به گزارش اکوایران، دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، در زمان میزبانی از ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین، در روز یکشنبه (7 دی) اعلام کرد که او باور دارد روسیه و اوکراین احتمالا برای پایان دادن به جنگ تقریبا 4 ساله اوکراین بسیار نزدیک باشند، حتی با وجود اینکه روسیه برخی از شرایطی که مذاکرهکنندگان اوکراینی به دنبال آن هستند را رد کرده است.
دیدار در مار-ئه-لاگو
به نوشته نیویورک تایمز، ترامپ در عمارت مار-ئه-لاگو در فلوریدا درباره طرح اصلاحشده 20 بندی با زلنسکی گفتوگو کرد. رئیسجمهوری اوکراین اظهار داشت که تازهترین طرح صلح پیشنهادی که توسط اوکراین و ایالات متحده تهیه شده، تقریبا کامل شده است. دو رهبر تأکید داشتند که مذاکرات صلحِ طولانیمدت ادامه خواهد یافت.
ارزیابیهای اطلاعاتی آمریکا نشان میدهد ولادیمر پوتین خواستار احیای بلوک شوروی است و میخواهد تمام اوکراین را تصرف کند.
با این حال، موانع قابل توجه باقی ماندهاند و بزرگترین آنها، تمایل ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه، برای امضای چارچوب صلح تأیید شده توسط کییف و مذاکرهکنندگان ارشد آمریکایی است. ترامپ اعلام کرد که پوتین درباره علاقهاش نسبت به دستیابی به توافق صلح سخن گفته است و رئیسجمهوری روسیه میخواهد این اتفاق رخ دهد. رئیسجمهوری آمریکا افزود که او پیش از میزبانی از زلنسکی، بیش از دو ساعت با رهبر روسیه به شکل تلفنی گفتوگو کرده است. ترامپ اظهار داشت: «او قویا به من گفت که میخواهد (توافق صلح) نهایی شود. من به او باور دارم.»
احتیاط ترامپ در اعلام احتمال صلح در اوکراین
ترامپ در زمان پاسخ به سوالاتی با این مضمون که ترجیح میدهد چه زمانی توافق صلح امضا شود و اینکه آیا اوکراینیها میتوانند به تضمینهای امنیتی غرب در صورت ادامه یا از سرگیری حملات روسیه تکیه کنند یا خیر، از افزایش انتظارات نسبت به امضا شدن یک توافق صلح قریبالوقوع خودداری کرد. او گفت: «این احتمال وجود دارد که رخ ندهد. طی چند هفته آینده مشخص میشود.»
زلنسکی این دیدار را یک جلسه عالی با بحثهای عالی در تمام موضوعات عنوان کرد و گفت دو طرف بر اهمیت تضمینهای امنیتی اوکراین تأکید دارند و با آن موافق هستند. ترامپ محتاطتر بود اما گفت کشورهای اروپایی رهبری را به دست خواهند گرفت. در سایر مسائل، نشانه کمی از پیشرفت عمده وجود داشت.
اورزولا فن در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، در شبکههای اجتماعی نوشت که چندین رهبر اروپایی گفتوگوی تلفنی چند ساعته با ترامپ و زلنسکی داشتهاند تا درباره مذاکرات صلح گفتوگو کنند. او افزود: «پیشرفت خوبی وجود داشت که ما از آن استقبال میکنیم. اروپا آماده است به همکاری با اوکراین و شرکای آمریکایی ادامه دهد تا این پیشرفت تحکیم شود. مهمترین نکته در این تلاش، داشتن ضمانتهای امنیتی مستحکم از روز نخست است.»
ملاحظات روسیه
از سوی دیگر، دستیاران پوتین نسبت به چندین ایده مطرحشده توسط کییف و متحدان غربی آن انتقاد دارند، از جمله پیشنهاد اینکه صلحبانان اروپایی میتوانند به اوکراین اعزام شوند. روسای جمهور آمریکا و اوکراین همچنین درباره دونتسک صحبت کمی داشتند؛ منطقهای که به یکی از موانع اصلی در پیشرفت مذاکرات صلح تبدیل شده است.
رئیسجمهوری آمریکا یک ارزیابی امیدبخش درباره یک مانع بزرگ دیگر داشت و به خبرنگاران گفت که پوتین نسبت به همکاری با اوکراینیها درباره فعالیت نیروگاه برق زاپوریژیا در جنوب اوکراین علاقهمند است. اوکراین بارها تکرار کرده است که با روسیه در اداره مشترک این نیروگاه همکاری نخواهد داشت.
دانیل فرید، دیپلمات سابق آمریکایی با تجربه در امور روسیه و اروپای مرکزی و شرقی، گفت که پیشرفت در توافقات مربوط به ضمانتهای امنیتی و بازسازی اوکراین نشانه مثبتی است. با این حال، او افزود که اگر پوتین در نهایت تصمیم بگیرد که ذرهای درباره قلمروی مورد مناقشه کوتاه نیاید، هیچکدام از اینها مهم نخواهد بود.
