به گزارش اکوایران؛ چهار سالی از شناسایی و شیوع ویروس کووید-19 در دنیا می‌گذرد، در این مدت شاهد شیوع سویه‌های جدیدی از ویروس مانند دلتا و اومیکرون بودیم. در ماه‌های گذشته نیز سویه‌های اریس و پیرولا در جهان شناسایی شد که در برخی کشورها شیوع پیدا کرد. 

این روزها نیز در آستانه سال جدید میلادی گونه جدیدی از ویروس کرونا در جهان شیوع پیدا کرده که نگرانی‌هایی را رقم زده است. 

سویه جدید COVID-19 JN.1 چیست؟

سویه جدید کروناویروس، JN.1، از جدیدترین نوع قبل از خود به نام BA 2.86 نوع Pirola از Omicron نشات گرفته است. دکتر امش آدالجا، محقق ارشد مرکز امنیت سلامت جانز هاپکینز، JN.1 را به «نوعی دیگر Omicron» تشبیه کرده است.

JN.1 و BA.2.86 بسیار شبیه هستند و مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در آمریکا (CDC) پیش‌بینی می‌کند که واکسن‌ها به یک روش برای هر دو سویه عمل می‌کنند، همانطور که واکسن‌های به‌روز شده درمان مؤثری برای BA.2.86 بودند.

واریانت‌ها می‌توانند از نظر شدت، سرایت و پاسخ به درمان‌های علائم متفاوت باشند.

لیث ابورداد، استاد سیاست و تحقیقات مراقبت‌های بهداشتی در پزشکی ویل کورنل در قطر، گفت: مقایسه و بررسی ویروس با نسخه‌های قبلی خود نشان می‌دهد که نشان‌دهنده تکامل مداوم ویروس است.

نوع JN.1 به کدام کشورها گسترش یافته است؟

پس از اینکه این سویه جدید اولین بار در ماه سپتامبر (شهریور) در ایالات متحده مشاهده شد، در 41 کشور گسترش یافته است. نوع جدید به دلیل افزایش نرخ انتقال، اکنون توسط آژانس‌های بهداشت عمومی در سراسر جهان تحت نظارت دقیق قرار دارد.

این سویه جدید تا دو هفته قبل (۱۶ دسامبر) در ایالات متحده آمریکا، هند، چین، فرانسه، ایسلند، پرتغال، اسپانیا، هلند، کانادا، سنگاپور، انگلیس، سوئد و ژاپن و بسیاری از کشورهای دیگر شناسایی شده است و سازمان جهانی بهداشت (WHO) JN.1 را به عنوان «سویه تحت نظر» طبقه بندی کرد.

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) اخیراً ظهور مجدد سویه را علامت گذاری کرده و گفته است که باید بیشتر در مورد سویه جدید یادآوری شود و باید مراقب آن بود.

در سطح منطقه‌ای، چهار منطقه افزایش موارد جدید کووید را گزارش کردند که به طور چشمگیری در آسیای جنوب شرقی و پس از آن آفریقا، اقیانوس آرام غربی و اروپا قرار دارند. مرگ و میر در آسیای جنوب شرقی و تا حدی در اروپا افزایش یافته است.

سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد: تعداد موارد جدید ابتلا به کووید۱۹ در این بازه زمانی ۵۲ درصد افزایش یافته و بیش از ۸۵۰ هزار مورد جدید در این دوره در سراسر جهان گزارش شده است. همچنین تعداد مرگ و میرهای جدید نسبت به دوره ۲۸ روزه قبل از آن، ۸ درصد کاهش یافته و در مجموع بیش از ۳۰۰۰ فوتی جدید ناشی از این بیماری گزارش شده است.

علائم JN.1 چیست؟

سویه JN.1 مشتق شده از BA.2.86 است، بنابراین نگرانی وجود دارد که ممکن است بیشتر قابل انتقال باشد و علائم مختلفی را نشان دهد. یکی از پزشکان درباره تغییر این علائم می‌گوید: «بنابراین با نوع جدید، نوع پیرولا، ما می‌دانیم که نه تنها تب، آبریزش بینی، سردرد را تجربه می‌کنیم، بلکه حس بویایی را از دست می‌دهیم، اما ممکن است با آن اسهال هم داشته باشید. گرفتگی معده نیز می‌تواند با سویه پیرولا ظاهر شود.

براساس اظهارات این پزشک، خستگی مفرط نیز ممکن است یک علامت مشخص باشد زیرا افراد پس از ابتلا به آن احساس خستگی می کنند.

اگرچه سطح ویروس در حال کاهش است اما دانشمندان پیش‌بینی می‌کنند که با شروع سال جدید میلادی و افزایش رفت‌وآمدها این روند معکوس خواهد شد.

چقدر باید نگران سویه جدید کووید JN.1 باشیم؟

پروفسور لاکر، ویروس شناس در موسسه پیربرایت، به اسکای نیوز گفت: «ما در زمستان امسال شاهد افزایش نسبتاً زیادی در موارد ابتلا خواهیم بود. نه به این دلیل که JN.1 مشکل‌سازتر، عفونی‌تر یا شدیدتر است، بلکه به این دلیل که ما دفاع‌های خود را از دست می‌دهیم و ایمنی ما در حال کاهش است.»

