پشت پرده اخراج وزیر دفاع پوتین/ آیا شاهد تغییر استراتژی جنگ مسکو خواهیم بود؟

به گزارش اکوایران، ولادیمیر پوتین هرگز کسی نبوده که تیم ارشد خود را به طور اساسی تغییر دهد. کسانی که قوانین او را زیر پا بگذارند، ممکن است سروکارشان به زندان افتاده یا با انفجار هواپیما کشته شوند.

به نوشته اکونومیست، خودکامه روسیه معمولاً ترجیح می‌دهد وفاداران را در کنار خود نگه دارد، تحت نظر داشته باشد و به آن‌ها پاداش دهد. بنابراین خبر برکناری سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه در میانه جنگ، موجب شگفتی شد. جایگزینی او با آندری بلووسوف، تکنوکراتی که سابقه مستقیمی در ارتباط با بخش امنیتی ندارد، حتی غیرمنتظره‌تر بود.

در نهایت، به نظر می‌رسد پوتین کاری خارج از عادت انجام نداده و با اعطای جایگاهی راحت به شویگو به عنوان دبیر شورای امنیت ملی، او را آرام کرد. سرنوشت نیکولای پاتروشف، یکی از مورداعتمادترین مشاوران او و ایدئولوگ سرسخت ملی‌گرا، همچنان نامشخص است. با وجود عملکرد وحشتناک رؤسای سازمان‌های اطلاعاتی روسیه در سال ۲۰۲۲، از جمله الکساندر بورتنیکوف که ۱۶ سال است سرویس امنیت فدرال روسیه (FSB) را اداره می‌کند، آن‌ها در سِمَت خود باقی مانده‌اند.

کرملین می‌گوید تغییراتی که قرار است اوایل این هفته توسط پارلمان رسمی شود، به دنبال همسوکردن «اقتصاد امنیتی با اقتصاد کلان» است. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین گفت که انتصاب یک وزیر غیرنظامی «انتخابی طبیعی» برای مقابله با چالش‌های جنگ اوکراین بوده است: «پیروزی در میدان نبرد متعلق به آن‌هایی است که به نوآوری و اجرای سریع‌تر برنامه‌ها تمایل دارند». بلووسوف به عنوان معاون نخست‌وزیر، مسئول افزایش تولید پهپادهای روسیه بوده و در کارش شهرت خوبی به دست آورده است.

بلووسوف ۶۵ساله از متحدان دیرینه رئیس‌جمهور بوده و به نظر می‌رسد با جهان‌بینی او هم‌نظر است. او یک اقتصاددان است که در بیشتر بودجه‌های اخیر روسیه نقش داشته و انتظار می‌رود نظارت بر اقتصاد نظامی روسیه را تقویت کند. طی سال جاری، هزینه‌های نیروهای مسلح حدود ۱۲۰ میلیارد دلار برآورد شده که یک‌سوم کل مخارج دولت به شمار می‌آید. کارخانه‌های اسلحه‌سازی روسیه اضافه‌کاری کرده‌اند، اما برخی فکر می‌کنند که صنعت دفاعی این کشور ممکن است سال آینده به رکود برسد. الکساندرا پروکوپنکو، عضو اندیشکده کارنگی برای صلح جهانی اشاره می‌کند که بلووسوف فردی صلح‌جو نیست. او از سال ۲۰۰۸ با پوتین همکاری داشته، از معدود اقتصاددانانی بود که از الحاق کریمه در سال ۲۰۱۴ حمایت کرد و «همیشه بر این باور بوده که روسیه از سوی دشمنان احاطه شده است».

انتصاب جدید همچنین نشان می‌دهد که پوتین بر استراتژی فرسایشی خود در جنگ تأکید می‌کند. رئیس‌جمهور روسیه معتقد است که می‌تواند از اوکراین و حامیان غربی آن در زمینه تولیدات پیشی بگیرد. در حال حاضر، این رویکرد در تولید برخی تسلیحات مانند توپخانه و «بمب‌های سُرَنده هدایت‌شونده» که صدمات زیادی به نیروهای اوکراینی وارد ساخته، سودمند بوده است.

کنستانتین کالایچوف، تحلیلگر سیاسی و مشاور سابق کرملین در مورد جایگزینی سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه با دیمیتری بلووسوف می‌گوید: «انتصاب بلووسوف نشان می‌دهد که جنگ جدی و طولانی است. روس‌ها این‌گونه ارزیابی کرده‌اند که متحدان اوکراین زودتر خسته خواهند شد».

یک منبع نزدیک به کرملین می‌گوید که انتظار نمی‌رود در زمانی که روسیه در حال تشدید عملیات در منطقه شمال شرقی خارکیف اوکراین است، این جابه‌جایی‌ها تأثیری بر عملیات جنگی تأثیری بگذارد. این منبع می‌گوید پوتین در حال حاضر وزیر دفاع را از بسیاری از بحث‌های عملیاتی حذف کرده و ترجیح می‌دهد به جای آن، تماس‌های مستقیم و روزانه با والری گراسیموف، فرمانده کل قوا که مدت‌ها شایعه شده قرار است عزل شود، داشته باشد. این منبع افزود که جاه‌طلبی‌های شخصی شویگو و تمایل او برای دخالت در چنین مسائلی بخشی از دلایل برکناری او بود. او افزود: «وزیر جدید هیچ تمایلی برای هدایت نیروهای خط مقدم نخواهد داشت. او کارهایی را انجام خواهد داد که یک وزیر دفاع باید انجام دهد».

برکناری شویگو توسط برخی پیش‌بینی شده بود؛ زیرا روس‌ها او را به دلیل کندی کمپین نظامی در اوکراین سرزنش می‌کردند. او با انتقادهای شدیدی از عدم کارایی و فساد از سوی یوگنی پریگوژین، رئیس گروه مزدوران واگنر مواجه شد. پریگوژین با هدایت یک ستون زرهی به سمت مسکو مخالفت خود ابراز کرد. به نظر می‌رسد با دستگیری تیمور ایوانوف، معاون شویگو به اتهام رشوه، به او هشدار داده شده بود. اما تاکنون، ابراز وفاداری علنی باعث شد که از عاقبتی مثل آنچه بر سر پریگوژین آمد، در امان بماند.