آیا ایلان ماسک یک نازی است و آیا می‌تواند به قدرت گرفتن راست افراطی در اروپا کمک کند؟

به گزارش اکوایران، وقتی که به نظر می‌رسید ایلان ماسک، میلیاردر حوزه فناوری، در جمعی از جمهوری‌خواهان در روز تحلیف دونالد ترامپ سلام نازی انجام داده است، شبکه‌های اجتماعی پر از اتهاماتی شد که او را فاشیست می‌خواندند.

زمانی که او در یک تجمع سیاسی حزب راست افراطی آلترناتیو برای آلمان (AfD) در شهر هاله آلمان سخنرانی کرد، این شک‌ها به نظر تایید شدند.

به نوشته الجزیره، او در سخنرانی ویدئویی از طریق یک صفحه نمایش بزرگ گفت: «تمرکز بیش از حد روی گناه گذشته وجود دارد و ما باید از آن عبور کنیم.»

زمانی که گفت: «افتخار کردن به آلمانی بودن اشکالی ندارد. افتخار به فرهنگ آلمانی، ارزش‌های آلمانی خوب است و نباید آن را در نوعی چندفرهنگی که همه چیز را رقیق می‌کند، از دست داد»، جمعیت او را تشویق کردند.

آن‌ها زمانی با صدای بلندتری او را تشویق کردند که ماسک دولت حزب سوسیال‌دموکرات را به اتخاذ رویکردی «توتالیتر» متهم کرد و سخنان خود را با این جمله پایان داد: «آزادی بیان اساس دموکراسی است.»

آلیس وایدل، رهبر حزب، با لبخند او را تشویق کرد.

آیا ایلان ماسک نازی است؟

نازی‌ها چنین فکر می‌کنند. ملی‌گرایان مسیحی، برتری‌طلبان سفیدپوست، و نئونازی‌ها در ایالات متحده، سلام ماسک را به عنوان یک بازگشت تاریخی برای هدفشان ستایش کردند.

نگرانی‌های عمومی ماسک در ایکس، پلتفرم پیام‌رسانی‌اش، تا حد زیادی لیبرتارین است. او به شدت علیه مقررات بیش از حد و اسراف دولتی اعتراض می‌کند و روی آزادسازی ظرفیت بازار و افراد تمرکز دارد.

او از چیزی که مهاجرت بدون ‌کنترل و فقدان انسجام فرهنگی می‌بیند، خشمگین است. به نظر می‌رسد که او معتقد است همه باید در جایی که به دنیا آمده‌اند بمانند – اگرچه خودش در سال ۱۹۸۸ از آفریقای جنوبی به کانادا مهاجرت کرده است.

به عنوان بخشی از دیدگاه‌هایش، او بر نقش‌های جنسیتی دوگانه به‌عنوان وسیله‌ای برای معکوس کردن کاهش جمعیتی در اقتصادهای توسعه‌یافته تأکید دارد.

ایلان ماسک به طور مداوم بر موضوع آزادی بیان تأکید می‌کند و مدعی است که جوامع دموکراتیک در دفاع از این اصل دچار ریاکاری هستند.

به طور جنجالی، او در سال ۲۰۲۳ در یک مورد از پستی یهودستیزانه در پلتفرم ایکس حمایت کرد. بخشی از این پست نوشته بود: «جوامع یهودی دقیقاً همان نوع نفرت دیالکتیکی را ترویج می‌کنند که از دیگران می‌خواهند علیه آن‌ها استفاده نکنند.»

ماسک در پاسخ نوشت: «شما حقیقت را گفته‌اید.»

آیا همه این‌ها او را به یک نازی تبدیل می‌کند؟

ژان-ایو کامو، ‌مدیر رصدخانه رادیکالیسم سیاسی در بنیاد ژان ژورس در پاریس، گفت: «نه، او نازی نیست.» او معتقد است که ماسک و ترامپ بیشتر به منافع شخصی خود توجه دارند تا به ایدئولوژی.

او به الجزیره گفت: «رژیمی که آن‌ها به دنبال آن هستند شبیه یک خودکامگی است، حکومتی که توسط یک نفر بدون هیچ‌گونه محدودیتی اداره شود. آن‌ها هیچ حد و مرزی قائل نیستند.»

کنستانتینوس فیلیس، مدیر مؤسسه امور جهانی در کالج آمریکایی یونان، نیز موافق بود و گفت: «او از نظر ایدئولوژیک بی‌ثبات است.»

