انتخاباتی که بازی پکن را به هم ریخت

به گزارش اکوایران، امیدهای شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین برای نتیجه‌ای مطلوب در انتخابات تایوان ناامید شد. این اتفاق نه در صندوق‌های رأی هفته گذشته، بلکه در هتلی مجلل در مرکز شهر تایپه در ماه نوامبر اتفاق افتاد.

لحظه‌ای بی‌سابقه از هرج‌ومرج در سیاست تایوان

به نوشته بلومبرگ، در اتاق کنفرانس گرند هیات، چهره‌های مخالف که طرفدار از سرگیری مذاکرات با چین بودند، گرد هم آمده تا برای تقویت شانس پیروزیشان در انتخابات، به اجماع برسند. این توافق در جریان رگبار توهین‌های عمومی تلویزیونی شکست خورد و لحظه‌ای بی‌سابقه از هرج‌ومرج را در سیاست تایوان به ثبت رساند.

پیامدهای شکست اجماع حامیان چین در رقابتی‌ترین انتخابات دهه‌های اخیر تایوان مشهود بود. علی‌رغم ناامیدی مردم از عملکرد اقتصادی حزب مترقی دموکراتیک و افزایش تنش‌های نظامی با پکن، رأی‌دهندگان این حزب طرفدار ایالات متحده را به قدرت بازگرداندند. تاکنون هیچ حزبی سه دوره متوالی انتخابات را برنده نشده بود.

فرصت‌های از دست رفته شی

حاشیه آرای کاندیدای پیروز با سایر نامزدها نشان‌دهنده فرصت‌های از دست رفته شی است. لای چینگ-ته، معاون رئیس‌جمهور فعلی که پکن او را «محرک جنگ» نامیده، تنها ۴۰ درصد از رأی‌ها را به خود اختصاص داد. اگر رقبای او قادر به اتحاد و اجماع بودند، تایوان احتمالاً با تیم رهبری جدیدی روبرو می‌شد که می‌خواهد روابط نزدیک‌تری با پکن برقرار کند.

این عدم موفقیت در استفاده از شرایط مطلوب چشم‌انداز سیاسی تایوان همچنین نشان داد که ارعاب جزیره‌ای که چین آن را متعلق به خود می‌داند تا چه اندازه افکار عمومی را تحت تأثیر قرار داده است. از زمان انتخابات گذشته، پکن موشک‌هایی را بر فراز تایوان شلیک کرده، فشارهای جدیدی را بر تایپه وارد ساخته تا با مقامات آمریکایی تعامل نداشته باشند و تلاش کرده تا با استفاده از اقتصاد عظیم خود، قطب تولید ریزتراشه‌ها را به تبعیت وادار کند.

گزینه‌های پکن و محدودیت‌های پیش رو

ون تی سونگ، دانشمند علوم سیاسی دانشگاه ملی استرالیا گفت: پکن با دو گزینه روبرو است. ادامه روند فعلی با تهدیدهای نظامی و اقتصادی که همچنان ناکارآمد هستند، یا تعویض رویکرد برای یافتن راه دیگری برای هم‌زیستی مسالمت‌آمیز با تایوان». 

او افزود: «مسیر چین به درک امنیت سیاسی دولت آن بستگی دارد. ممکن است رهبری با اعتمادبه‌نفس بیشتر، مایل به آزمایش رویکردی جدید باشد».

گزینه‌های شی به دلیل شرایط داخلی چین نیز محدود است. دومین اقتصاد بزرگ جهان در حال گذراندن شدیدترین دوره کندی اقتصادی خود طی دهه‌های اخیر است؛ زیرا بازار املاک که زمانی محرک رشد آن بود تقریباً از کار افتاده است.

بحران فساد در نیروی موشکی چین که برای هرگونه حمله به تایوان بسیار مهم است، خطر تهاجم احتمالی چین را کاهش داده است. به گفته افرادی که با ارزیابی‌های اطلاعاتی آمریکا آشنا هستند، این اختلاس به حدی گسترده است که اکنون مقامات آمریکایی معتقدند که احتمال اینکه شی طی سال‌های آینده به فکر حمله بیافتند، کم است.

چگونگی واکنش ماه‌های آینده پکن به پیروزی لای، روابط شکننده آن با واشنگتن، حامی اصلی نظامی و سیاسی تایپه را به آزمایش می‌گذارد. طی هشت سال گذشته، ایالات متحده تلاش‌های چین برای منزوی‌کردن دیپلماتیک و اقتصادی تایوان ناموفق بوده است. جو بایدن بارها قول داده که در صورت حمله چین، به تایوان کمک کند.