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا در ردیابی سه ویروس اصلی که باعث مراجعه به ارائه دهندگان خدمات بهداشتی برای علائمی مانند تب و گلودرد می‌شود، اعلام کرد: فعالیت ویروس سنسیشیال تنفسی (RSV) به ویژه برای کودکان خردسال همچنان بالا است. در همین حال، فعالیت COVID-19 در بسیاری از نقاط کشور و آنفولانزای فصلی در حال افزایش است، اگرچه ظرفیت اشغال تخت‌های بیمارستانی و واحد مراقبت‌های ویژه (ICU) برای همه بیماران ثابت است.

نسبت ویروس‌های JN.1 طی 2 هفته گذشته به شدت افزایش یافته است و از 21.3 درصد به 44.2 درصد رسیده است. CDC در یک بروز رسانی جداگانه در مورد JN.1 گفت که شاهد افزایش سهم عفونت‌های ناشی از JN.1 در مسافران، فاضلاب و بیشتر مناطق جهان است.

 WHO و CDC مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری گفته‌اند که به نظر نمی‌رسد JN.1 خطر بزرگ‌تری برای سلامت عمومی نسبت به انواع دیگر داشته باشد، اگرچه می‌تواند در زمانی که سایر ویروس‌های تنفسی در حال گردش هستند، موج جدیدی از COVID را ایجاد کند.

رشد مداوم JN.1 نشان می‌دهد که این نوع یا قابل انتقال‌تر است یا در فرار از سیستم ایمنی بدن نسبت به سایر انواع در گردش بهتر است. هنوز زود است که بدانیم آیا JN.1 باعث افزایش عفونت یا بستری شدن در بیمارستان می شود یا خیر.

واکسن چقدر موثر است؟

دانستن این نکته مهم است که واکسن‌ها، آزمایش‌ها و درمان‌های موجود همچنان در برابر JN.1 به خوبی عمل می‌کنند، بنابراین این نوع توصیه‌های CDC را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد. داده‌های آزمایشگاهی اخیر نشان می‌دهد که واکسن‌های به‌روزرسانی‌شده 2023-2024 COVID-19 آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کنند که در برابر JN.1 محافظت می‌کنند، بیشتر نشان می‌دهد واکسن‌ها در برابر این نوع به خوبی عمل می‌کنند.

در حال حاضر، به نظر نمی رسد که گسترش JN.1 خطرات بیشتری را برای سلامت عمومی به دنبال داشته باشد.

صرف نظر از JN.1، ما شاهد افزایش فعالیت COVID-19 در فصل پاییز و زمستان مانند سال های گذشته هستیم. فعالیت COVID-19 در ایالات متحده افزایش یافته است. زمان خوبی است که اقدامات احتیاطی بیشتری برای محافظت از خود و دیگران انجام دهید، به خصوص در حالی که سایر بیماری های تنفسی از جمله آنفولانزا نیز در حال افزایش هستند.

چه کسانی در معرض خطر هستند؟

گسترش JN.1 توصیه‌های مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) در مورد کووید 19 تغییر نمی‌دهد. COVID-19 همچنان یک تهدید جدی برای سلامت عمومی است، به ویژه برای افرادی که در معرض خطر بالاتر بیماری های شدید هستند، مانند افراد مسن، نوزادان، و افراد دارای ناتوانی های خاص و شرایط بهداشتی زمینه ای. 

راهکارهای کاهش شیوع COVID-19 

بهبود هوای داخل خانه یکی از بهترین راه‌ها برای جلوگیری از انتشار است. این کار می‌تواند به سادگی استفاده از یک پاک کننده هوای قابل حمل یا باز کردن پنجره‌ها (برای کسانی که هوای زمستانی دلپذیر دارند) باشد، پکیج خانه را به صورتی تنظیم کنید که هوا در جریان باشد.   

برای کاهش شیوع سویه جدید استفاده از ماسک و حفظ فاصله‌ با دیگران تاثیر بسیاری دارد. 

سازمان بهداشت جهانی نیز توصیه به استفاده از ماسک در مکان‌های شلوغ، حفظ فاصله از دیگران، رعایت آداب تنفسی (پوشاندن صورت هنگام سرفه و عطسه)، شستن مرتب دست‌ها و انجام آزمایش در صورت داشتن علائم بیماری می‌کند. 

بر اساس شواهد موجود، خطر ناشی از JN.۱ با شروع زمستان در نیمکره شمالی می‌تواند بار عفونت‌های تنفسی را در بسیاری از کشورها افزایش دهد.

متخصصان می‌گویند واکسن‌های فعلی در برابر بیماری‌های شدید و مرگ ناشی از JN.۱ و دیگر سویه‌های کووید-۱۹ موثر هستند.

با این حال کووید-۱۹ تنها بیماری تنفسی در گردش نیست و موارد ابتلا به آنفلوآنزا، ویروس سینسیشیال تنفسی یا  RSV و ذات‌الریه شایع دوران کودکی نیز در برخی کشورها در حال افزایش هستند.