تورم کالاهای وارداتی؛ از منفی 13 تا مثبت 588 درصد

به گزارش اکوایران تورم نقطه به نقطه کالاهای وارداتی در زمستان سال گذشته 475 درصد به ثبت رسیده است که نسبت به پاییز حدود 5 درصد نیز بالاتر رفته است. همچنین تورم فصلی اقلام وارداتی در زمستان بالغ بر 53 درصد به ثبت رسیده است، بررسی ها نشان می دهد این شاخص نسبت به پاییز روندی صعودی به خود گرفته است. با توجه به افزایش قیمت ارز در بهار امسال و همچنین رکورد های تورمی که پی در پی در آمریکا و اروپا رقم می خورد، پیش بینی می شود تورم کالاهای وارداتی در فصول آتی نیز روندی صعودی و افزایشی داشته باشد. طی این گزارش به بررسی تورم اقلام وارد شده به کشور در 24 فصل گذشته پرداخته شده است.

سال های آرام برای تورم واردات

تورم کالاهای وارداتی در ایران در سال های 95 و 96 بسیار پایین بوده است به طوری که بالاترین تورم فصلی رقم خورده در بازه زمانی بهار 95 تا زمستان 96 تنها 10 درصد بوده است. ثبات بازار و عدم افزایش بهای دلار و همچنین تورم های تک رقمی به ثبت رسیده داخلی در سال های مذکور از اصلی ترین دلایل افزایش پایین قیمت کالاهای وارداتی به داخل کشور است. حتی در بهار سال 95 به دلیل انتظارات مثبتی که در اقتصاد ایران بر اثر توافقات برجام شکل گرفته بود، تورم اقلام وارداتی منفی 10.1 درصد برآورد شده است. همچنین بر اساس محاسبات صورت گرفته میانگین تورم فصلی واردات کالا در 8 فصل مذکور به 5 درصد هم نمی رسد.

طوفانی در تورم واردات

در سال 96 به تاریخ ایران بود که دونالد ترامپ، کاندید جمهوری خواه بر مسند ریاست جمهوری آمریکا نشست. از همان نیمه دوم سال 96 بود که زمزمه خروج وی از برجام آغاز شد تا انتظارت منفی به سراغ اقتصاد ایران آید تا جایی که در زمستان 96 شاهد افزایش جزئی در قیمت دلار نیز بودیم، اما تورم فصلی کالاهای وارداتی در زمستان همچنان پایین بود، ولی این آخرین فصل آرام برای تورم در اقتصاد کشور بود.

در بهار 97 آمریکا از برجام خارج شد و انتظارات منفی به شدت بر اقتصاد ایران سایه انداخت، بر همین اساس نرخ دلار شاهد جهش های بالایی در نیمه اول سال 97 بود. همین امر باعث شد تا تورم کالاهای وارداتی در بهار سال 97 بالغ بر 50 درصد به ثبت برسد، به بیان ساده تر میانگین قیمت کالاهای وارداتی در بهار 97 نسبت فصل گذشته اش 50.8 درصد افزایش یافت. پس از بهار کمی تورم کاهش یافت اما همچنان در اعداد بالایی قرار داشت، به طوری که در بازه بهار 97 تا پاییز 98 میانگین تورم فصلی کالاهای وارداتی بالغ بر 38 درصد برآورد شده است.

جهشی دوباره در پایان 99

در ماه ها پایانی سال 98 بود که فشار تحریم ها از سوی دولت آمریکا تشدید شد و همین موضوع باعث شد تا نرخ ارز روند صعودی به خود بگیرد تا جایی که نرخ دلار از حدود 12 هزار تومان در پاییز به بالای 15هزار تومان در زمستان برسد، در نتیجه تورم فصلی واردات از 38 درصد در پاییز به 52 درصد در زمستان 98 رسید.

ادامه روند صعودی نرخ ارز در سال 99 و جهش ارزی صورت گرفته در سال 99 باعث شد تا نرخ تورم فصلی کالاهای وارداتی در تابستان همین سال به 69.4 درصد برسد. تشدید فشار تحریم ها از یک سو و از طرفی دیگر کاهش تقاضای نفت و انرژی در سطح جهانی به دلیل شیوع بیماری کرونا باعث شد که فروش نفت ایران بسیار پایین باشد که در نتیجه ارز ورودی به کشور نیز به شدت کاهش یافت، همین دلایل باعث شد تا نرخ ارز جهش داشته باشد و به طبع شاهد افزایش شدید تورم اقلام وارداتی باشیم. همچین می توان اظهار داشت انتظارات منفی در نیمه نخست سال 99 در این افزایش قیمت ها بسیار موثر بوده است.

تورم واردات دوباره صعودی می شود؟

از زمستان سال 99 با آمدن بایدن و ایجاد فضای مثبت در اقتصاد ایران و همچنین ثبات نسبی برای چند ماه در بازار ارز، تورم در زمستان 99 به 45 درصد رسید. اما این کاهش تداومی نیافت و با شروع سال 1400 بار دیگر تورم واردات در تابستان 63.7 درصد رسید. علی رغم اینکه نرخ تورم در پاییز نسبت به تابستان کاهش یافت اما برای بار دیگر در زمستان 1400 نسبت به پاییز افرایش یافت و به نرخ 53.2 درصد رسید.

تورم اقلام وارداتی ارتباط و اثر پذیری بسیار بالایی از نرخ ارز دارد، با توجه به اینکه نرخ ارز در بهار 1401 روند صعودی را آغاز کرده و به صورت چشمگیری نسبت به پایان سال گذشته افرایش یافته است، پیش بینی می شود روند تورم واردات در فصول آتی نیز افرایشی باشد. از سویی نیز جنگ اوکراین و روسیه باعث به وجود آمدن تورم های سنگینی در اروپا و ایالات متحده آمریکا شده است، به عنوان مثال تورم آمریکا به بالای 8 درصد رسیده است که در سالیان گذشته بی سابقه بوده است، همین امر قطعا به افزایش تورم اقلام وارداتی دامن خواهد زد و اثر گذاری بالایی بر آن خواهد داشت.

با توجه به افزایش بهای ارز در داخل ایران و تورم در خارج، هیچ بعید نیست در فصول آتی شاهد رکورد جدیدی از تورم کالاهای وارداتی باشیم.

تورم نقطه ای؛ از منفی 13 تا مثبت 588

به طور کلی تورم نقطه به نقطه اقلام وارداتی از روندی مشابه تورم فصلی پیروی کرده است، به عبارت دیگر دقیقا همان مواردی که باعث جهش ها و نوسانات در تورم فصلی شده است، در تورم نقطه ای این اقلام نیز صدق می کند. بررسی ها نشان می دهد تورم نقطه ای در 24 فصل گذشته از منفی 13.5 درصد به 588.8 درصد در پاییز 99 رسیده است. بر اساس آخرین آمار منتشر شده تورم نقطه به نقطه این گروه کالاها در زمستان 1400 به 475 درصد رسیده است که نسبت به پاییز 30 درصد افزایش داشته است.