به گزارش اکوایران، تلاش دولت جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا برای احیای توافق هسته‌ای با ایران از سوی برخی ناظران بین‌المللی به عنوان رویکرد ضعیف واشنگتن برای اعمال قدرت در خاورمیانه قلمداد می‌شود. با این حال، به عقیده گروهی دیگر چنین رویکردی ممکن است تلاش برای محدود کردن نفوذ استراتژیک روسیه در داخل ایران باشد.

برنامه هسته‌ای، اهرمی در دستان روس‌ها؟

ورد کرانچ در گزارشی مدعی شده که ایران اخیرا به شکل مشروط با احیای توافق هسته‌ای موافقت کرده است. در عین حال این این رسانه مدعی شده که برنامه هسته‌ای ایران به اهرمی برای معامله در دستان روسیه قرار گرفته و این یک واقعیت تلخ این است. سال‌هاست که روس‌ها آشکارا یا پنهانی و به صورت ماهرانه از هر بحرانی که ذیل برنامه هسته‌ای تعریف می‌شود، بویژه در مذاکرات منتهی به پیمان 2015 با قدرت‌های 1+5، بهره‌برداری کرده‌اند.

هدف برجام، محدود کردن برنامه هسته‌ای بود یا کاهش نفوذ مسکو؟

با این حال گروهی دیگر از تحلیلگران باور دیگری دارند و با اشاره به غنی‌سازی 60 درصدی اورانیوم در ایران، می‌گویند ایران از یک طرف تلاش دارد واشنگتن را تحت فشار قرار دهد، اما در حوزه‌های فنی و مالی، حوزه‌هایی که کلید بخش‌هایی از آن در دستان روسیه قرار دارد با چالش‌هایی روبرو است. در همین راستا این گروه با استناد به تحولات سیاسی در داخل تهران می‌گویند تهران به دلایل روشن و راهبردی می‌خواهد وابستگی خود به روسیه را کاهش دهد، حتی اگر ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را افزایش دهد.

این رسانه مدعی شده که تهران درصدد است با استفاده از زمان گریز هسته‌ای، در رایزنی‌ها دست بالا را داشته باشد. این به معنای غنی‌سازی بیشتر اورانیوم و تعریف مکان‌های امن و ایمن برای پردازش آن است؛ مکان‌هایی چون سایت فردو. به ادعای ورد کرنچ، ایالات متحده از اشتیاق ایران برای بازپس‌گیری کارت‌هایی که در حال حاضر در دست روسیه است، آگاه است. از آنجایی که با احتیاط به دنبال احیا یا بازیابی ظاهری توافق با تهران است، می‌خواهد تا نقش‌آفرینی روسیه را محدود کند. در واقع، ما امروز ممکن است پیمان 2015 را به عنوان تلاشی از سوی دولت اوباما برای محدود کردن نفوذ روسیه در منطقه توصیف کنیم.

غرب می‌خواهد مسکو را خلع سلاح کند

به ادعای ورد کرانچ، ایران به واسطه دلایلی که به آنها اشاره شد، قادر به اجرای هرگونه توافق در مورد برنامه هسته‌ای خود نیست؛ که البته ادعایی قابل انکار از سوی ایران تلقی می‌شود. ایالات متحده ممکن است در هفته‌های آینده به دنبال یک توافق موقت به عنوان بخشی از برنامه‌های خود جهت محدود کردن حضور و قدرت روسیه باشد، اما ممکن است در این مسیر موفق نشود.

به ادعای این رسانه توافق علاوه بر آنکه ممکن است از حملات نظامی فوری جلوگیری کند، با محدودیت‌ها و بازرسی‌های خود، پشتیبانی فنی روسیه را پیچیده کرده و به مرور زمان (به ادعای این رسانه) تهدیدی ناشی از برنامه ایران برای غرب را کاهش خواهد داد. این امر هم روسیه را از چانه‌زنی محروم می‌کند و به ادعای ورد کرانچ برگ برنده تهران در برابر قدرت‌های غربی را که بدان‌ها اعتمادی ندارد، می‌گیرد. بنابراین، یک معامله به دلیل مزایای نابرابر آن برای طرف‌های درگیر، ناگزیر شکننده است.

گزینه‌های غرب

از منظر روسیه، مشارکت در برنامه ایران بخشی ذاتی از برنامه‌های بلندمدت این بازیگر در خاورمیانه است. غرب برای کنار گذاشتن روسیه دو گزینه دارد: نخست، معامله با تهران و دیگری اجازه حمله ادعایی به تاسیسات ایران و قطع زنجیره غنی‌سازی. ایران ممکن است گزینه نخست را ترجیح دهد؛ بویژه اینکه با برداشته شدن تحریم‌ها از فشار اقتصادی کاسته شده و بخش عمده‌ای از پول‌های بلوکه‌شده ایران آزاد خواهد شد.

البته ورد کرنچ همچنین معتقد است که در کنار ملاحظات راهبردی و دیپلماتیک، باید در نظر داشته باشیم که حمله به کشوری که خود را به مخزن اورانیوم غنی‌شده تبدیل می‌کند، می‌تواند منافعی داشته باشد یا خیر. این رسانه می‌نویسد که ایران نشان داده که برنامه هسته‌ای‌اش، ابزاری است برای تقویت نفوذش در داخل و خارج.