از پرده درآمدن مرد در سایه؛ مغز متفکر عملیات طوفانی حماس کیست؟

به گزارش اکوایران، اسرائیل عملیات این هفته حماس را ۱۱ سپتامبر خود می‌خواند. این حمله را عملیات طوفان الاقصی نامیده‌اند که نشان می‌دهد به تلافی حملات اسرائیل به مسجد الاقصی بوده است. مغز متفکر پشت این حمله، محمد ضیف، مبارز فلسطینی است که در یک فایل صوتی از او با عنوان «تحت تعقیب‌ترین فرد توسط اسرائیل» یاد می‌شود.

هتک حرمت سومین مکان مقدس مسلمانان

به نوشته رویترز، یک منبع نزدیک به حماس در غزه خبر داد که پس از یورش ماه می ۲۰۲۱ به سومین مکان مقدس اسلام که خشم جهان عرب و اسلام را برانگیخت، ضیف برنامه‌ریزی عملیاتی را آغاز کرد که منجر به کشته‌شدن بیش از ۱۲۰۰ نفر در اسرائیل شد. این منبع گفت: «صحنه‌ها و تصاویری از یورش اسرائیل به مسجد الاقصی در ماه رمضان، ضرب و شتم نمازگزاران، حمله به آن‌ها، بیرون‌کشیدن افراد مسن و جوان از مسجد پخش شد. همه این‌ها خشم فلسطینیان را برانگیخت و شعله‌ور کرد».

هجوم به محوطه مسجد که مدت‌ها نقطه‌ای برای خشونت بر سر مسائل مربوط به حاکمیت و مذهب در قدس بود، به آغاز جنگ ۱۱ روزه بین اسرائیل و حماس کمک کرد. با گذشت بیش از دو سال، حمله روز شنبه، بدترین نقض دفاعی اسرائیل از زمان جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۷۳ بود و آن را وادار کرد تا اعلام جنگ کند و حملات تلافی‌جویانه‌ خونینی علیه غزه انجام دهد.

از پرده درآمدن مرد در سایه

ضیف که از هفت سوء قصد اسرائیل جان سالم به در برده است، به ندرت صحبت کرده و هرگز در انظار عمومی ظاهر نمی‌شود. بنابراین وقتی شبکه تلویزیونی حماس اعلام کرد که او قرار است روز شنبه سخنرانی کند، فلسطینی‌ها متوجه شدند که اتفاق مهمی در حال وقوع است. ضیف در این نوار ضبط شده گفت: «امروز خشم الاقصی، خشم مردم و ملت ما در حال انفجار است. ای مجاهدین! امروز روز شماست تا به این جنایتکاران بفهمانید که زمانشان به پایان رسیده است».

تنها سه تصویر از ضیف وجود دارد؛ یکی در ۲۰ سالگی، دیگری با نقاب و سومی نیز تصویری از سایه او که هنگام پخش نوار صوتی استفاده شد. محل اختفای ضیف ناشناخته است، اگرچه به احتمال زیاد، او در پیچ‌وخم تونل‌های زیر غزه پنهان است. یک منبع امنیتی اسرائیلی گفت ضیف به طور مستقیم در برنامه‌ریزی و جنبه‌های عملیاتی این حمله دست داشته است.

مغز متفکر

این منبع نزدیک به حماس گفت که تصمیم برای آماده‌سازی حمله مشترکاً توسط ضیف که فرماندهی گردان‌های القسام حماس را به همراه یحیی سنوار، رهبر حماس در غزه بر عهده دارد، گرفته شده است، اما مشخص است که معمار این حمله چه کسی بوده است. این منبع گفت: «دو مغز وجود دارد، اما یک نفر مغز متفکر است».

به گفته یک منبع منطقه‌ای، مخفی‌کاری حماس به حدی بود که ایران، دشمن قسم‌خورده اسرائیل و حامی مهم مالی، آموزشی و تسلیحاتی حماس، تنها به صورت کلی می‌دانست که این گروه در حال برنامه‌ریزی یک عملیات بزرگ است و از زمان و جزئیات آن اطلاعی نداشت.

این منبع گفت که در حالی که تهران از آماده‌شدن یک عملیات بزرگ آگاه بود، در هیچ اتاق عملیات مشترکی که شامل حماس، رهبری فلسطین، حزب‌الله لبنان و ایران بود، بحثی درباره آن صورت نگرفت.این منبع گفت: «دایره افراد آگاه از عملیات بسیار کوچک بود».

رهبر ایران در روز سه‌شنبه گفت تهران در حمله به اسرائیل دخالتی نداشته است. واشنگتن نیز اذعان دارد که در حالی که تهران همدست حماس است، اما هیچ اطلاعات یا مدرکی دال بر مشارکت مستقیم ایران در این حملات وجود ندارد.

