رشد ناچیز انباشت سرمایه ماشین‌آلات در اقتصاد ایران

به گزارش اکوایران به عقیده برخی از کارشناسان از سال 99 با آمدن بایدن در نیمه دوم سال بر مسند ریاست جمهوری آمریکا کمی از فشار تحریمی که ترامپ ایجاد کرده بود کاسته شد و رشد اقتصادی مثبت به ثبت رسید. به تبع آن رشد انباشت سرمایه نیز در کشور در سال 99 از رشد منفی سال قبلی به 3.7 درصد رسید. این رشد در سال 1400 نیز تکرار شد و رشد انباشت سرمایه در اقتصاد ایران در سال گذشته عدد 3.9 درصد را به ثبت رساند. آمار ها نشان می دهد رشد در یان دو سال بیشتر تحت تاثیر انباشت سرمایه در ساختمان بوده و انباشت سرمایه در بخش ماشین آلات بسیار ناچیز بوده است. به گونه ای که با وجود اینکه در سال 99 پس از چند سال سرمایه گذاری ناخالص مثبت شد، رشد انباشت در ماشین آلات منفی0.1 درصد به ثبت رسید. این موضوع را می توان به دلیل افزایش قیمت های صورت گرفته در حوزه مسکن دانست.

البته لازم به ذکر است رشد های مثبت به ثبت رسیده در دو سال اخیر تا حدودی به خاطر منفی شدن شدید انباشت سرمایه در سال های 97 و 98 بوده است، چراکه با وجود رشد مثبت در این سال های هنوز حجم حقیقی انباشت سرمایه در اقتصاد ایران به 100 هزار میلیارد تومان نرسیده است و حدود 37 هزار میلیارد تومان پایین تر رقم سال 96 است. به طور کلی می توان اظهار داشت که وضعیت سرمایه در اقتصاد کشور به هیچ وجه قابل قبول نیست و چنانچه این موتور محرک رشد به حرکت در نیاید در سال های آتی نیز شاهد رشد های مناسب اقتصادی نخواهیم بود. 

سرمایه گذاری تابعی منفی ار نرخ بهره است، به بیان ساده تر هرچه نرخ بهره بالاتر باشد تشکیل سرمایه نیر پایین تر است. در چند سال اخیر  تورم های بالایی در اقتصاد ایران به ثبت رسیده که باعث شده نرخ بهره حقیقی به شدت منفی باشد. با توجه به اینکه نرخ بهره حقیقی منفی نیز بوده این میزان سرمایه گذاری به هیج وجه قابل قبول نیست. البته بر اساس آموزه های اقتصاد کلان زمانی که شرایط اقتصاد بی ثبات باشد، هر اندازه هم که نرخ بهره پایین باشد تشکیل سرمایه شکل نخواهد گرفت و بی ثباتی بر تمام شرایط دیگر چیره خواهد شد.

بر اساس گزارش های منتشر شده از بانک مرکزی و مرکز آمار، داده های مربوط به تشکیل سرمایه ناخالص در دست است که نشان  می دهد رشد سرمایه در دو سال اخیر مثبت بوده است، اما گزارش های مرکز پژوهش های مجلس بیانگر این است که رشد سرمایه خالص در 3 سال اخیر منفی بوده است. در این گزارش به بررسی رشد و حجم انباشت سرمایه ناخالص کل و همچنین در دو بخش ماشین آلات و ساختمان در 15 سال گذشته پرداخته شده است.