جریمه میلیونی برای به‌کارگیری اتباع غیرمجاز/ معادله بازار کار و مهاجران غیرقانونی

به گزارش اکوایران، حضور اتباع خارجی در جامعه ایران همیشه جای بحث داشته و دارد؛ همچنین اظهارات و ارائه آمارهایی از حضور اتباع خارجی، به خصوص، اتباع افغان در کشور از سوی مسئولین نیز همواره بر چالشی شدن این موضوع دامن می‌زند.

امروز، 18 اردیبهشت‌ماه، اداره کل اشتغال اتباع خارجی وزارت تعاون ، کار و رفاه اجتماعی طی بخشنامه‌ای میزان جدید جریمه کارفرمایانی که از خدمات اتباع خارجی غیرمجاز و فاقد پروانه کار استفاده می کنند را برای اجرا به ادارات کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان‌ها ابلاغ نمود.

مطابق قانون کار، اتباع بیگانه‌ای که فاقد پروانه کار، پروانه کار موقت یا کارت کار موقت باشند، اجازه اشتغال در کشور را ندارند و درصورت اشتغال کارفرمای آنها متخلف محسوب شده و مشمول جریمه خواهد بود.

بر اساس این بخشنامه به استناد بند (ج) ماده(11) قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت و بر اساس مصوبه اخیر شورای عالی کار مبنی بر تعیین حداقل حقوق و دستمزد روزانه در سال 1403 میزان جریمه کارفرمایانی که از خدمات اتباع خارجی غیرمجاز و فاقد پروانه کار استفاده کنند، بابت هر روز اشتغال غیرمجاز مبلغ یک میلیون و 194 هزار و 364 تومان تعیین گردیده که در صورت تکرار تخلف، این میزان دو برابر خواهد شد.

افزایش 300 هزار تومانی جریمه

سال گذشته، وزارت کار جریمه به کارگیری اتباع غیرمجاز را حدود 884 هزار تومان تعیین کرده بود. به عبارتی جریمه جدید تعیین‌شده در سال جاری، حدود 316 هزار تومان افزایش یافته است. 

بر اساس ابلاغ بخشنامه تعیین حداقل مزد سال ۱۴۰۲ شورای عالی کار، سال گذشته جریمه هر روز به کارگیری تبعه خارجی غیرمجاز 884 هزار و 714 تومان بود. البته در صورت تکرار این تخلف، میزان جریمه 2 برابر افزایش می‌یافت.

خبر مرتبط

آمار سازمان جهانی نیروی‌کار از نرخ مشارکت؛ ایران در رتبه 177

اکوایران: در سال 2023 از میان 189 کشور،‌ ایران با کسب نرخ مشارکت 42 درصدی، بر سکوی 177 جهان قرار گرفته است. این در حالی است که قطر رتبه اول و امارات متحده رتبه 4 ام مشارکت اقتصادی را در جهان کسب کرده اند.

یکی از اصلی‌ترین معضلاتی که از حضور اتباع خارجی، به‌ویژه افغانستانی‌ها، در چند دهه گذشته در کشور ایجاد شده است، حضور آسان و اشتغال آنها در بازار کار است؛ تا جایی‌که کارگران ایرانی معتقدند کارفرمایان نیروی کار اتباع را به کار می‌گیرند تا شرایط کاری خودشان آسان‌تر باشد.

از طرفی 21 فروردین 1403 بود که مرکز اطلاع رسانی وزارت کشور بیانیه‌ای انتقادی را درخصوص مهاجران و اتباع خارجی منتشر کرد. وزارت کشور در بیانیه‌ای با 6 بند، به برخی فضاسازی‌ها درباره مهاجران و اتباع خارجی پاسخ داد و تاکید کرد: امکان پذیرش افغانستانی‌ها در کشور وجود ندارد و افراد (اتباع خارجی) بدون مجوز، توسط کارگزاران مربوطه به کشورشان بازگشت داده خواهند شد.