فرید در مصاحبهای گفت: «هیچ مدرکی وجود ندارد که روسیه هنوز آماده توافق به شکل جدی باشد. خبر خوب این است که هر چه ایالات متحده بیشتر در این چارچوب، این طرح 20 مادهای، سرمایهگذاری کند، برای پوتین سختتر خواهد بود که بازی همیشگی خود یعنی انحراف و تأخیر را انجام دهد.»
رهبران آمریکا و اوکراین در طول ناهار در اتاق غذاخوری مجلل در مار-ئه-لاگو که با پرچمهای آمریکا و اوکراین تزئین شده بود، ملاقات کردند. هیئتهای نمایندگی آنها در کنارشان بودند. ترامپ به همراه رئیس دفترش، سوزی وایلز؛ استیون میلر، معاون رئیس دفتر؛ مارکو روبیو، وزیر امور خارجه؛ پیت هگست، وزیر دفاع؛ استیو ویتکاف، مذاکرهکننده ایالات متحده؛ و جرد کوشنر، داماد و مشاور ترامپ در این دیدار حضور یافت.
اختلافات بزرگ در جهت دستیابی به صلح
شکافهای قابل توجهی میان روسیه و اوکراین باقی مانده است. اختلاف درباره منطقه شرقی دونتسک، مذاکرات صلح قبلی را از مسیر خود خارج کرد. زلنسکی هفته گذشته به خبرنگاران گفت که آماده است نیروهای اوکراینی را از منطقه عقب بکشد تا یک منطقه غیرنظامی ایجاد کند، اما روسیه هیچ نشانهای مبنی بر واگذاری کنترل منطقه نشان نداده است.
یکی دیگر از نکات مورد اختلاف، کارخانه زاپوریژیا است که روسیه آن را کنترل میکند و برای استخراج مواد معدنی کمیابی که ایالات متحده میخواهد به آنها دسترسی داشته باشد، کلیدی خواهد بود. ترامپ اظهار داشت که پوتین آماده همکاری با اوکراین است. او گفت: «رئیسجمهور پوتین در واقع با اوکراین برای افتتاح آن همکاری میکند. وقتی روسیه آن کارخانه را بمباران نمیکند، این یک گام بزرگ است.» (روسیه دلیل خوبی برای بمباران نکردن این نیروگاه دارد؛ نیروهای روسی در حال حاضر آن را اشغال کردهاند.)
اکوایران: طرح صلح ترامپ برای پایان جنگ میان روسیه و اوکراین در مراحل دشوار خود قرار دارد. این طرح که انتقادات زیادی را در سطح بینالملل ایجاد کرد، نشان از تغییر رویکرد آمریکا در سطح روابط بینالملل و نزدیکی با روسیه دارد.
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، روز یکشنبه در مصاحبهای با خبرگزاری تاس، اظهار داشت که کرملین با حضور نیروهای حافظ صلح اروپایی در منطقه مورد مناقشه دونتسک موافقت نخواهد کرد. او افزود که این نیروها «هدف مشروعی» برای نیروهای مسلح روسیه خواهند بود و اروپا را متهم کرد که «مانع اصلی» صلح در اوکراین است.
از دیدار آتشین اول سال تا گرمای دیدار کریسمس
ترامپ و زلنسکی هر دو پس از مذاکرات بسیار خوشبین به نظر میرسیدند و از یکدیگر تعریف میکردند. این گفتوگوها با آتشبازیهایی که در نخستین مذاکرات دوجانبهشان در کاخ سفید در اوایل سال جاری میلادی رخ داد، بسیار متفاوت بود؛ در مذاکرات ابتدای 2025، زلنسکی به قدرنشناسی کافی از آمریکا تهم شد.
این دیدار همچنین فاقد هیاهوی اجلاس ترامپ با پوتین در آلاسکا بود که با پیشرفت قابل اثبات کمی به سمت یک توافق صلح به پایان رسید. ساعاتی پس از آنکه رئیسجمهوری اورکراین روز جمعه اعلام کرد که قصد دارد در روزهای آینده با همتای آمریکایی خود دیدار کند، روسیه موج جدیدی از حملات موشکی و پهپادی را به پایتخت اوکراین آغاز کرد که در آن دو نفر کشته و دهها نفر زخمی شدند.
دیدار با زلنسکی یک روز قبل از دیدار ترامپ با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، انجام شد؛ در دورهای که به نظر میرسد سیاست خارجی به کانون توجه رئیسجمهوری آمریکا تبدیل شده است. او در شبکههای اجتماعی به خاطر آتشبس در جنگ مرزی بین تایلند و کامبوج و حملات روز کریسمس به اهداف داعش در نیجریه، مورد تقدیر قرار گرفته است. ترامپ در حالیکه زلنسکی در کنارش بود، با اشاره به فهرست مبهم درگیریهایی که گفته است میانجیگری کرده است، گفت: «من هشت جنگ را حلوفصل کردهام و این سختترین آنهاست. فکر میکردم این جنگ، خیلی زودتر به پایان برسد.»
