دلار؛ فارغ ز غوغای جهان

بی‌تفاوتی دلار به نیویورک و حاشیه‌هایش

تأثیر سفر رئیس‌جمهور به نیویورک و سخنرانی او در سازمان ملل یکی از محورهای برنامه این هفته «کرور» است. این موضوع از این جهت بررسی شده است که سفر آقای روحانی به نیویورک چه میزان بر افزایش یا کاهش قیمت دلار تأثیرگذار بوده است. اگر اهل پیگیری اخبار باشید، حتماً در جریان هستید که با هر سفر رئیس‌جمهور به نیویورک و اتفاقاتی که در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد می‌افتد، دلار هم افت‌وخیزهایی در بازار داخلی کشور دارد؛ اما این بار وضع به چه شکل بود؟ آیا صحبت‌های رئیس جمهور و حاشیه‌های نشست سازمان ملل در روند کاهش یا افزایش قیمت دلار تأثیرگذار بود؟ پاسخ این پرسش‌ها خیر است. واقعیت این است که دلار واکنش چندانی به سفر آقای روحانی نشان نداد اما اتفاقی که افتاد این بود که هنگام سفر رئیس‌جمهور به نیویورک حجم معاملات ارزی در کشور به شدت پایین آمده بود. نکته دومی که درباره این پرسش مطرح می‌شود این است که در بازار ارز بیشتر تعداد فروشنده‌ها به چشم می‌آمد تا خریداران؛ یک اضطراب توأم بااحتیاطی در بازار بود که عده‌ای می‌گفتند ممکن است در این سفر حتی به صورت تصادفی ملاقاتی بین آقای روحانی و آقای ترامپ صورت بگیرد و در واکنش به این ملاقات قیمت دلار به شدت افت کند اما چون این احتمال قطعی نبود، باعث شد که خریداران هم از بازار عقب‌نشینی کنند و حاضر نباشند که دلار بخرند.

اما در سفرهای دیگر آقای روحانی از زمان گرفتن سکان دولت یازدهم به نیویورک اوضاع بازار ارز در ایران به چه شکل بوده است؟ پاسخ به این سؤال را می‌توانید در این قسمت از برنامه «کرور» ببینید که کارشناس این قسمت از برنامه با رسم نمودار و تحلیل روند دلار قبل و بعد از سفر رئیس‌جمهور به نیویورک در سال‌های مختلف را توضیح داده است.

مشتقات ارزی از چه زمانی وارد بازارها شدند؟

استفاده از ابزار مشتقه ارزی که ابزاری پرکاربرد است از دیگر مباحثی است که در این قسمت از برنامه «کرور» درباره آن صحبت می‌شود. این ابزار از جمله ابزارهایی است که در بازارهای جهانی به شدت مورد استفاده قرار می‌گیرد اما در بازار ارز داخل کشور آن‌طور که بایدوشاید خیلی از آن استفاده نمی‌شود. قبل از جنگ جهانی اول معاملات با اسکناس کاغذی عمدتاً مبتنی بر طلا بود اما بعد از جنگ جهانی اول محدودیتی که برای چاپ اسکناس گذاشته بودند، برداشته شد و بانک‌های مرکزی به میزان ذخیره‌ای که طلا داشتند اسکناس چاپ می‌کردند و این روند باعث بی‌نظمی در معاملات جهانی شد. در جنگ جهانی دوم و بعد از اینکه رکود جهانی کمرنگ‌تر شد نظامی به اسم نظام ارزی معرفی شد که اسکناس‌ها و ارزها به نسبتی بر مبنای دلار تعریف شوند. هر ارزی که به وجود آمده بود نسبتی با دلار داشت، اما این اشکالی داشت و زمانی که کشور آمریکا توازن تجاری یا کسری داشت این نسبت نمی‌توانست پایدار بماند. در ادامه این صحبت‌ها کارشناس برنامه روند شکل‌گیری بازار فارکس را توضیح می‌دهد و درباره پیشینه آن صحبت می‌کند که پیشنهاد می‌کنیم اگر به این مباحث علاقه‌مند هستید و یا می‌خواهید درباره مشتقات ارزی اطلاعات کسب کنید، این برنامه را از دست ندهید.

در این برنامه همچنین بیان می‌شود که ابزار مشتقه ارزی، ابزاری است که وظیفه‌اش کنترل و مهار ریسک برای فعالان اقتصادی است. نکته دیگری که مطرح می‌شود این است که در اقتصاد دو نوع ریسک داریم؛ یکی بلندمدت که همان بحران‌هایی است که در بلندمدت اتفاق می‌افتد و دومین ریسک کوتاه‌مدت یا عملیاتی است که بنگاه‌های اقتصادی، صادرکننده‌ها و واردکننده‌ها با آن مواجه می‌شوند. ابزار مشتقه ارزی دست گذاشته است روی ریسک کوتاه‌مدت و آن‌ها را مدیریت می‌کند. اگر برایتان سؤال پیش‌آمده که کدام کشورها در دنیا از ابزار مشتقه ارزی استفاده می‌کنند و یا از چه سالی شروع به استفاده از این ابزار کرده‌اند بهتر است خودتان این قسمت از برنامه «کرور» را ببینید. چراکه در این قسمت به کشورهای مختلف و استفاده آن‌ها از این ابزارها اشاره می‌شود و بیان می‌شود که کشورهای مختلف در دهه‌های گذشته با سطح اقتصادی متفاوت این کار را شروع کرده‌اند. به‌عنوان مثال کشورهای توسعه‌یافته آمریکای شمالی یا اروپایی عمدتاً استفاده از این ابزار را از سال ۱۹۸۵ تا سال ۱۹۹۵ شروع کردند و با ۱۰ سال اختلاف این مشتقات در کشورهای در حال توسعه راه‌اندازی شد. برای مثال این ابزار در هند در سال ۲۰۰۸ و در ترکیه در سال ۲۰۰۵ مورداستفاده قرار گرفت.