به گزارش اکوایران نفت و گاز و فرآورده های آن یکی از اصلی‌ترین کالاهای صادراتی ایران هستند. آمارها نشان می‌دهد کل درآمدهای صادراتی ایران در 9 ماهه ابتدایی 1402 معادل 63 میلیارد و 970 میلیون دلار بوده که بیش از 41 درصد آن را صادرات نفتی تشکیل داده است. 

رد پای نفت در تاریخ اقتصادی ایران

به طور کلی ایفای نقش درآمدهای نفتی پیشینه بلندمدتی در سیاست‌گذاری‌ها و طرح‌های اجرایی دولت‌ها داشته و همچنین منجر به اعتیاد ایران به مصرف فراتر از ظرفیت‌های تولید غیر نفتی شده است.بر اساس آمار‌ها تقریبا 14 درصد از کل تولید ناخالص داخلی ایران در 1401 متشکل از درآمدهای نفتی بوده است. 

از ابتدای دهه 90 و آغاز تحریم‌ها علاوه بر اینکه درآمد نفتی به شدت کاهش پیدا کرد، تولیدات غیرنفتی نیز دچار افت شدیدی شد. این موضوع با تحلیل رفتن سرمایه گذاری و تشدید کسری بودجه دولت، زخم‌های درون اقتصاد ایران را ملتهب‌تر کرد و اختلالاتی گریبان اقتصاد را گرفت؛ زخم‌هایی همچون کسری بودجه ساختاری که ناشی از بیشتر بودن هزینه‌های دولت از درآمدهایش بود که با کاهش درآمدهای نفتی، این اختلاف بیشتر نیز می‌شد. 

این درحالی است که در سال‌های اخیر مجددا درآمدهای نفتی ایران افزایش یافته است. به همین ترتیب سایر بخش‌های اقتصاد که به طور کلی در زمان رونق صادرات نفتی رشد می‌کنند نیز با خلق ارزش افزوده‌های جدید در اقتصاد همراه بوده‌اند. 

1402101203

میانگین فروش ماهانه نفت از ابتدای سال 1402

بر اساس گزارش‌های اعلام شده از سازمان گمرک، از ابتدای سال 1402 تا انتهای پاییز  26 میلیارد و 460 میلیون دلار خالص درآمد نفتی ایران بوده است.  این رقم معادل آن است که در هر ماه 2 میلیارد و 940 میلیون دلار نفت به فروش رسیده باشد. همچنین اگر بخواهیم به طور متوسط میزان فروش نفت در هر روز را بررسی کنیم، بر اساس آمار موجود و تقسیم فروش در 276 روز، به طور میانگین هر روز 95 میلیون و 870 هزار دلار درآمد از ناحیه صادرات نفت کسب کرده‌ایم. 

به طور کلی نفت یک ثروت ملی و موهبت الهی تلقی می‌شود اما وابستگی کشورهای دارای نفت به درآمدهای نفتی، یکی از مشکلاتی است که می‌تواند به بیماری‌هایی همچون تک محصولی شدن، اسیب پذیری و بیماری هلندی منجر شود. در مقابل مشاهده می‌شود برخی از کشورها نیز علی رغم وفور درآمدهای نفتی، با مدیریت درست و سرمایه گذاری هدفمند، درآمدهای نفتی خود را به وسیله‌ای برای جهش و توسعه سرزمین خود تبدیل کرده‌اند.