فیلیس گفت: «من تفکر سیاسی منسجمی در او نمی‌بینم. افکار او ناشی از منافع تجاری و ایده‌های پراکنده است. منظورم این است که چه نظر معتبری درباره آلمان یا حزب آلترناتیو برای آلمان باعث می‌شود ماسک ادعا کند که می‌خواهد سیاره را نجات دهد؟»

فیلیس به اظهارات ماسک در هاله اشاره داشت که گفته بود: «انتخابات پیش رو در آلمان فوق‌العاده مهم است. ممکن است سرنوشت کل اروپا، شاید سرنوشت جهان را تعیین کند.»

اگر ماسک یک نازی واقعی نیست، چرا رهبران احزاب راست افراطی مانند آلیس وایدل و نایجل فاراژ، رهبر حزب اصلاحات بریتانیا، به دنبال حمایت او هستند؟

فیلیس گفت: «واضح است که آن‌ها پول او را می‌خواهند... و از طریق ایکس، ماسک فضایی برای بیان دیدگاه‌هایشان به آن‌ها می‌دهد. شاید حتی از طریق حساب‌های جعلی به آن‌ها این تصور را بدهد که حمایت مردمی را دارند که وجود ندارند.»

ماسک همچنین در جلب نظر پایگاه هواداران این جریان‌ها موفق است. فیلیس گفت: «افراد ضد سیستم او را به‌عنوان یک تاجر موفق می‌بینند که به‌عنوان یک فرد بیرون از سیستم به موفقیت رسیده است. این همان چیزی است که ماسک ادعا می‌کند؛ اینکه او موفق بوده و با سیستم مقابله می‌کند.»

اگر ماسک ایدئولوژیک نیست، چرا به دنبال جلب نظر راست افراطی است؟ این حمایت ارزان تمام نمی‌شود. گزارش‌ها نشان می‌دهند او مبلغ ۲۷۷ میلیون دلار به کارزار انتخاباتی ترامپ پرداخت کرده و هزینه خرید توییتر، که اکنون به ایکس تغییر نام داده، برای او ۴۴ میلیارد دلار تمام شده است.

با این حال، کلید موفقیت او از سیاست‌های راست افراطی و جنبش «آمریکا را دوباره عظیم کنیم» ترامپ نیامده است.

یک وام ۴۶۵ میلیون دلاری که در سال ۲۰۰۹ تحت ریاست‌جمهوری باراک اوباما، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، از وزارت انرژی دریافت کرد، باعث نجات تسلا شد. همچنین یک قرارداد ۱.۶ میلیارد دلاری از ناسا در سال ۲۰۰۸ تحت ریاست‌جمهوری جورج دبلیو بوش، رئیس‌جمهور جمهوری‌خواهی که سیاست‌های ترامپ را محکوم کرده بود، شرکت فضایی اسپیس‌اکس را پس از سه شکست در پرتاب راکت نجات داد.

فرصت‌طلبی صِرف؟

برخی معتقدند سیاست‌های ماسک کاملاً فرصت‌طلبانه است.

کنستانتینوس فیلیس گفت: «به نظر می‌رسد او یک تحلیل هزینه-فایده از پولی که می‌تواند با حمایت از جریان ضد سیستم به دست آورد در برابر سایر گزینه‌ها انجام داده است.»

وی افزود: «به‌علاوه، در کشوری که نهادها به درستی عمل می‌کنند، حاشیه سود یک تاجر کم است. اما در جامعه‌ای که سرمایه‌داری بدون قید و بند حاکم باشد، واضح است که سود بیشتری نصیب او می‌شود.»

فیلیس معتقد است که علاقه ماسک به اروپا شاید صرفاً برای به هم ریختن سیاست‌های اقتصادی و صنعتی این قاره باشد.

او گفت: «شاید او رقبا را به‌عنوان تهدید ببیند و بخواهد حذفشان کند. صنعت خودروسازی آلمان اکنون در بهترین وضعیت خود نیست، اما می‌تواند چالشی برای تسلا باشد.»

آیا اگر ماسک در کمک به انتخاب ترامپ تأثیرگذار بوده، می‌تواند در اروپا نیز همین کار را انجام دهد؟

ژان-ایو کامو معتقد است که ملی‌گرایی راست‌گرایانه در فرانسه در واقع به ضرر ماسک عمل می‌کند.

او گفت: «برخی احزاب آن‌قدر ملی‌گرا هستند که شروع به پرسیدن این سوال کرده‌اند: شاید کاری که ترامپ می‌کند برای آمریکا خوب باشد، اما آیا برای ما هم خوب است؟»

وی افزود: «به همین دلیل [مارین لوپن، رهبر راست افراطی حزب تجمع ملی] در مراسم تحلیف ترامپ شرکت نکرد. چون چطور می‌تواند به یک شهر فرانسه برود و به کارگران توضیح دهد که ترامپ بر کالاهای فرانسوی تعرفه وضع کرده و این یعنی هزار شغل کمتر برای ما؟ غیرممکن است.»