انبار بانک مرکزی پر از سوخت تورم / «پایه پولی» و «سهم پول از نقدینگی» به سقف رسیدند

به گزارش اکوایران، بانک مرکزی در گزارش‌های ادواری تغییر تحولات کلان اقتصادی ارزیابی خود از متغیرهای پولی مهم در کشور را منتشر می‌کرد. در حالی که هنوز این مرکز اطلاعی را از تغییر متغیرها نشر نداده، مرکز آمار ایران در تعیین وضعیت متغیرهای کلی اقتصاد ایران، این شاخص‌ها را بررسی کرده است.

در این داده ها مشاهده می شود پایه پولی در کشور رشد قابل توجهی داشته و در ادامه سهم پول از نقدینگی به سطح بالایی رسیده است.

رکوردزنی پایه پولی در آذر 1401

طبق داده های مرکز آمار ایران، حجم پایه پولی در کشور برابر با 766 هزار و 300 میلیارد تومان در آذر ماه 1401 برآورد شده است. این هسته تورم ساز پولی در مقایسه با میانه پاییز، یعنی ماه قبل خود حدودا 5.32 درصد بیشتر شده که بیشترین رشد ماهانه در این شاخص در بازه 19 ماهه تلقی می شود.

این رشد نسبت به موقعیت مشابه خود در سال گذشته 36.6 درصد ثبت شده و 2 واحد درصد از ماه قبل خود بالاتر آمده است. برآوردهای آماری از وضعیت رشد نقطه ای پایه پولی در کشور نشان می دهد هم سو با رشد ماهانه پایه پولی، رشد دوازده ماهه این شاخص نیز بیشترین سطح را در بازه یک ساله داشته است.

بررسی های مقداری پایه پولی نیز در این مدت نشان می دهد حجم پایه پولی در ماه آذر 38 هزار و 700 میلیارد تومان و در دوازده ماه منتهی به آذر 1401 حدودا 205 هزار و 530 میلیارد تومان بیشتر شده است. این رشد اما در شاخص نقدینگی کمتر بوده است.

افزایش 1.7 درصدی نقدینگی در آذر 1401

طبق داده های آماری در آذر ماه امسال، حجم نقدینگی در کشور برابر با 5 هزار و 905 همت بوده و نسبت به ماه قبل حدودا 98 هزار و 800 میلیارد تومان معادل با 1.7 درصد رشد داشته است. این رشد در مقایسه با ماه های قبل آنچنان بالا نبوده و حتی از آبان ماه 0.6 واحد درصد نیز کمتر شده است.

درکنار آن رشد نقطه ای نقدینگی در کشور نیز در پایان پاییز امسال برابر با 33.4 درصد بوده و از ماه قبل حدودا 0.1 واحد درصد کمتر شده است. حجم نقدینگی افزوده شده در این مدت نیز برابر با هزار و 478 همت بوده است.

در این میان بررسی ها نشان می دهد آن چه سهم بیشتری در رشد نقدینگی داشته و ضعیت پول از نقدینگی بوده که به باور بسیاری می تواند تورم زایی بیشتری را به همراه داشته باشد.

رکورد بی سابقه در سهم پول از نقدینگی

به طور کلی نقدینگی مشتمل بر دو بخش مهم است. پول و شبه پول. در ادبیات اقتصادی ایران آنچه سریع تر می تواند به نقدیگی تبدیل شود پول نامیده می شود که به دو گروه مهم دسته بندی می شود: اسکناس و مسکوک و سپرده های دیداری.

در مقابل هم سرعت نقدشوندگی در شبه پول پایین تر بوده و از این حیث برخی تورم زایی پول را در اقتصاد بیشتر می دانند.

درهمین رابطه در آذر ماه امسال طبق داده های مرکز آمار ایران سهم پول از نقدینگی برابر با هزار و 390 هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به موقعیت مشابه خود در سال گذشته 58.4 درصد بیشتر شده است. این افزایش به لحاظ مقداری برابر با 512 هزار و 900 میلیارد تومان بوده است.

این در حالی است که شبه پول با 27.2 درصد رشد به 4 هزار و 514 همت رسیده است.

در کنار رشد بالای پول در این ماه، مشاهده می شود سهم پول از نقدینگی نیز بالا رفته و اکنون در مرز 23.55 درصد قرار گرفته است. سهمی که در ده سال گذشته سابقه نداشته است. 

درنهایت رکوردزنی پایه پولی در کنار رشد بی سابقه سهم پول از نقدینگی در کشور به باور بسیاری از تحلیلگران تبعات تورمی جدی را برای اقتصاد ایران به همراه دارد. کارشناسان معتقدند به منظور جلوگیری از رشد بیشتر تورم در کشور باید عناصر پولی مهم مانند پایه پولی و سهم پول کنترل شوند.