بالاترین سرانه تولید در بزرگ‌ترین بخش اقتصاد ایران

به گزارش اکوایران، یکی از مهم‌ترین مسائلی که سیاست‌گذاران اقتصادی باید به آن توجه کنند این است که هر فرد شاغل در بخش‌های اقتصادی، چه نقشی در تولید کیک اقتصاد دارد. به بیان دیگر، باید مشخص شود که به طور متوسط ارزشی که توسط هر یک از شاغلان در اقتصاد خلق شده چقدر است. به این منظور، ابتدا باید کل اقتصاد را به اجزای مشخصی تقسیم کرد. رایج‌ترین سیستم تقسیم‌بندی اقتصاد این است که آن را به 3 گروه اصلی تقسیم کنند: کشاورزی، صنعت و خدمات. سپس در هر یک از این بخش‌ها حجم تولیدات اقتصادی را اندازه گرفته و بر تعداد شاغلان همان بخش تقسیم کنند. نتیجه این محاسبات نشان می‌دهد که در سال گذشته، بالاترین ارزش اقتصادی خلق شده توسط هر شاغل در بخش خدمات رخ داده و کمترین سطح آن مربوط به بخش کشاورزی بوده است.

سه‌گانه‌ی اقتصاد؛ کشاورزی و صنعت و خدمات

رایج‌ترین سیستم دسته‌بندی اجزای اقتصاد این است که آن را به سه بخش کشاورزی، صنعت و خدمات تقسیم کنند. فعالیت‌های مربوط به زراعت، دام‌پروری و ماهیگیری در گروه کشاورزی قرار می‌گیرند.

هر نوع فعالیت مربوط به «ساخت» نیز در گروه صنعت جای دارد. برای مثال، گروه صنعت شامل تمام فعالیت‌هایی می‌شود که مربوط به ساخت مواردی مثل غذا، فلزات، مبلمان، مواد شیمیایی و پتروشیمی، نفت، قطعات کامپیوتری، خودرو و مواردی از این قبیل است. از این جهت، صنعت یکی از متنوع‌ترین اجزای اقتصاد به شمار می‌رود.

بخش خدمات نیز بزرگ‌ترین بخش اقتصاد است که تمام فعالیت‌های «خدماتی»‌ را در بر می‌گیرد. برای مثال، خدمات مربوط به هتلداری و رستوران، خدمات حوزه املاک و مستغلات، بیمه، خدمات اداری و پشتیبانی و خدمات حوزه بهداشت همگی در این گروه جای دارند. از این  رو، خدمات بزرگ‌ترین بخش اقتصاد است و بیش‌ترین تعداد شاغلان را در خود جای داده است.

طبق اصول حسابداری ملی، در انتهای هر فصل ارزش تمام تولیداتی که در این سه بخش ایجاد شده محاسبه شده و به عنوان «تولید ناخالص داخلی» همان فصل اعلام می‌شود. برآیند 4 فصل این تولیدات نیز ارزش اقتصاد در کل سال را می‌سازد. اگر کل اقتصاد به یک کیک تشبیه شود، هر قطعه‌ی این کیک یکی از اجزای سه گانه‌ی اقتصاد است و بزرگ‌ و کوچک‌شدن اندازه این کیک، رشد اقتصادی را نمایندگی می‌کند.

آورده‌ی اقتصادی هر شاغل خدماتی در سال گذشته: 59 میلیون تومان

داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد که حجم ارزش‌افزوده اقتصاد در بخش خدمات در سال گذشته 8 هزار و 936 هزار میلیارد تومان بوده است. در طول سال گذشته، 12 میلیون و 707 هزار و 394 نفر در این بخش مشغول به کار بوده‌اند. بنابراین، ارزش افزوده هر فرد در بخش خدمات در سال گذشته 703 میلیون تومان بوده است. اگر این رقم در ماه‌های سال گذشته پخش شود، مشخص می‌شود که هر شاغل در بخش خدمات به طور متوسط هر ماه 59 میلیون تومان ارزش در این بخش خلق کرده است.

به همین ترتیب می‌توان متوسط ارزش افزوده خلق شده توسط شاغلان هر بخش‌ را در ماه‌های سال 1402 به دست آورد. نتیجه این محاسبات نشان می‌دهد که این شاخص در بخش صنعت 57 میلیون تومان و در بخش کشاورزی 38 میلیون تومان بوده است. در بخش صنعت حدود 8 میلیون و 250 هزار نفر و در بخش کشاورزی حدود 3 میلیون و 500 هزار نفر شاغل بوده‌اند.

به عبارت دیگر، در هر ماه از سال گذشته، شاغلان بخش صنعت به طور متوسط 57 میلیون تومان و شاغلان بخش کشاورزی به طور متوسط 38 میلیون تومان ارزش جدید در اقتصاد خلق کرده‌اند. بنابراین، به نظر می‌رسد بیش‌ترین ارزش افزوده تولید شده به ازای هر فرد در بخش خدمات شکل گرفته است.