برنده بزرگ رقابت ژئوپلیتیکی؛ چگونه پوتین دور خورد؟

به گزارش اکوایران، مقامات آمریکایی جنگ اوکراین را راهی برای دستیابی به اهداف ژئوپلیتیکی در دریای سیاه می دانند، منطقه ای غنی از انرژی که روسیه، اروپای شرقی و خاورمیانه را به هم متصل می کند.در دو جلسه اخیر سنا، مقامات وزارت امور خارجه از جنگ به عنوان ابزاری جهت دگرگونی ژئوپلیتیک انرژی در دریای سیاه یاد کردند. به گفته رهبران آمریکا، تا زمانی که اوکراینی ها به جنگ ادامه دهند، پتانسیل تبدیل دریای سیاه به بازار جدیدی برای اتحادیه اروپا وجود دارد. مقامات یک کریدور انرژی جدید را متصور بودند که نفت و گاز طبیعی اروپا را از آسیای مرکزی تامین می کند.

فرصت‌سازی واشنگتن از جنگ اوکراین

به نوشته اقتصادنیوز، جیمز اوبراین، مقام وزارت امور خارجه آمریکا در بیانیه ای کتبی به سنا گفت: «ایالات متحده مدت هاست اهمیت ژئواستراتژیک منطقه دریای سیاه را به رسمیت شناخته است. دریای سیاه نه تنها با سه متحد واشنگتن در ناتو و چندین شریک این نهاد امنیتی همسایه است، بلکه کریدور حیاتی برای جابجایی کالاها - از جمله غلات اوکراینی و سایر محصولات به مقصد بازارهای جهانی - است و میزبان منابع انرژی بکر قابل توجهی است.از زمان حمله روسیه به اوکراین، مقامات واشنگتن جنگ را فرصتی برای تضعیف روسیه می دانند. در حالی که آنها حمایت نظامی و اقتصادی را برای دفاع اوکراین بسیج کرده اند، برای تحمیل هزینه های عمده بر ارتش و اقتصاد روسیه تلاش دارند. از آنجایی که نیروهای اوکراینی مورد حمایت ایالات متحده خسارات زیادی را به نیروهای روسیه تحمیل کرده اند، ایالات متحده و متحدانش برای منزوی کردن مسکو از منظر اقتصادی و محدود کردن درآمدهای این کشور از فروش نفت و گاز طبیعی خیزی جدی برداشته اند.

در حالی که هدف ایالات متحده تضعیف روسیه است، آنها در باب محاسبات ژئوپلیتیکی شان محتاط هستند. هرچند از منظر آنها جنگ اوکراین فرصت است.اوبراین در کمیته سنا درباره اهداف ایالات متحده توضیحات شفافی ارائه کرد. او نه تنها جنگ را "معامله خوب" برای ایالات متحده خواند، به این واقعیت اشاره کرد که "اوکراینی ها نه تنها بخش اعظم هزینه ها را با انجام تقریبا تمام جنگ پرداخت می کنند"، بلکه آن را به عنوان فرصتی برای ایالات متحده جهت دستیابی به اهداف مهم ژئوپلیتیکی، اهدافی که به گفته او "بسیار هیجان انگیز" هستند، تعریف می نمایند.به گفته اوبراین یکی از اهداف کلیدی، تقویت حضور ناتو در دریای سیاه است. طبیعتا جنگ اوکراین زمینه را یرای حضور نظامی ناتو در این جغرافیا هموار می کند.

حاشیه‌های کریدوری پر دردسر

اوبراین خاطرنشان کرد که یکی دیگر از اهداف کلیدی این است که اوکراین و سایر کشورهای دریای سیاه را از روسیه دور و در عین حال آنها را در اتحادیه اروپا ادغام کند، جایی که آنها ملزم به رعایت قوانین تجارت و تولید خواهند بود. اوبراین اذعان کرد که واشنگتن در آرزوی ایجاد خطوط لوله نفت و گاز است که از آسیای مرکزی به اروپا منتهی می شود. او با این ادعا که آسیای مرکزی برای صادرات منابع انرژی خود بیش از حد به چین و روسیه متکی است، احتمالات متعددی را برای خطوط لوله جایگزین برای عبور از ارمنستان، آذربایجان، گرجستان و ترکیه بررسی کرد.