عملیات فریب

طرحی که توسط ضیف طراحی شد، شامل تلاشی طولانی‌مدت برای فریب بود. اسرائیل به این باور رسیده بود که حماس علاقه‌ای به شروع درگیری ندارد و در عوض، بر توسعه اقتصادی در غزه، جایی که این جنبش قدرت حاکم است، تمرکز کرده است.

اما یک منبع نزدیک به حماس گفت، در حالی که اسرائیل شروع به ارائه مشوق‌های اقتصادی به کارگران غزه می‌کرد، جنگجویان این گروه اغلب در زیر رادار ارتش اسرائیل آموزش می‌دیدند. علی برکت، رئیس روابط خارجی حماس گفت: «دو سال است که ما برای این نبرد آماده می‌شویم».

ضیف که با صدایی آرام صحبت می‌کرد، در فایل صوتی خود گفت که حماس بارها به اسرائیل هشدار داده که به جنایات خود علیه فلسطینی‌ها پایان دهد، زندانیانی را که به گفته او مورد آزار و شکنجه قرار گرفته‌اند را آزاد کند و جلوی سلب مالکیت فلسطینیان از سرزمین فلسطین را بگیرد. او گفت: «اشغالگران هر روز به روستاها و شهرهای ما در کرانه باختری یورش می‌برند و به خانه‌هایمان حمله می‌کنند، مردم را می‌کشند و مجروح می‌کنند، ویران می‌کنند و بازداشت می‌کنند. در عین حال، هزاران جریب از زمین‌های ما را مصادره می‌کنند، مردم ما را از خانه‌هایشان بیرون می‌کنند تا شهرک بسازند».

مرد سایه‌ها

بیش از یک سال است که در کرانه باختری، منطقه‌ای به طول حدود ۱۰۰ کیلومتر و عرض ۵۰ کیلومتر که از زمان تصرف توسط اسرائیل در سال ۱۹۶۷ در مرکز درگیری اسرائیل و فلسطین قرار گرفته، ناآرامی وجود داشته است. ضیف گفت که حماس از جامعه بین‌المللی خواسته که به «جنایت اشغالگران» پایان دهد، اما اسرائیل اقدامات تحریک‌آمیز خود را افزایش داده است. او همچنین گفت که در گذشته، حماس از اسرائیل درخواست کرده بود که یک توافق بشردوستانه برای آزادی اسرای فلسطینی انجام دهد، اما این درخواست رد شد.

او گفت: «با توجه به عیاشی اشغالگران و انکار قوانین و قطعنامه‌های بین‌المللی و با توجه به حمایت آمریکا و غرب و سکوت بین‌المللی، تصمیم گرفته‌ایم به همه این‌ها پایان دهیم».

این رهبر شبه‌نظامی که با نام محمد مصری در سال ۱۹۶۵ در کمپ آوارگان خان‌یونس که پس از جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۴۸ ایجاد شد به دنیا آمد، پس از پیوستن به حماس در جریان انتفاضه اول سال ۱۹۸۷، به محمد ضیف معروف شد. یک منبع حماس گفت که او در سال ۱۹۸۹ توسط اسرائیل دستگیر شد و حدود ۱۶ ماه را در بازداشت گذراند.

ضیف مدرک علوم خود را از دانشگاه اسلامی غزه گرفت و در آنجا به تحصیل در رشته‌های فیزیک، شیمی و زیست‌شناسی پرداخت. او به هنر علاقه داشت و ریاست کمیته سرگرمی دانشگاه را بر عهده داشت و نمایش‌های کمدی اجرا می‌کرد.

ضیف با تقویت نیروهای حماس، شبکه تونل‌های این گروه و تخصص آن در ساخت بمب را توسعه داد. او برای دهه‌ها در صدر فهرست افراد تحت تعقیب اسرائیل قرار داشت و شخصاً مسئول کشته‌شدن ده‌ها اسرائیلی در بمب‌گذاری‌های انتحاری بود. برای ضیف، ماندن در سایه مسئله مرگ و زندگی بوده است. منابع حماس گفتند که او در جریان یکی از تلاش‌های اسرائیل برای ترورش، یک چشمش را از دست داده و از ناحیه یک پا آسیب جدی دیده است.

همسر، پسر ۷ماهه و دختر ۳ساله او در سال ۲۰۱۴ در حمله هوایی اسرائیل کشته شدند. بقای او در حین اداره شاخه مسلح حماس، او را به یک قهرمان مردمی برای فلسطینیان تبدیل کرده است. در ویدئوها او نقاب می‌زند یا تنها سایه‌ای از او دیده می‌شود. منبع نزدیک به حماس گفت که او از فناوری‌های دیجیتال مدرن مانند تلفن‌های هوشمند استفاده نمی‌کند.

«او گریزان است. او مردی در سایه است».