجه است.»

نیوزویک برای اظهار نظر با وزارت دفاع اوکراین تماس گرفته است.

بیل کلینتون، رئیس جمهور سابق، رهبر ایالات متحده بود که اوکراین تفاهم نامه بوداپست در سال 1994 را امضا کرد، یک توافق مهم پس از جنگ سرد که حدود 1900 کلاهک هسته‌ای توسط لئونید کراوچوک، رئیس جمهور وقت اوکراین تسلیم شد.

در مقابل، بریتانیا، ایالات متحده و روسیه توافق کردند که به حاکمیت اوکراین احترام بگذارند، که در سال 2014، زمانی که مسکو کریمه را ضمیمه کرد و بار دیگر در فوریه 2022، زمانی که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه «عملیات نظامی ویژه» خود را در اوکراین آغاز کرد، نقض شد.

کلینتون به دلایل متعدد از این توافق حمایت کرد، از جمله سهم محسوس آن در ثبات جهانی در اروپای پس از فروپاشی شوروی، و در تلاش برای تقویت روابط مثبت‌تر بین ایالات متحده و روسیه.

اما کلینتون از آن زمان نسبت به این توافق ابراز پشیمانی کرده است، زیرا معتقد است اگر این کشور هنوز سلاح هسته‌ای داشت، روسیه به اوکراین حمله نمی‌کرد.

چهل و دومین رئیس جمهور سال گذشته به رادیو تلویزیون ایرلندی RTE گفت: «من احساس مسئولیت شخصی می‌کنم زیرا آنها را مجبور به کنار گذاشتن تسلیحات هسته‌ای کردم. و هیچ یک از آنها معتقد نیستند که اگر اوکراین هنوز سلاح‌های خود را داشت، روسیه این حمله را انجام می‌داد... من می‌دانستم که رئیس‌جمهور پوتین از توافقی که رئیس جمهور وقت روسیه بوریس یلتسین منعقد کرده بود، مبنی بر اینکه هرگز به مرزهای ارضی اوکراین دست درازی نخواهد کرد، حمایت نمی‌کند. توافقی که او انجام داد زیرا می‌خواست اوکراین از سلاح‌های هسته‌ای خود دست بردارد.»

در زمان روی کار آمدن اوباما در سال 2009، اوکراین قبلاً تسلیحات هسته‌ای خود را به روسیه منتقل کرده بود و زیرساخت‌های هسته‌ای خود را از بین برده بود، همانطور که طبق تفاهم نامه بوداپست موظف بود این کار را انجام دهد.

در سال 2010، در دوران ریاست جمهوری اوباما، اوکراین موافقت کرد که از ذخایر اورانیوم غنی شده خود خلاص شود. در حالی که در آن زمان تسلیحاتی نبود، اما می‌توانست برای ساخت بمب‌های هسته‌ای استفاده شود.

در خلال اجلاس امنیت هسته‌ای سال 2012، اوکراین اعلام کرد که تمام ذخایر اورانیوم غنی شده خود را حذف کرده است.

اوباما هرگز صراحتاً مانند کلینتون ابراز تاسف نکرده است. در سال 2016، اوباما در مصاحبه ای با آتلانتیک گفت: «واقعیت این است که اوکراین، که کشوری غیر از ناتو است، بدون توجه به آنچه ما انجام دهیم، در برابر سلطه نظامی روسیه آسیب پذیر خواهد بود.»

نیوزویک از طریق ایمیل با تیم‌های کلینتون و اوباما برای اظهار نظر تماس گرفته است.

کمتر از سه هفته به انتخابات ایالات متحده باقی مانده است و اوکراین قبل از پایان ریاست جمهوری جو بایدن، درخواست عضویت در ناتو را دارد.

ناتالیا گالیبارنکو، سفیر کیف در ناتو، به رویترز گفت: «ایده ما این است که در این لحظه دعوت اوکراین یک سیگنال سیاسی است.» او گفت: «ما صادقانه معتقدیم که این می‌تواند بخشی از میراث دولت فعلی آمریکا باشد.» او افزود: «اگر بگوییم که دعوت نامه وجود دارد، برای فدراسیون روسیه، مانند یک حکم نهایی است.»

اگر اوکراین به ناتو بپیوندد، بخشی از پیمان دفاعی متقابل ائتلاف نظامی به رهبری ایالات متحده خواهد بود که حمله به یک عضو را حمله به همه می‌داند.

مارک روته، دبیرکل ناتو، گفته است که ناتو و واشنگتن تصمیم گرفته‌اند مسیر اوکراین را برای پیوستن به این ائتلاف «غیرقابل بازگشت» کنند اما مشخص نیست چه زمانی این اتفاق خواهد افتاد. روته گفت: «همه اینها اساساً پلی را برای عضویت در ناتو در آینده ایجاد می‌کند.»