به نوشته ریسپانسیبل استیت کرفت، سناتورهایی که جلسه استماع را برگزار کردند، از دیدگاه اوبراین حمایت کردند و با اهمیت ژئوپلتیکی  دریای سیاه موافقت کردند. سناتور جین شاهین، که دولت بایدن را برای طراحی استراتژی رسمی در دریای سیاه تحت فشار قرار داده، از تلاش‌های رئیس جمهوری برای ایجاد کریدور انرژی شرقی-غربی جدید که از زیر دریای سیاه عبور می‌کند ستایش کرد. دهه هاست که ایالات متحده به دنبال فرصت های ژئوپلیتیکی در دریای سیاه بوده است. تحلیل دیپلمات‌های آمریکایی، که بخشی از آن توسط ویکی‌لیکس منتشر شده، نشان می‌دهد که مقامات آمریکایی اهمیت زیادی برای منطقه قائل شده‌اند، به ویژه در مورد انرژی.

پلن تازه آمریکا برای دریای سیاه

شرکت های انرژی ایالات متحده نیز به خطوط لوله منطقه وابسته هستند. شورون و اکسون موبیل که هر دو در قزاقستان فعالیت دارند، بر خط لوله ای تکیه دارند که به دریای سیاه منتهی می شود.در اوایل سال جاری، مارا کارلین، مقام وزارت دفاع، در مورد "اهمیت حیاتی ژئواستراتژیک" منطقه دریای سیاه صحبت کرد و آن را خط مقدم اصلی اتحاد فراآتلانتیکی، پیوند اصلی اروپا و خاورمیانه، و گره کلیدی برای زیرساخت های ترانزیتی و منابع انرژی خواند.

جفری پیات، یکی از مقامات وزارت امور خارجه، سفیر سابق ایالات متحده در اوکراین که اکنون دیپلماسی انرژی ایالات متحده را رهبری می کند، توضیح داد که ایالات متحده با فرصت های فوق العاده ای در منطقه دریای سیاه روبرو است که او آن را "یکی از نقاط تکیه گاه نقشه انرژی اروپا امروز توصیف کرد."پیات توضیح داد که یکی از مهم‌ترین تحولات منطقه‌ای، «طراحی مجدد نقشه انرژی در اطراف دریای سیاه است ». این شامل «زیرساخت خط لوله جدید» مانند «کریدور گاز جنوبی برای رساندن گاز از آسیای مرکزی به مصرف‌کنندگان اروپایی» است.در حالی که جنگ فرصت های جدیدی برای انتقال گاز طبیعی از آسیای مرکزی به اروپا ایجاد کرده است، صادرات گاز طبیعی روسیه به اروپا چالش برانگیزتر شده است. گاز طبیعی روسیه  که پیشتر45 درصد از واردات گاز طبیعی اتحادیه اروپا را تشکیل می داد، اکنون به 15 درصد کاهش یافته است.

تا کنون، برنده اصلی رقابت ژئوپلیتیکی، شرکت های انرژی ایالات متحده بوده اند. با کاهش صادرات روسیه به اروپا، صادرات ایالات متحده افزایش یافته و آمریکا را به یکی از تامین کنندگان اصلی اروپا تبدیل می کند. اگر اروپا بتواند گاز طبیعی بیشتری از آسیای مرکزی به دست آورد، روسیه به طور بالقوه از بازار اروپا حذف خواهد شد.همانطور که اوبراین اشاره کرد، این وضعیت ولادیمیر پوتین را در موقعیت سختی قرار می دهد. او گفت: این یک ضرر استراتژیک بلندمدت برای او است و فرصت بزرگی برای ما.