درس بزرگ پادشاه تجارت الکترونیک برای مدیران

به گزارش اکوایران، جف بزوس بنیانگذار آمازون که به تازگی از سوی نشریه فوربز به عنوان سومین میلیاردر بزرگ جهان در سال 2024 شناخته شده است شروعی بسیار فروتنانه را تجربه کرده است.

ایده تجارت الکترونیکی خرده فروشی زمانی به ذهن بزوس رسید که به عنوان جوان‌ترین معاون ارشد بانک سرمایه گذاری DE Shaw & Co دستمزد شش رقمی دریافت می‌کرد. اولین بار در سال 1994 ایده راه اندازی یک شرکت اینترنتی به ذهن او خطور کرد. بزوس به امکانات گسترده فروش آنلاین پی برده بود و شروع به بررسی امکانات کارآفرینی توسعه یک تجارت اینترنتی کرد. او شغل خود را در شرکت ترک کرد و به همراه همسرش مکنزی بزوس برای راه اندازی یک کتابفروشی مجازی راهی سیاتل شد.

برای بزوس سیاتل شهری ایده آل برای کسب‌وکار بود چراکه نه‌تنها استعدادهای تکنولوژی بسیاری در آن حضور داشتند بلکه در نزدیکی انبار کتاب Ingram Book Group در اورگان بود. او با سرمایه گذاران احتمالی تماس گرفت و توانست با جمع آوری یک میلیون دلار از خانواده و دوستان خانه‌ای در سیاتل اجاره کند و کسب‌وکار خود را در گاراژ آن راه بیندازد.

بزوس نزدیک به یکسال با پنج کارمند کتاب‌ها را تامین می‌کرد و یک سیستم کامپیوتری ایجاد کرد که Amazon.com را هدایت می‌کرد. در جولای 1995، Amazon.com با بیش از یک میلیون عنوان کتاب خود را "بزرگ‌ترین کتابفروشی زمین" نامید. کاربران اینترنت از انتخاب‌های گسترده کتاب‎‌ها، خدمات عالی به مشتریان و طراحی کاربر پسند سایت مجذوب شده بودند.

سفارشات سرازیر شد و تا سپتامبر 1996، Amazon.com به شرکتی با 100 کارمند تبدیل شد و بیش از 15.7 میلیون دلار از فروش کسب کرد. سه سال بعد آمازون بیش از 3 هزار کارمند داشت و فروش آن به بیش از 610 میلیون دلار رسید بود.

درحالی که آمازون نزدیک‌ترین رقیب خود، غول کتابفروشی Barnes & Noble را پشت‌سر گذاشته بود، هدف بزوس فتح تمام خرده فروشی‌های آنلاین بود. در سال 2019، اعتقاد براین بود که آمازون 37 درصد از کل خرده فروشی‌های آنلاین را کنترل می‌کند. این پیشرفت به لطف "استراتژی توسعه و ادغام" این شرکت اتفاق افتاد.

بزوس تلاش کرد با عرضه عمومی سهام آمازون خرید سهام خرده فروشی‌های آنلاین را به سرعت جلو ببرد، به‌طوری که سه خرید اول خود را تنها در آوریل 1998 انجام داد. اما ترکیدن "حباب دات کام" فشار بسیاری به او وارد کرد. این حباب اواخر دهه 1990 به دنبال جنون سوداگرانه‌ای ایجاد شد که شاهد افزایش بی‌سابقه‌ای در ارزش‌گذاری شرکت‌های مبتنی بر اینترنت بود.

زمانی که حباب در اوایل دهه 2000 به اوج خود رسید بازار دستخوش یک اصلاح شدید شد که فروپاشی بسیاری از شرکت‌های دام‌کام را به دنبال داشت. این رکود تاثیر عمیقی بر آمازون گذاشت و ارزش سهام آن از 113 دلار به تنها 6 دلار در کمتر از یکسال کاهش یافت.

شرکت تامین کننده لوازم حیوانات خانگی Pets.com یکی از شرکت‌هایی بود که به دنبال ترکیدن حباب دات‌کام سقوط کرد. آمازون 50 درصد از سهام آن را خریداری کرده بود و 50 میلیون دلار در این شرکت سرمایه‌گذاری کرد. اما این خرده فروشی آنلاین در 2002 سقوط کرد. آمازون همچنین 60 میلیون دلار در خرده فروشی آنلاین Kozmo.com سرمایه گذاری کرده بود که آن هم به دنبال حباب دات کام در آوریل 2001 سقوط کرد.

اما آمازون باوجود این زیان‌ها توانست از حباب دات کام نجات پیدا کند.

بزوس در گفت‌و‌گویی در این‌باره گفت که به اعتقاد او "سهام، شرکت نیست و شرکت نیز سهام نیست". معیارهای تجاری آمازون چون "تعداد مشتریان" و "سود در هر واحد" حتی پس از کاهش قیمت سهام به طور مدام بهبود یافتند. زمانی که حباب اینترنت ترکید آمازون به اندازه کافی پول پس انداز کرده بود که به بودجه اضافی نیاز نداشت. این امنیت مالی به شرکت کمک کرد به رشد خود ادامه دهد.

آمازون توانست به دلیل تمرکز بر ماموریت خود برای "ایجاد رابطه دائمی خود با مشتریان" جان سالم بدر ببرد. باوجودی که سهام شرکت به‌شدت کاهش یافته بود و کارشناسان صنعت فروپاشی آمازون را پیش‌بینی می‌کردند بزوس ارزش واقعی آن را که براساس مشتریان، فروش و جریان نقدی اندازه‌گیری می‌شد حفظ کرد و به سرمایه‌گذاران نشان داد که آمازون از نظر مالی سالم عمل می‌کند. آمازون در سه ماهه آخر 2001 شروع به سودآوری کرد.

بزوس همچنان در ماموریت خود برای ادامه ریسک‌پذیری مصمم بود و به شکست‌ها به عنوان درس‌هایی برای آینده نگاه کرده است. او پس از شکست‌هایش میلیاردها دلار بدست آورد؛ بنابراین به گفته او هیچ ضرری وجود ندارد، اگر یک سرمایه‌گذاری خاص موفقیت‌آمیز نبود حرکت کنید و از اشتباهات گذشته‌تان درس بگیرید.