حضور کارگران مهاجر در بازار کار ایران؛ تهدید یا فرصت؟

برخی از شهروندان و کارشناسان نسبت به پیامدهای ورود بی‌رویه اتباع بیگانه غیرمجاز به کشور و اشتغال آنها در بازار کار ایران، هشدار داده‌اند. آنها تصور می‌کنند که مهاجران افغانستانی فرصت‌های شغلی آنها در بازار کار را گرفته‌اند.

 در مواجهه با این امر، دو دیدگاه حاکم است. پژوهشی با عنوان «تاثیر مهاجران افغان بر نرخ بیکاری در اقتصاد ایران» در سال ۸۹ به این نتیجه رسیده که در بازه زمانی سال ۵۵ تا ۸۵، نرخ بیکاری در کل کشور بیشتر شده است.

خبر مرتبط

موقعیت افغان‌ها در اقتصاد ایران

آیا مهاجران افغانستانی در کشور باعث بیکاری جوانان ایرانی شدند؟ این روزها بسیاری در فضای مجازی این گزاره را مطرح می‌کنند. این موضوع به عقیده خیرخواهان هم از مهم‌ترین ابهامات درباره حضور مهاجران افغانستانی در کشور است. برخی پژوهش‌ها می‌گویند مهاجران افغانستانی سبب افزایش نرخ بیکاری در طول سال‌های حضورشان در کشور شدند.

از طرفی، برخی دیگر در مقابل این دیدگاه می‌گویند، شکل اقتصاد ایران به صورتی است که کارگران غیرماهر و بدون تحصیلات در آن کمتر بیکار می‌مانند و به همین جهت، کارگران افغانستانی که در ایران فقط به دنبال مشاغل پایین‌تر هستند، جای شخصی را نگرفته‌اند.

جعفر خیرخواهان، اقتصاددان، از جمله افرادی است که در گفت‌وگو با اکوایران عنوان کرده است: در سال‌های اخیر برخی از پژوهش‌های آکادمیک درباره مهاجران با سوگیری انجام می‌شوند و نمی‌توان به داده‌های به دست آمده از آنها اعتماد کرد.

خبر مرتبط

وضعیت حضور اتباع افغانستانی در ایران/ تعداد مهاجران غیرقانونی افغان در کشور نگران‌کننده است؟

اکوایران: افزایش روند مهاجرت افغان‌ها، تناقض و عدم وجود آمارهای به‌روز و دقیق از مهاجران افغانستانی ساکن کشور و همینطور فقدان برنامه روشن دولت در نحوه مواجهه با این پدیده، موجب بروز ابهامات و گمانه‌زنی‌هایی در سطح جامعه شده است.

مشکل اصلی که همیشه در کشور وجود دارد، عدم وجود طرح‌های مستمر ثبت مهاجران است. به همین جهت در کنار افرادی که اسم‌ و هویت‌شان ثبت شده است، همیشه با یک جمعیت اتباع غیرقانونی نیز مواجه هستیم که باعث می‌شود آمارها همیشه در حد تخمین باقی بماند.

به عنوان مثال در حاشیه جلسه هیئت دولت در 5 مهر 1402، وزیر کشور، تعداد اتباع افغانستانی در کشور را پنج میلیون نفر اعلام کرد؛ اما خبرگزاری فارس درباره حضور مهاجران افغانستانی در کشور نوشت: «طبق آمار منتشرشده جمعیت افغان‌ها در ایران اکنون به هشت میلیون نفر رسیده و هر روز حدود ۱۰ هزار نفر به‌صورت غیرقانونی و قانونی وارد مرز‌های ایران می‌شوند. افزایش جمعیت دانش‌آموزان افغانستانی به ۷۰۰ هزار نفر رسیده که این آمار تکان‌دهنده است. باید نمایندگان مجلس و وزارت امور خارجه برای تصویب طرح‌های فوریتی و راهکارهای عملی و جدی برای خروج داوطلبانه یا اجباری آنها وارد عمل شوند.»