به گزارش اکوایران، مصوبه جدیدی سنای ایالات متحده که به نوعی توافق هسته ای با ایران را هم هدف قرار داده بود، اولین مواجهه جدی کنگره با تلاش جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا برای احیای توافق هسته ای ایران، محسوب می شد. پایگاه خبری پالیتیکو با انتشار گزارشی با عنوان «کنگره اقدام به اولین شلیک هشدار درباره توافق بایدن با ایران  کرد» این اقدام را مورد بررسی قرار داده است.

یک پیروزی کوچک برای دشمنان برجام

اواخر روز چهارشنبه، اکثریت قابل توجهی از سناتورهای از هر دو حزب آمریکا به پیشنهادی از سوی جمهوری‌خواهان رای مثبت دادند که بر اساس آن هرگونه توافق هسته ای با تهران باید فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را هم مورد توجه قرار دهد و ایالات متحده نباید تحریم‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را لغو کند.

اگر چه این مصوبه اقدامی غیرالزام‌آور بود، اما پیروزی هرچند کوچکی برای جمهوری‌خواهانی تلقی می‌شود که دولت بایدن را برای کناره‌گیری از مذاکرات در وین تحت فشار گذاشته‌اند -جایی که توافق در آستانه نهایی شدن به بن‌بست کشیده شده است.

شلیک هشدار

قانونگذاران از هر دو حزب گفتند که این یک شلیک هشدار برای تیم مذاکره‌کننده بایدن بود. به گفته چندین نفر از افراد آگاه به امور کنگره، همه در محافل خصوصی اذعان دارند که توافقی فراتر از محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران (مطابق با برجام) دیگر امکان پذیر نیست.

این رای هم‌چنین پیش‌پرده‌ای مبنی بر حساسیت‌های دوحزبی نسبت به این مسئله بود که توافق با ایران به فعالیت‌های غیرهسته‌ای ایران نپردازد و نام سپاه پاسداران را از لیست ترویسم وزارت خارجه ایالات متحده حذف نکند.

تداوم سیاست‌های ترامپ

رای روز چهارشنبه اولین باری بود که قانونگذاران را مجبور به اظهارنظر صریح در مورد  تلاش‌های یک ساله دولت بایدن برای احیای توافق هسته ای با ایران می‌کرد. واضح بود که اکثر قانونگذاران در مورد مفاد توافق تردید دارند و تنها از توافق جامع‌تری حمایت می‌کنند که فعالیت‌های منطقه‌ای تهران را نیز در برگیرد.

سناتور کوری بوکر در پاسخ به این سوال که چرا از این مصوبه حمایت کرد، گفته: «ما یک توافق طولانی‌تر و قوی‌تر می‌خواهیم. من بهترین توافق ممکن را می‌خواهم که امنیت منطقه را تامین کند و برنامه هسته‌ای ایران را کنترل کند».

سناتور کریس مورفی هم که در مجلس سنا علیه این مصوبه سخنرانی کرد، اظهار کرد که این اقدام می‌تواند تلاش‌های دولت بایدن را تضعیف کند و تاکید کرد که این امر تأیید رویکرد دوران دونالد ترامپ در قبال ایران است. انکار توانایی دولت کنونی برای دستیابی به توافق هسته‌ای فقط حماقت نیست، کاملا خطرناک است... ما نباید چهار سال دیگر این سیاست شکست خورده در قبال ایران را ادامه دهیم».

توافق در آستانه شکست

16 تن از دموکرات‌ها هم در دادن رای مثبت به این پیشنهاد به جمهوری‌خواهانی پیوستند که تقریبا به طور کامل از آن حمایت کردند و بدین ترتیب به راحتی از آستانه 60 رای عبور کردند - چاک شومر، رهبر اکثریت سنا که از مخالفان توافق هسته‌ای 2015 بود، به همراه دموکرات‌های دیگری چون سناتور کاترین کورتز ماستو، مگی حسن و مارک کلی در این گروه بودند. با این حال دموکرات‌ها که اکثریت شکننده سنا را بر عهده دارند، این رای را کم‌اهمیت جلوه داده و گفته‌اند که انتظار دارند حداقل نیمی از دموکرات‌هایی که از این طرح حمایت کردند، در نهایت در کنار دولت بایدن در مورد توافق هسته‌ای قرار بگیرند.

این در حالی است که ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا بار دیگر تاکید کرد که بایدن به دنبال بازگشت کامل به توافق 2015 است و گفت: «هیچ چیز در توافق هسته ای اراده ما را برای برخورد با فعالیت‌های منطقه‌ای ایران و ​​همچنین برنامه موشکی این کشور باز نمی‌دارد. علاوه بر این، بیشتر تحریم‌های موجود علیه ایران بدون توجه به نتیجه مذاکرات وین به قوت خود باقی خواهد ماند».

اما جمهوری‌خواهان معتقدند این رای نشانه روشنی بود مبنی بر این‌که بایدن و مذاکره کنندگانش -که به قانونگذاران هشدار می‌دادند که ایران بیش از هر زمان دیگری به آستانه گریز هسته‌ای نزدیک شده- به سمت شکست پیش می‌روند. اما برخی قانونگذاران هم معتقدند  که یک توافق بد، بدتر از عدم توافق است.

تلاش‌های نافرجام؟

اگرچه به نظر می رسد اکثریت دو حزبی در هر دو مجلس آماده رد توافق هسته‌ای جدید با ایران هستند، اما بعید است که قانون‌گذاران بتوانند به طور کامل مانع از آن شوند. بایدن مطمئناً هرگونه تلاش کنگره برای جلوگیری از اجرایی شدن توافق را وتو خواهد کرد، و بعید است که قانونگذاران در هر دو مجلس بتوانند آستانه دو سوم مورد نیاز برای لغو این وتو را برطرف کنند.

این بدان معناست که واشنگتن هم چنان در مسیر بازگشت مجدد به توافق سال 2015 است، که حتی در صورت مخالفت اکثر قانون‌گذاران، توافق در نهایت می‌تواند از رای کنگره جان سالم به در برد.