نشانه‌های اولیه حاکی از آن است که پکن در حال انتخاب واکنشی سطح‌پایین است. وزارت دفاع این جزیره گفته که تا صبح دوشنبه، تنها شش هواپیمای جنگی ارتش آزادیبخش خلق، چهار کشتی نیروی دریایی و یک بالون هواشناسی در اطراف تایوان رویت شدند. حتی هنگام دیدار مقامات سطح‌پایین از تایپه، چین اغلب با به پرواز درآوردن تعداد زیادی از جت‌هایش پاسخ می‌دهد.

سفر روز یکشنبه هیئت آمریکایی متشکل از مقامات سابق این کشور به تایپه انتظارات برای واکنش پکن را افزایش داد.

دفتر امور تایوان چین هدف اعلام‌شده شی از اتحاد با جزیره را تکرار کرد و بدون نام‌بردن از لای، خاطرنشان کرد که پیروزی او منعکس‌کننده افکار عمومی نیست. چهار سال پیش و پس از پیروزی مجدد تسای اینگ-وِن در انتخابات ریاست‌جمهوری، رسانه‌های دولتی چین به او برچسب «خودخواه، حریص و شرور» زدند.

این پاسخ خاموش مطابق با ارزیابی پیشاانتخابات مقامات امنیت ملی تایپه است مبنی بر آنکه پکن بلافاصله پس از انتخابات واکنش شدیدی نشان نخواهد داد که تا حدی به دلیل هوای بد زمستانی تنگه تایوان است.

یکی دیگر از عوامل محدودکننده‌ای که مقامات ذکر کردند، تمایل چین برای جلوگیری از حیف‌شدن بهبودی موقت روابط با ایالات متحده، پس از سال‌ها تنش‌های فزاینده است. در ملاقات ماه نوامبر سال گذشته شی با جو بایدن، رهبر چین به رئیس‌جمهور ایالات متحده گفت چین به دنبال جنگ با کسی نیست و در عین حال، بر هدف بلندمدت پکن برای اتحاد تأکید کرد.

خط قرمز شی و عدم تغییر رویکرد

به گفته جنیفر ولش، تحلیلگر ارشد ژئواکونومیک در بلومبرگ اکونومیکس، شی آن‌چنان خط‌قرمز محکمی پیرامون موضع حزب کمونیست در مورد تایوان ترسیم کرده که بعید است رویکردش را تغییر دهد. او گفت: «به احتمال زیاد پکن تلاش‌های خود برای منزوی‌کردن بین‌المللی تایوان، اختلاف‌افکنی در داخل آن و از بین بردن انعطاف‌پذیری جزیره را دو چندان خواهد کرد».

انشعاب در قوه مقننه قدرتمند تایوان که بودجه هزینه‌های دفاعی را کنترل می‌کند، بارقه امیدی برای پکن است. دو حزب کومینتانگ و حزب خلق تایوان اکثریت را به دست آوردند، به این معنی که لای مجبور است در مورد تصمیمات مهم بودجه نظامی با مخالفان مذاکره کند.

ولش افزود: «لای با یک حکومت دودسته روبروست؛ زیرا حزبش نتوانست اکثریت کرسی‌های مجلس را به دست آورد. حزب مترقی دموکراتیک باید با احزاب دیگر برای تصویب بودجه و قوانین مذاکره کند که می‌تواند تواناییش برای پیشبرد دستور کار خود را کند کرده یا حتی متوقف کند.

خاریس تمپلمن، محقق مؤسسه هوور در دانشگاه استنفورد گفت: «اگر پکن می‌خواهد هر یک از دو حزب مخالف لای در انتخابات بعدی پیروز شود، باید تلاش کند تا مردم تایوان را جذب کند».

برای تغییر افکار عمومی، چین قبلاً تورهای گروهی را از سفر به تایوان منع کرده و واردات انبه و آناناس این جزیره را ممنوع کرده بود. تمپلمن گفت: «چینی‌ها باید سیاست چماق و هویج را پیش بگیرند. تعامل اقتصادی باید مزایای بی قید و شرطی داشته باشد».

همچنین ممکن است پکن مجبور باشد تا یک استراتژی جدید برای تأثیرگذاری بر شرکای مورد نظر خود در مذاکرات پیدا کند.

در آستانه رأی‌گیری، پکن قصد راضی‌کردن ما یینگ-جئون، رئیس‌جمهور سابق تایوان برای سفر به چین را داشت. با این حال، او نتوانست طیف وسیعی از شخصیت‌های اپوزیسیون را در کنفرانس هتل گرند هیات به خط کند.

در حالی که طرف‌های بازنده در حال کنارآمدن با شکست خود هستند، مشاجره میان آن‌ها ادامه یافت.

یکی از مدیران اجرایی یک اندیشکده مرتبط با کومینتانگ، حزب خلق تایوان را مسئول شکست اتحاد دانست و استفاده آن از «نظرسنجی‌های جعلی» برای اثبات صلاحیت رهبری ائتلاف را عنوان کرد. حزب خلق تایوان در پاسخ خود کارکردن با کومینتانگ را به همکاری با «انبوهی از کلاهبرداران» تشبیه کرد.