تشدید شکاف تورمی فقیر و غنی با جراحی اقتصادی دولت

به گزارش اکوایران تورم ماهانه آبان ماه 2.1 درصد برآورد شده، این شاخص در ماه گذشته 3 درصد بوده است. بررسی ها نشان می دهد روند صعودی تورم ماهانه در کشور پس از سه ماه پی دی پی در میانه پاییز متوقف شده است. تورم سالانه نیز در آبان 44 درصد به ثبت رسیده، به عبارت دیگر میانگین قیمت کالا و خدمات در 12 ماه منتهی به آبان امسال نسبت به میانگین قیمت کالا و خدمات در دوازده ماه متهی به آبان سال گذشته 44 درصد افزایش یافته است. به طور کلی می توان گفت که پس از شوک قیمتی که در ابتدای سال در نتیجه جراحی اقتصادی دولت به کشور وارد شد، روند تورم سالانه کاملا صعودی بوده و از حدود 38 درصد در اردیبهشت سال جاری به ارقام فعلی رسیده است.

 همچنین در آبان سال گذشته تورم سالانه در همین حدود 44 درصد بوده که نشان می دهد این شاخص پس از یک روند نزولی دوباره با این اقدام دولت به حدود قبلی خود بازگشته است. البته پیش بینی می شود چنانچه در ماه های آتی شاهد تورم های ماهانه بالا نباشم روند صعودی این شاخص متوقف شود. در میانی دهک های درآمدی بیشترین تورم سالانه رقم خورده در آبان ماه به فقیر ترین دهک جامعه تعلق دارد و در آن سو نیز کمترین تورمی که بین دهک ها برآورد شده در ثروتمند ترین دهک رخ داده است. در این گزارش به بررسی تورم سالانه دهک اول و دهم در یکسال گذشته پرداخته شده است.

تورم سالانه دهک ها در آبان 1401

در میان دهک ها درآمدی بیشترین تورم سالانه رقم خورده در ماه میانی پاییز به دهک نخست که فقیر ترین دهک جامعه به حساب می آید تعلق دارد. تورم سالانه دهک اول در آبان ماه 50.2 درصد برآورد شده، در حالی که این شاخص برای دهک اول در مهر ماه حدود 48 درصد به ثبت رسیده بود. تورم سالانه دهک دهم نیز که ثروتمند ترین دهک جامعه محسوب می شود، 41.7 درصد بوده است.

 بر این اساس بین بالاترین و پایین ترین تورم سالانه به ثبت رسیده میان دهک ها نزدیک به 9 درصد اختلاف وجود دارد. بررسی ها نشان می دهد در آبان ماه هرچه از دهک ها پردرآمد به سمت دهک ها فقیر نزدیک می شویم، شاهد به ثبت رسیدن تورم های سالانه بالاتری هستیم، به عبارت دیگر در یکسال گذشته فشار تورمی بر دوش دهک های فقیر جامعه به شکل قابل ملاحظه ای از فشار تورمی که دهک های بالایی تجربه کرده اند بیشتر بوده است. همچنین میانگین تورم سالانه پنج دهک پر درآمد حدود 43 درصد بوده، این در حالیست که میانگین تورم سالانه پنج دهک فقیر نزدیک به 47.5 درصد برآورد شده است.

تورم فقیر و غنی در یکسال گذشته

تورم سالانه دهک اول در آبان سال گذشته 47 درصد برآورد شده، همین شاخص برای دهک دهم 44.6 درصد بوده است. بر این اساس دقیقا سال گذشته اختلاف تورم فقیر و غنی به 2.5 درصد هم نمی رسید. این در حالیست که همین اختلاف در آبان امسال نزدیک به 9 درصد بوده است. از آبان سال گذشته روند تورم سالانه نزولی شد و به طبع آن تورم سالانه دهک ها نیز روندی نزولی به خود گرفت و در اردیبهشت ماه تورم دوهک اول به 41 درصد و تورم دهک دهم به 38 درصد رسید. تقریبا در بهار سال جاری بود که دولت با اجرای سیاست حذف ارز ترجیحی با نام اصلاح یارانه کالاهای اساسی، باعث به وجود آمدن یک شوک قیمتی در اقتصاد کشور شد. اثرات این جراحی اقتصادی در خرداد ماه دیده شد و طی اتفاقی بی سابقه تورم ماهانه به بالای 12 درصد رسید. در این ماه تورم ماهانه دهک اول 19.5 درصد و تورم ماهانه دهک دهم 8.4 درصد به ثبت رسید، این اختلاف در بازه زمانی ماهانه بسیار بالا و قابل توجه محسوب می شود.

خوراکی ها در سبد مصرفی خانوار کم درآمد سهم بالایی دارد، به بیان ساده تر با توجه به اینکه مواد غذایی کالا هایی از جنس ضروری هستند خانوار مجبورند مقدار مشخصی از درآمد خود را به آن اختصاص دهند و هرچه درآمد پایین تر باشد به طبع سهم خوراکی ها از مقدار هزینه ای که یک خانوده می کند بیشتر است. البته این امر بدین معنا نیست که دهک های کم درآمد نسبت به دهک های بالایی بیشتر صرف هزینه های خوراکی می کنند، بلکه به علت پایین بودن درآمدشان نسبت به دهک ها ثروتمند مجبورند درصد بیشتری از درآمد خود را به این نوع کالا ها اختصاص دهند.

از همین رو هر زمان که تورم به علت افزایش قیمت خوراکی ها باشد درصد تورم و فشار تورمی که دهک های پایینی متحمل می شوند، بیشتر است. با توجه اینکه تورم رقم خورده در چند ماه گذشته به علت تورم خوراکی ها و اصلاح نظام قیمتی مواد غذایی بوده، تورم در دهک های پایینی افزایش چشمگیر تری نسبت به سایر دهک ها یابد. در نتیجه همین موضوه نیز شاهد آن بوده ایم که در چند ماه گذشته اختلاف و شکاف تورم سالانه بین فقیر ترین دهک و ثروتمند ترین دهک ماه به ماه افزایش یابد.